Over het klimaat en wat er toe doet

Knack

Jan Mertens

‘Vooral geen vragen stellen bij de rijken?

Techno-optimisten lijden aan een pijnlijke vorm van therapeutische hardnekkigheid’ De klimaatcrisis lijkt andermaal onze vakantiepret te verstoren, schrijft Jan Mertens van Oikos. ‘Net wanneer we weg willen van het normale duwt de nieuwe normaliteit ons met de neus op de feiten.

Ja, ik hou wel van die Jan Mertens.

Het siert hem dat hij zowel bekommerd is om onze klimatologische leefomstandigheden als om het lot van de minderbedeelden in deze wereld.

Als het over het klimaat gaat krijg ik wel de reactie dat ik een scepticus ben. Sommige kwaadwilligen beschouwen me als een ontkenner.

Laat het duidelijk zijn: ik ontken niets. Ik zie wat we meemaken en ik vind het niet normaal. En geen haar op mijn hoofd denkt er aan om te ontkennen dat de mens een rol speelt in dat verhaal.

Dat houdt wel niet in dat ik zo maar de zogenaamd eensgezinde meute wetenschappers van het IPCC moet geloven. Het feit dat ze tientallen jaren lang wél luid geroepen hebben over de CO2, maar hun mond niet hebben opengetrokken over het methaan, maakt hen onbetrouwbaar.

Maar ja dus: er is iets aan de hand en de mens is een factor.

Maar wat die menselijke factor betreft heb ik het liever niet over een specifieke scheikundige substantie zoals CO2, maar wel over de activiteiten van de menselijke soort sinds het ontstaan van het kapitalisme, einde 18e eeuw.

Ik geloof niet meer dat het terugdringen van (enkel) CO2 een oplossing zal brengen, net zo min als ik geloof dat de mens op deze planeet er zal in slagen om dat CO2 echt terug te dringen. De rijken hebben teveel CO2 nodig. En onze wereld wordt geregeerd door de rijken. 

Je kan me zoveel lullen over onze democratie als je wil: het zijn tenslotte de rijken die de macht hebben en bepalen wat er zal gebeuren.

Het is niet voor niets dat de rijken van de VS overal oorlog gaan voeren en dan onze democratie willen installeren: onze democratie houdt de rijken aan de macht en houdt de gewone mensen op het door de rijken uitgestippelde pad.

Mertens stelt: “Eenzijdige techno-optimisten willen ons doen geloven dat diezelfde logica die ons in dit probleem heeft gebracht ook de beste oplossing zou bieden om eruit te geraken.” Hij heeft natuurlijk gelijk.

Dat voor de oplossing van het klimaatprobleem.

Maar waarom zegt hij niet hetzelfde over de oplossing van het probleem van de ongelijke verdeling van de lasten ?

Hoe kan je verwachten dat binnen hetzelfde systeem dat de armen arm heeft gemaakt/gehouden, dat systeem wél de ongelijkheid zou kunnen opheffen als het over het klimaat gaat ?

Binnen het kapitalisme is er geen oplossing voor armoede en ongelijkheid. Ook niet voor armoede en ongelijkheid die verbonden is met het klimaat.

Ik bewonder Mertens dat hij nog dit soort artikels wil schrijven. Als je zijn eigen logica doortrekt is er gewoon geen oplossing, noch voor het klimaat, noch voor de ongelijkheid. En toch blijft hij oproepen om er iets aan te doen. Ik vind dat mooi, maar misschien moet hij bij elke oproep ook telkens aandacht schenken aan de fundamentele oorzaak van de problemen: het kapitalistisch systeem.

Eigenlijk is het niet moeilijk om aan te tonen hoe dat systeem de boel om zeep helpt. Je moet gewoon slechts even doordenken over de concurrentie en de winst als doel van ondernemen.

Ik doe het geregeld in mijn blogs en natuurlijk blijven een aantal idioten zich maar wentelen in de stront van de manipulatie die sinds hun geboorte over hen is uitgestort en die hen belet om echt na te denken zodat ze blijven steken in de overtuiging dat het kapitalisme het beste is van alle systemen, of op zijn minst het minst slechte. Daarbij hoort dan ook de nonsenikale idee dat het normaal is dat de VS de wereld regeert en dat onze democratisch verkozen verraders die VS als ratten van Hameln blijven achternalopen.

Maar ik ondervind ook dat mijn blogs  wél al mensen hebben doen nadenken en tot andere inzichten hebben gebracht over het kapitalisme en de manier waarop onze planeet wordt georganiseerd. Het kàn.

Ik vind mezelf wel een genie, maar ik ben er ook van overtuigd dat er nog veel grotere genieën dan ik rondstruinen over deze aarde. Mertens is zeker intelligenter en beter geplaatst dan ik. Als ik het kan, kan hij het zeker en beter. Jan, doe het dan ook !

Maar ja, dan krijgt hij zijn artikels natuurlijk niet meer gepubliceerd in Knack.

Is het overigens niet onvoorstelbaar pijnlijk dat overtuigde antikapitalisten als de mensen van de PVDA zelfs niet meer durven uitkomen voor hun antikapitalisme. Ze geraken niet verder meer dan antikapitalisten-praat. Dat onze democratie er in slaagt zonder wettelijke dwang mensen de mond te snoeren, zegt alles over haar waarde.

Mertens heeft het over een aanpassing van onze levensstijl. Dat geldt zeker voor de rijken. Maar planetair gezien horen ook jij en ik, de middenklasse bij die rijken.

Wie van ons is bereid om de invloed van de reclame op een of andere manier zo veel mogelijk te beperken en vrijwillig te kiezen voor een soberder levensstijl, waarin terrasjes, festivals voor dwazen, jaarlijkse ski-vakanties, zon- en flensjesgenot aan onze kust, en de dagelijkse portie internetgedaas geen must meer zijn ?

En neen, we moeten dat niet doen onder druk van het klimaat. Zelfs niet om te delen met de armen. We moeten het doen omdat het ons mens-zijn omhoogkrikt en onze geest vrijmaakt voor wat er echt toe doet.

Ook dàt is nodig om de strijd tegen het kapitalisme te kunnen voeren en te werken aan de komst van Eutopia.

Of nog: wat zijn we met een schitterend klimaat als we er in leven als mentale holbewoners ?

PS Ik heb een boek geschreven over Eutopia. Je kan het op deze website gratis lezen en/of downloaden, ook in ebookformaat onder de rubriek Publicaties.

 

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *