Dwarsliggers
Hoe doodsangst knaagt aan onze toekomst
Jullie weten dat ik het nogal heb voor de Dwarsliggers. Ze hebben ze natuurlijk wel wat rechts hangen, maar ze zijn intellectueel eerlijk, en dus moet ik openstaan voor hun argumenten, wat niet betekent dat ik het er mee eens moet zijn.
Moeten we “aanvaarden dat mensen sterven en stoppen met een fata morgana na te jagen” ? Wel, ik denk dat we die fata morgana wél moeten najagen. Nu weet ik ook wel dat ook Pjotr er alles wil aan doen om overlijdens te vermijden, maar zijn verwoording is wel ongelukkig.
Daarbij geeft hij het voorbeeld van deuren die voor hem gesloten blijven uit angst. Hij schijnt te suggereren dat hij het risico wil nemen. Wel, ik vind dat hij dat risico niet moet nemen.
Mijn deur staat wél open. Pjotr is altijd welkom. En toch wil ik geen risico nemen.
Eerst iets over dat risico nemen. Nul risico bestaat niet. Nergens. Als je in de auto stapt neem je een risico. Maar laat me het simpel zeggen: we vinden dat risico klein genoeg om het verantwoord te vinden en niemand denkt er aan dat hij een risico neemt als hij in de auto stapt. Het is in die zin dat ik zeg dat ik geen risico wil nemen.
Deze coronatoestand speelt zich af op twee basisniveau’s: dat van de individuele persoonlijke mens en zijn naasten, en dat van de pandemie, of anders gezegd: de volksgezondheid.
De politiekers, virologen, epidemiologen… zijn bezig met de pandemie en volksgezondheid. Ik ben bezig met mijn eigen gezondheid en die van mijn naasten.
Mijn eigen gezondheid gaat over het dragen van een masker, afstand houden, handhygiëne, verluchting… De pandemie en volksgezondheid gaan over de verspreiding van het virus en dus over het aantal contacten. Dat zijn twee totaal verschillende dingen.
Als ik me houd aan de persoonlijke regels mag ik er van uitgaan dat er geen risico, of tenminste een verantwoord risico, is in de betekenis die ik hierboven heb beschreven. Dat is mijn persoonlijke verantwoordelijkheid. Ik ga natuurlijk niemand binnen laten waarvan ik denk dat hij zijn voeten veegt aan die persoonlijke verantwoordelijkheid. Maar wie die wel opneemt, is bij mij welkom.
Als iedereen zou zijn zoals ik, zou de epidemioloog overbodig zijn, net zoals de beperking van contacten, want dan zou er geen overdracht plaats vinden, tenzij zeer uitzonderlijk.
Maar natuurlijk is niet iedereen zo slim en verantwoordelijk als ik. De wereld loopt vol met dwazen. Het is omwille van die dwazen dat de epidemioloog in actie komt. En zo zijn het de onnozelaars die opkomen voor hun hoogst persoonlijke vrijheid, die mij mijn vrijheid afnemen. Want als sociaal verantwoordelijk mens kan ik nu niet anders dan ook mijn contacten gaan beperken. En ik moet ze ook beperken uit zelfbehoud want die onnozelaars kom je overal tegen.
Maar voor Pjotr wil ik dus wel een uitzondering maken.
Pjotr stelt de vraag of de maatregelen juist en effectief waren. Daarbij wijst hij op de afwezigheid van kennis.
Over de politiekers moeten we het niet hebben. Die hebben sowieso niet de kennis en moeten dus verder gaan op wetenschappers die mekaar tegenspreken.
Bij de wetenschappers heb je drie soorten: virologen, epidemiologen en statistici.
De epidemiologen hebben het gemakkelijk: ze kennen hun geschiedenis en het verloop van vorige epidemiëen en ze weten dat de contacten zoveel mogelijk moeten beperkt worden.
De kennis van virologen is nogal beperkt. Ze hebben de samenstelling van het virus vastgesteld. Dat is scheikunde. Eigenlijk houdt hun echt wetenschappelijke kennis daarmee op, want op basis van die scheikundige samenstelling kunnen ze bijvoorbeeld niet weten of een mutant meer of niet besmettelijk is. Om dat te weten moeten ze beroep doen op statistieken. Statistiek geeft wel kennis, maar is geen wetenschap. En de kennis die de statistiek geeft komt per definitie altijd te laat: je kan via statistiek weten dat een bepaalde variant dodelijker is. Maar ondertussen zijn die doden wel gevallen. Als je pech hebt, wordt je statistiek ook nog plots waardeloos. Want het verband dat je legde tussen de stijging van het aantal sterftegevallen en de mutant blijkt vals omdat de Russen moeten toegeven dat er een kernreactor is ontploft en er een giftige wolk over de statistische groep is getrokken.
De huidige toestand stelt een economisch probleem. Eigenlijk is dat secundair. Het kapitalistisch systeem heeft al andere watertjes doorzwommen en kan dat zeker aan. De enige echte vraag daarbij is: hoe gaan we de crisis oplossen zonder een massa mensen in de armoede te storten ? Om dat op te lossen heb je natuurlijk niets aan het kapitalisme. Als we dat aan een regering onder De Croo overlaten, zal het zeker fout lopen.
Maar hét grote probleem van corona is dat van het samen leven van mensen. Mensen hebben mekaar nodig. Ze hebben het nodig om samen te zijn. Nu al een jaar lang wordt dit samenzijn verboden. Dat is gewoon niet langer vol te houden. Die kinderen in Kapellen moeten niet gestraft worden. Ze hebben gelijk.
Weet je wat grappig is ? De Croo krijst enthousiast: “tous ensemble”, en in dezelfde adem verbiedt hij ons om samen te komen. Misschien zelfs vindt hij dat niet erg, want eigenlijk is de corona-samenleving een extreem individualistisch liberale samenleving. Ze weten het zelf niet, maar liberalen dromen daar van. En ja, zelfs daarbinnen slagen mensen er dan toch in om nog solidariteit te beleven en halen het beste in zichzelf naar boven. Maar als dat beste juist uit solidariteit bestaat, moet dit ons toch aan het denken zetten.
Hallo links ? Dit is de uitdaging: hoe pak je de pandemie aan in een linkse samenleving ? Hoe beleef je de crisis in een gemeenschap zonder terug te vallen op extreem individualisme ?
Ik denk dat we moeten stoppen met al dat bubbelgedoe, maar echt alles moeten zetten op corona-veiligheid op het openbaar vervoer, op het werk, ja bij de kapper en in de winkels, met strikte verplichting van maskers. En ja, verbiedt vakantiereizen naar het buitenland (niet de reis naar een lief ! ) Zet alles in op maatregelen die je echt kan controleren. Maar laat me familie en vrienden ontmoeten. Dat ik daarbij een masker moet dragen en verluchten, neem ik er dan wel bij.
Ik wed dat uit de statistieken zal blijken dat hiermee het aantal ziekenhuisopnames en sterfgevallen niet zal stijgen.