Business AM
De depressiegolf bij de jeugd: Deze grafieken leest u liever niet als u kinderen hebt
In dit artikel krijgen we twee beweringen voorgeschoteld.
De eerste: het gaat slecht met onze jeugd.
De tweede: het heeft te maken met de foon.
Bij elke bewering kan je bedenkingen maken.
Als ik het goed begrepen heb steunt de vaststelling dat het slecht gaat met onze jeugd op onderzoeken die bouwen op uitspraken van de jeugd. Je kan je daarbij afvragen of die uitspraken ook echt weergeven hoe het gaat met onze jeugd.
Heeft het te maken met de foon ? Hier stoten we op een van de fundamentele problemen van de statistiek: je kan niet ontkennen dat er een gelijktijdigheid is, maar is er ook echt een verband ? Kan het niet zijn dat er gelijktijdig met de foon ook iets anders is gebeurd, dat misschien méér te maken heeft met de toestand van onze jeugd ? Met andere woorden: Verellen gaat er van uit dat het aan de foon ligt, zoekt daar dan elementen bij om dat te staven, maar is daarmee wel alles gezegd ?
85% van de jongeren tussen 18 en 24 voelen zich gedeeltelijk of zeer eenzaam. Dat is verontrustend. Maar ik zou toch willen weten of die eenzaamheid ook voortduurt als ze ouder zijn dan 24. Als dat niet zo zou zijn, lijkt het probleem al serieus minder.
35 % van de meisjes die meer dan 5u per dag op sociale media zit, heeft gemutileerd. Maar wat is oorzaak en wat gevolg ? Zou het niet kunnen dat juist meisjes met aanleg tot mutileren meer op de sociale media komen te zitten ?
Wat er ook van weze: er is reden voor bezorgdheid, en ook voor ik deze statistieken onder ogen kreeg, had ik vragen bij de foon en het foon-gedrag. Mijn kinderen worden er op getraind om hun foon zoveel uren per dag gewoon af te zetten, en als hij opstaat om hem te negeren als het ding altijd dringend oproept. Dat laatste hangt dan af van waar ze mee bezig zijn. Als mijn zoon opneemt terwijl wij een goed gesprek voeren, vliegt hij naar zijn kamer; zonder foon.
Natuurlijk is er het effect van de lichtbak. Vraag me niet om het wetenschappelijk te verklaren, maar als het licht aangaat, hebben we de neiging om er naar te kijken. Ik vermoed dat het te maken heeft met de tegenstelling licht-duisternis. Als het licht van mijn plafondverlichting aangaat, kijkt niemand daar naar omdat dan de hele ruimte verlicht is. Maar bij de foon is er enkel licht in de foon. (Dat geldt overigens ook voor alle andere schermen.) Ik leg het hier niet helemaal goed uit, maar jullie begrijpen wat ik bedoel.
Ondertussen ben ik er wel van overtuigd dat er veel meer aan de hand is dan de foon. Als ik jonge mensen bezig zie met hun foon, denk ik dikwijls aan vluchtgedrag.
Je zou dan een vorm van wisselwerking kunnen zien: er is eenzaamheid die hen doet vluchten, maar de foon versterkt dan weer de eenzaamheid.
De vraag is dan: waarvoor vluchten ze ?
Ik kan me vergissen, maar ik denk dat het te maken heeft met de leegheid van onze consumptiemaatschappij; met de leegheid van onze genot-maatschappij. Het is toch opvallend dat de cijfers betreffende depressie en zelfdoding veel lager liggen in “arme” landen.
Blijkbaar leidt de leegheid van onze welvaartsmaatschappij tot meer wanhoop dan de armoede. Blijkbaar zet armoede aan tot vechten. Waarvoor zou iemand nog vechten als hij het allemaal in de schoot geworpen krijgt ?
Neen, ik ben niet zo cynisch dat ik enthousiast de groeiende armoedecijfers begroet als oplossing voor het probleem van onze jeugd.
Maar geef toe: voor de overgrote meerderheid van onze jongeren is de toekomst verzekerd. Ze zullen een diploma middelbaar halen, al dan niet hogere studies doen, en werk vinden met een inkomen dat hen toelaat om geregeld hun terrasje te doen. Bij ons wordt iemand op de armoedegrens gezet als hij zich geen buitenlandse vakantie kan permitteren …
Wat is de zin van het leven van mensen die hard werken om dan veel te kunnen consumeren ?
Vraag aan tien mensen waarom ze hard werken, en negen zullen je antwoorden: om veel geld te verdienen.
Dat veel geld verdienen wordt zo erg als doel gesteld dat er grote campagnes worden gevoerd om mensen zo ver te krijgen dat ze op de Lotto gaan spelen om veel geld te krijgen, zelfs zonder te werken. De Lottowinnaars worden voorgesteld als “gelukkigen”.
Consumptie en genot.
Genieten hoort bij het leven. Maar als genieten de zin van het leven wordt, is het leven zinloos.
Dan kan een mens zich doelen stellen om verdere doelen te bereiken, maar op het einde staat niets meer dan een ijsje …
Dan worden sex en relaties consumpties …
Ik zou op de grafiek die Verellen aanbrengt ook graag de cijfers van de scheidingen tussen koppels aangegeven zien. Misschien valt er wel een sterke stijging te zien, samen met het gebruik van de foon ?
En dan kunnen we opnieuw beginnen: is de foon oorzaak van de scheidingen ?
Maar de fundamentele vraag blijft: welke zin kunnen we nog geven aan ons leven in onze welvaartsmaatschappij ?
Ik ben er van overtuigd dat die zingeving ook in een welvaartsmaatschappij mogelijk is. Maar blijkbaar hebben we de weg naar die zin nog niet gevonden.
Malraux heeft het wel niet gezegd, maar hij had wel gelijk: de eenentwintigste eeuw zal spiritueel zijn of niet zijn.