Oikos
Klimaatbeleid moet groene en gele hesjes verzoenen
Voor mijn part is Dirk Holemans te zeker van het klimaatprobleem en de opwarming van de aarde. Maar als iemand me kan overtuigen is hij het. Niet Greta of Anuna, kinderen opgevoerd als propagandamateriaal in de manipulatie. Zeker niet het IPCC, dat als orgaan van de UNO geen enkel vertrouwen waardig is en al evenmin de gilde van wetenschappers met één stem, of zo ’n bedrieger als Van Ypersele, die kandidaat was om voorzitter van het IPCC te worden en daardoor gecompromitteerd is en beter zijn mond zou houden. Als hij daarbij andere wetenschappers die het inhoudelijk niet met hem eens zijn ook nog broodrooft wil ik hem niet meer horen of zien. Die man hoort in de bak.
Maar voor Holemans heb ik dus wél waardering: de man is intellectueel eerlijk. En ik heb geen enkel probleem met mensen die er anders over denken dan ik als ze op een eerlijke manier argumenteren.
Ook al uit andere bijdragen aan het debat leer ik dat Holemans stilaan gefrustreerd geraakt omdat hij echt overtuigd is van vijf na twaalf en geen aanpak ziet die het probleem zal oplossen. Ik kan hem begrijpen.
Holemans wil dat de politiek in actie komt. Dat gebeurt niet. Elders pleit hij er voor om via het gerecht de politiek tot actie te dwingen. Dat zal niet lukken. Via het gerecht kan hij wat kleine veldslagen winnen, maar de vereiste wereldwijde aanpak zal hij daarmee niet afdwingen.
Als hij aan de politiek denkt, denkt hij aan de politieke partijen. Zijn vraag welke politieke partij tot de oplossing zal leiden is een oppervlakkige en eigenlijk zelfs niet terzake doende vraag.
De politiek speelt een grote rol in het verhaal, maar niet de enige. Het is ook een economisch probleem: de vereiste maatregelen hebben een grote economische impact. Samengaande met die impact ontstaat dan natuurlijk ook het sociale probleem: wie zal dat betalen, wie heeft zoveel geld ? Of nog: wie zal het slachtoffer worden ? Wie zal verarmen door die economische impact ? Want we leven in het kapitalisme en dus zal iemand er door verarmen.
En ook door dat kapitalisme: er zal pas echt actie op gang komen als het kapitaal er winst in ziet.
Het kapitaal is geen monoliet.
Of liever: in het denken over onze economie met de tegenstelling arbeid – kapitaal, is het kapitaal wel een eenduidig begrip, maar in de werkelijkheid bestaat het kapitaal uit veel verschillende “kapitalen” die niet allemaal dezelfde belangen hebben. Als je wil mag je van mij ook denken aan groepen kapitalisten die andere belangen hebben dan andere groepen kapitalisten.
Dat komt duidelijk naar voor als je naar de nationale grootkapitalen kijkt. De Duitse economie concurreert met de Franse en de belgische. Het Duitse grootkapitaal concurreert met het Franse en belgische. Voornamelijk dat Duitse en Franse grootkapitaal vormen samen het Europese grootkapitaal dat dan weer concurreert met het Amerikaanse en het Chinese…
Maar je kan het ook hebben over het grootkapitaal van de fossiele brandstoffen, tegenover het grootkapitaal van de alternatieve energieën.
Welnu: de échte reden waarom het klimaatprobleem niet wordt aangepakt is simpel: het grootkapitaal van de fossiele brandstoffen is nog te sterk. Daar ligt nog meer winst.
Nu mag Greta als uithangbord van het grootkapitaal van de alternatieve energie, duizend maal roepen dat de politiek de kaart van de alternatieve energie moet trekken, zolang het grootkapitaal van de fossiele brandstoffen te sterk is, zal dat niet gebeuren. Denk er aan: we leven in het kapitalisme… En ik heb het hier al zo dikwijls herhaald: binnen het kapitalisme staat de politiek in dienst van het kapitaal.
Zelfs als je niet meewil in de idee van concurrentie tussen grootkapitalen blijft nog: zolang niet genoeg kapitalisten winst ruiken, zal de wereldwijde aanpak er niet komen.
Alle discussies in de belgische politiek over Zuhal Demir en haar onvoldoende ambities zijn praat voor de vaak.
Terug naar de politieke partijen.
Ik hou het simpel: réchtse partijen denken kapitalistischer dan linkse partijen. Ze staan meer aan de kant van de kapitalist. Het overwicht van de kapitalisten die (nog) geen winst zien in klimaatactie speelt bij hen dus feller dan bij linkse partijen. Vandaar de terechte vaststelling van Holemans dat er van rechtse partijen niets te verwachten valt.
Maar als Holemans zijn hoop stelt op een Groene partij die haar milieuthema zou aanvullen met een sociaal thema en daardoor kiezers zou winnen, aan de macht zou komen en dan een “groene” politiek van klimaatactie zou gaan voeren, moet ik hem ontgoochelen.
Alle partijen, staan in het kapitalisme in dienst van het kapitaal. Ook de meest linkse. Als morgen de PVDA mee in een regering zou komen, zal ze even goed een politiek voeren die finaal in dienst staat van het kapitaal. Als ze een absolute meerderheid zou halen, zou ze een plaatselijk belgisch alternatief voor het kapitalisme kunnen installeren, en dat zou dan niet lang duren, want dan zou dat alternatief in concurrentie komen staan met landen die kapitalistisch gebleven zijn. Die concurrentie kan het alternatief nooit winnen. Vraag het maar aan de Russische communisten.
Verwacht dus niets van de politiek zolang het kapitaal er geen brood in ziet.
Groen kan hoogstens wat belastinggeld laten stromen naar kapitalisten die winst hopen te halen uit de productie van windmolens en zonne-energie. Die productie is op zich niet winstgevend, de winst moet, zeker nu nog, komen van de subsidies, van ons belastinggeld.
Maar ook dat zou geen soelaas bieden, want ook die “alternatieve energieproductie” functioneert in een logica van zo groot mogelijke groei. Daarmee valt ook die oplossing in duigen.
Wie een beetje vooruitziend is, verhuist dus zo snel mogelijk naar de Hoge Venen. Extremisten trekken naar Tirol. Binnen enkele jaren wordt de grond daar peperduur. Begin ook te sparen voor sterke airco-installaties, en waterzuiveringssystemen. Of die worden aangedreven door olie, gas, kernenergie, wind, zon, of waterstof… maakt dan niet meer uit.
Maar wat er ook van zij: beoefen ascese, ga soberder leven, bevrijd je van de reclame… je zal er gelukkiger van worden en bereidt de mogelijkheid van een alternatief voor het kapitalisme. Het is de enige weg.
Ik ben al op pad. Is het niet grappig dat deze twijfelaar mee voorop loopt ?