De god van de rijken

Ignis

Bert Daelemans SJ 

Rutilio Grande staat aan de basis van mijn roeping

Groot was de verbazing toen een medebroeder van Bert Daelemans hem een paar dagen geleden tijdens het ontbijt doodleuk zei dat hij samen met Rutilio Grande SJ had gestudeerd. “Even had ik moeite om te slikken. De moord op deze Salvadoraanse jezuïet staat aan de basis van mijn roeping. Of tenminste het weinige dat ik van hem kan achterhalen, en dat is en blijft voldoende.

Het hele verhaal van Rutilio Grande en Romero situeert zich in de periode dat een deel van de katholieke kerk in Latijns-Amerika via de bevrijdingstheologie de bevolking tot het besef bracht dat de toestand van uitbuiting waarin die mensen leefden niét de wil van God was.

Het is een van de vreselijkste schandvlekken van de katholieke kerk dat ze die boodschap eeuwen lang wél heeft verspreid. Zeker met de huidige paus zal dat niet meer zo zijn. Aan de oerconservatieve katholieke sektes die ook vandaag nog zo denken, besteed ik hier geen aandacht.

Maar je kan er niet omheen: de katholieke kerk heeft de mensen voorgehouden dat God nu eenmaal armen en rijken had geschapen en dat die armen zich dus maar gelaten moesten neerleggen bij hun lot. Ter compensatie konden ze dan wel rekenen op schadevergoeding in de hemel. Tenminste als ze geen overspel pleegden, homo-dinges deden, of rijken bestalen.

Belangrijk was ook dat ze veel kinderen maakten, want de rijken waren rijk omdat ze grondbezitter waren en recht hadden op de vruchten van de grond. Om die vruchten te laten groeien was er natuurlijk volk nodig. Hoe meer volk hoe rijker de grondbezitter.

Dat is ook nu nog zo. Het gaat wel niet meer om het grondbezit op zich, maar om het bezit van productiemiddelen die om arbeidskrachten vragen. Hoe meer arbeidskrachten in een land, hoe rijker dat land. Dat in economisch slechte tijden die arbeidskrachten werkloos en in armoede leven, deert de kapitalist niet.

Toen belgië een tekort had aan volk, heeft het dat geïmporteerd in de vorm van gastarbeiders. De rijken van vandaag zijn niet voor niets voorstander van immigratie.

Het pas niet in deze blog op zondag om de mechanismen bloot te leggen die maken dat je kan spreken van de NV belgië, maar in feite is er dus fundamenteel niets veranderd sinds de tijd van het grootgrondbezit. Een natie is een omgrensd stuk grond en nu kan jij wel eigenaar zijn van de grond waarop je huis is gebouwd, het geheel van het grondgebied is wel niet van jou en ook niet van ons want de opbrengsten die op dat grondgebied worden gegenereerd concentreren zich bij een kleine groep rijken. In belgië bezit de 20 procent rijkste gezinnen 64 procent van het totaal nettovermogen.

In veel andere landen is de concentratie van rijkdom veel groter. Dat die in belgië niet groter is heeft te maken met de hoge scholing van de bevolking. Maar dat is een ander thema. In ieder geval: als de scholingsgraad van de bevolking door immigratie zou verminderen, zal de concentratie van rijkdom bij enkelen groter worden.

Dat de katholieke kerk bewust dat spel van de rijken heeft meegespeeld is een onvergeeflijke schande en een verraad van de essentie van de christelijke boodschap.

Dàt had een relatief belangrijke groep binnen de katholieke kerk in Latijns-Amerika begrepen.

Het begint natuurlijk altijd bij menselijkheid. Het christendom is een humanisme. Er zijn altijd priesters geweest die getroffen werden door de armoede en het lijden van de gewone mensen, en vooral door het uitzichtloze: er was geen enkele hoop op verbetering.

En dus gingen zo op zoek naar hoop en zoals het priesters past zochten ze die in hun geloof. Zo ontdekten ze de tweespalt tussen de kern van het geloof en de boodschap van de katholieke kerk en begonnen vanuit die kern te reageren tegen de boodschap dat armoede de wil van God was. 

Als je naar Jezus kijkt, is heel zijn optreden getekend door het feit dat hij aan de kant van de arme en lijdende ging staan, tegen de rijke. Niet voor niets noemde hij de Farizeeën – het deftige volk van die tijd – witgekalkte graven, schoon van buiten, maar vol rottigheid van binnen. Kan het duidelijker ? Als hij in deze tijd zou leven zou hij de hele woke-meute tegen zich in het harnas jagen omdat hij polariseerde.

Wat je aan de minste van de mijnen hebt gedaan, heb je aan mij gedaan… treed binnen in het Rijk der hemelen…

De hemel is niet voor de armen, maar voor de mensen die solidair zijn met die armen. Dat geldt ook voor de armen: ze zullen pas in de hemel komen als ze solidair zijn met mekaar. Dàt is voor mij de kernboodschap van de bevrijdingstheologie, het beste wat de theologie ooit heeft voortgebracht. 

Ik heb nooit begrepen dat mensen theologie wilden studeren. Ik lees de evangelies en ga op zoek naar de boodschap. Daar heb ik geen theologie voor nodig. Als ik in gesprek kom met ongelovigen gaat het altijd over theologie. Nooit over het geloof. De theologie bouwt een scherm tussen die mensen en de boodschap en maakt dat ze die zelfs niet meer kunnen horen.

En dus zeker de katholieke theologie want die is (groten)deels opgebouwd in dienst van de rijken.

En dus kregen de bevrijdingstheologie en de uitdragers er van alle mogelijke tegenstand. Tegenstand van de kerkelijke hiërarchie die een verbond sloot met de Amerikaanse CIA die moordcommando’s op stap stuurde om de “gevaarlijke” individuen uit te schakelen.

Ook de laatste pausen, de ziekelijke Poolse narcist Johannes Paulus II en de nog ziekelijkere Benedictus XVI hebben er alles aan gedaan om de bevrijdingstheologie uit te schakelen. Het grappige is dat het veld dat nu door de bevrijdingstheologen is verlaten, is ingenomen door protestantse evangelische kerken, aangestuurd en rijkelijk gesteund door de rijken van Amerika die de armen terug duwen in hun rol van mensen die hun lot moeten aanvaarden, want het is gods wil.

De god die dat wil moet worden afgeschaft. Dadelijk. En de pastoors en predikanten die hem verkondigen moeten op de brandstapel. Nu. Maar dan wel onder toezicht van Zuhal Demir want de rook zal stinken en giftig zijn.

 

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *