Doorbraak
Bart Van Craeynest: ‘Geen recepten uit het verleden nodig’
Geen recepten uit het verleden nodig ? Ik ben het eens met Van Craeynest. Maar hij maakt zich wel belachelijk, want al de recepten die hij aanbrengt, zijn recepten uit het verleden.
We moeten mensen omscholen en zo snel mogelijk aan een andere job helpen ? Daar zijn we al jaren mee bezig.
Meer arbeidsflexibiliteit ? Onze arbeidsmarkt is vergeven van flexibele jobs.
Meer overheidsinvesteringen ? Keynes pleitte daar al voor en in de crisis van de jaren dertig werd zijn theorie door Roosevelt toegepast.
En dan is Van Craeynest uitgepraat over recepten.
Als je zijn gedaas in het kader van de verhouding arbeid-kapitaal plaatst valt het op dat alle oplossingen van de arbeid of van het werkvolk moeten komen. De arbeiders moeten zich omscholen en bereid zijn tot flexibiliteit, en de overheidsinvesteringen worden door diezelfde arbeiders betaald. Ja, zo kan ik het ook.
Als Van Craynest dan ook nog het fatsoen zou hebben om te pleiten voor een rijkentaks om de overheidsinvesteringen (mee) te betalen… Niet dus.
Er is iets ontluisterend in heel dat kapitalistisch discours. Van de ene kant zegt men dat het normaal is dat de winst naar de kapitalist gaat omdat hij de risico’s neemt. Maar als het er op aankomt om in tijden van crisis risico’s te nemen laat de kapitalist het afweten. Waarom moeten de investeringen van de overheid komen ? Zou het niet normaal zijn dat de kapitalist (een gedeelte van) zijn winst in die investeringen zou steken ? Maar ja: daar aan denken is al absurd: de kern van het kapitalisme bestaat er in dat een kleine groep de massa voor zich laat werken, en zich op kap van die arbeid verrijkt. Je kan toch niet verwachten van een kapitalist die dit normaal vindt, dat hij plots zelf zou bijdragen tot een oplossing.
Neem nu die omscholing van werkvolk. Als de vokakloot daarvoor pleit betekent dit dat hij bedrijven ziet die die omgeschoolden nodig hebben. Welaan dan: waarom organiseren die bedrijven dan niet zelf die omscholing ? Zo kan die precies op maat gebeuren. Waarom moet ik meebetalen aan die omscholing ? Om de kapitalist winst te laten maken ? Natuurlijk moet ik er dan wel van uitgaan dat een beetje krapuleuze kapitalist een prachtige powerpoint presentatie over zijn opleiding uit zijn mouw zal schudden – voor zo iets is er altijd geld – maar dat er in de praktijk van opleiding geen sprake zal zijn en de nog niet omgeschoolden zullen ingezet worden voor allerlei strontwerk. Controle is dus aangewezen. Praktijktesten gevraagd !
Ja maar zegt de kapitalist dan: als wij die kosten moeten dragen zijn we niet meer concurrentieel. Ja, dat is nu eenmaal het kapitalisme: iets wat perfect logisch lijkt, kan niet omdat het systeem absurd is.
Natuurlijk heeft de vokakloot gelijk: er dreigt een vicieuze cirkel. Als veel mensen werkloos worden, gaan ze minder consumeren. Dat leidt tot minder productie, en dus ook weer tot nieuwe werkloosheid, die dan weer tot minder productie leidt… Minder productie betekent dat er een groot teveel is aan productiecapaciteit. Als die cirkel eenmaal op gang komt wordt de toestand echt problematisch. Want je kan een vicieuze cirkel slechts op één manier stoppen, en die bestaat er in dat je beide factoren tegelijkertijd oplost. “Tegelijkertijd” is belangrijk want de factoren zijn beide zowel oorzaak als gevolg. Als je dus één factor probeert op te lossen ben je gedoemd om te mislukken, want je neemt de andere factor, en daarmee ook de oorzaak niet weg.
Bijvoorbeeld: werkloosheidsuitkeringen proberen de consumptie op peil te houden. – Dat is wat de regering nu doet met de tijdelijke werkloosheid. – Maar werkloosheidsuitkeringen kunnen onmogelijk even hoog liggen als het loon. Ze vertragen dus wel de cirkel, maar lossen hem niet op. En daarbij is het gewoon niet mogelijk om hoge werkloosheidsuitkeringen lang genoeg vol te houden om een echt diepe economische crisis op te vangen. Vergeet niet dat de werkloosheidsuitkeringen betaald worden door de werkenden die door de cirkel in aantal verminderen…
De cirkel voert ons dan naar een toestand van zo ’n dramatisch slechte economie dat er een oplossing moét komen. Die toestand bestaat er in dat er een enorm teveel is aan werkvolk, tegelijkertijd met een enorm teveel aan productiecapaciteit. Je moet dus tegelijkertijd dat teveel aan mensen als het teveel aan fabrieken wegwerken. Daar is slechts één oplossing voor: een oorlog op voldoende grote schaal. Na die oorlog zijn de mensen doodgeschoten en de fabrieken plat gebombardeerd en is het probleem opgelost. Is dat cynisch ? Ja, zo cynisch is het kapitalisme. Vermits zo ’n crisis zich op wereldschaal afspeelt binnen het hele kapitalistische systeem, zal enkel een wereldoorlog voldoende schaalgrootte hebben.
Na de oorlog kan dan begonnen worden aan de wederopbouw. We krijgen dan een economie die opnieuw naar een piek groeit. Daarna komt weer een neergang en na verloop van tijd begint de cirkel opnieuw te draaien. Dat is de cyclus van het kapitalisme.
Zeg niet dat het niet waar is: de tweede wereldoorlog is er een typisch voorbeeld van.
En om het toch nog even aanschouwelijk te maken: Roosevelt pakte de economische crisis van de jaren dertig aan met zijn New Deal, een Keynesiaanse economische politiek. Die New Deal heeft de cirkel even vertraagd, net zoals werkloosheidsuitkeringen die kunnen vertragen. Maar hij heeft het probleem niet opgelost. En dus kwam er de tweede wereldoorlog. Dat Von der Leyen nu een nieuwe, weliswaar groene, New Deal lanceert is geen goed teken. En we hebben Trump om de boel te lanceren.
Hallo, N-VA, politieke arm van Voka ?