Over boeren, CEO’s en een systeem

Doorbraak

Lode Goukens

Supermarkten eisen nog steeds dat boer betaalt voor verspilling

De Europese Commissie tikte 27 juli twaalf lidstaten op de vingers omdat zij de Europese richtlijn om oneerlijke handelspraktijken tegen te gaan nog niet hebben overgenomen. Met deze richtlijn uit 2019 wil de EU de kleine boeren en andere leveranciers aan de agrofoodsector beschermen tegen hoofdzakelijk de inkopers van de supermarkten en voedingsconcerns. Hoewel de lijst wanpraktijken hallucinant is, ontbreekt de wil in de Belgische regering om de wetgeving aan te passen

Lieve lezer, krijg ook jij tranen in de ogen als je leest hoe de Europese Commissie de kleine boeren verdedigt ? Jullie weten dat ik die Commissie een samenvoegsel van corrupte kapitalisten vind, maar blijkbaar hebben ook die kapitalisten een hart.

Alhoewel: overloop de richtlijnen van de Commissie. En vraag je dan af waarom in godsnaam het nodig moet zijn om de boeren op die manier te verdedigen ? Gaat het niet om puur machtsmisbruik van de supermarkten ? Waarom moeten er daarrond eigenlijk richtlijnen komen ? Moesten die supermarkten niet al lang gewoon voor de rechtbank zijn aangeklaagd en veroordeeld tot forse boetes ? Waarvoor bestaat ons gerecht eigenlijk ?

Natuurlijk: een kleine boer die een supermarkt voor het gerecht daagt, kan het voortaan vergeten: geen enkele supermarkt zal nog met hem willen handelen. Maar ja, dan moeten die boeren maar vakbondsgewijze samenspannen en solidair weigeren om nog aan die supermarkten te leveren.

Dat moet niet tot uithongering van de bevolking leiden als die boeren dan zelf hun producten gaan verkopen, rechtstreeks aan de gebruiker.

Maar ook daarmee is niet alles opgelost. Nog altijd zitten er onder het gras angels en voetklemmen, en iedere oplossing leidt weer tot nieuwe problemen.

Het komt er op neer dat er eigenlijk geen oplossing is, want het gaat gewoon over machtsverhoudingen. Daarbij gaat het over grootschalig tegenover kleinschalig: de grote is gewoon sterker. En het gaat over kapitaal tegenover arbeid. In ons zo gewaardeerde systeem is het kapitaal nu eenmaal de baas.

Ook als de richtlijnen van de Europese commissie strikt worden toegepast is er niets opgelost, want de kleine boer blijft altijd in een positie van machteloosheid tegenover de supermarkten. Of nog: ook als er eerlijk handel wordt gedreven, gelden nog altijd de wetten van de concurrentie. 

De boeren klagen er over dat ze onder de maakprijs worden betaald. Daarvoor brengen de richtlijnen van de Commissie geen oplossing, want de prijs die de boeren krijgen wordt bepaald door de wet van vraag en aanbod. Die wet doet de boer de das om. Want om zijn maakprijs laag te houden moet hij zoveel mogelijk produceren. Maar als alle boeren zoveel mogelijk produceren is het aanbod groot en daalt de prijs: de boer produceert zichzelf uit de markt.

Voorwaar: een schitterend systeem dat kapitalisme. Althans voor de rijke kapitalist.

Ik ben een eerlijk mens en dus moet ik ook kijken naar de andere speler: de supermarkt. En wat zie ik dan: grootwarenhuizen die het allemaal moeilijk hebben: ze zijn verwikkeld in een ongenadige concurrentiestrijd met mekaar. Kijk: zojuist had ik medelijden met de boer. Nu heb ik medelijden met de supermarkt. Sorry, vriend boer, maar je moet toch ook begrijpen dat de supermarkt je niet méér kàn betalen ? Wil je dat je supermarkt failliet gaat ? En dat je nichtje dat daar aan de kassa zit  werkloos wordt ? Wees toch wat sociaal. Dat wil je toch niet op je geweten hebben ?

Ahold Delhaize is het bedrijf achter de supermarktketens Delhaize en Albert Heijn en webwinkel bol.com. In die concurrentiestrijd tussen de supermarktketens is Ahold Delhaize aan de winnende hand en dus zag topman Frans Muller zijn loon vorig jaar met 1,6 miljoen euro stijgen tot 6,024 miljoen euro, zo blijkt uit het jaarverslag.

Is dat niet mooi ? Duizenden mensen  hebben het zwaar en juist daardoor mag de zeer geachte en in betere kringen welgekomen heer Muller meer dan 6 miljoen in zijn zak steken. Jaarlijks !

Voorwaar een mooi systeem !

Wil iemand me eens uitleggen waarom de voedselvoorziening van de bevolking niet kan gebeuren doordat mensen daarvoor samenwerken ? Waarom moeten die mensen met mekaar concurreren ?

Maar ja, concurrentie is de motor van het systeem. De voorstanders gaan er van uit dat de overvloedige voedselproductie het resultaat is van de concurrentie. Dat is natuurlijk zo: als de boer zoveel mogelijk moet produceren om zijn waar aan een concurrentiële prijs op de markt te krijgen, krijg je grote productie. Maar als alle boeren dat doen, krijg je onvermijdelijk overproductie. En dus de schande van bergen goed voedsel die iedere dag worden weggesmeten.

Wie écht begaan is om dat vuilbakvoedsel, moet niet pleiten voor toestemming om het op te halen uit de vuilbakken om uit te delen aan de armen. Hij moet vechten tegen de concurrentie. En wedden dat er zonder die concurrentie ook minder armen zijn ?

Het argument dat de concurrentie nodig is om genoeg te produceren is bedrog: het dient enkel de belangen van de winnaars van de concurrentie: de grootkapitalisten met dienstslaafjes zoals Muller met zijn 6 miljoen. Als personeelslid Muller voor bewezen diensten 6 miljoen krijgt, betekent dit dat iemand anders veel méér dan 6 miljoen heeft verdiend. Misschien niet genoeg voor wat speelgoed om even de ruimte in te gaan, maar toch zoveel, dat ik er moet van kotsen. Op hem.

En toch moeten we de strijd niet (enkel) voeren tegen mensen die verdienen om ondergekotst te worden. De échte strijd is de strijd tegen het systeem.

En daar komen we de Europese Commissie die zo begaan is met het lot van de boeren weer tegen. Want die heeft een speciale Commissaris voor concurrentie die er over moet waken dat overal de concurrentie kan spelen.

Voorwaar een mooi systeem dat door de hoogste gezagsdragers in stand wordt gehouden.

Huidig commissaris is Margrethe Vestager, sociaalliberale. Bij ons vind je die ideologie in Vooruit van Connerke. Het manneke heeft nog toekomst ! 

Ik stelde de vraag waarom we concurrentie niet vervangen door samenwerking ? Voorstanders van de systemische perversie verwijzen dan graag naar het faillissement van de Russische sovjet-planeconomie. Ik denk inderdaad dat zo ’n planeconomie geen oplossing is. Maar het kan wél anders. Ik heb een alternatief voor de kapitalistische concurrentie-economie uitgewerkt in mijn boek Eutopia. 

Dus allen daarheen !  Dit is een bevel !

Je kan Eutopia gratis lezen en/of downloaden, ook in ebookformaat, op deze website onder de rubriek Publicaties.

 

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *