Dwarsliggers
Open brief aan de virologen, epidemiologen en andere raadgevende -ogen
Natuurlijk zijn de dwarsliggers rechtse rakkers. Maar dat wil nog niet zeggen dat ze per definitie ongelijk hebben. Er zijn mensen die zelfs niet willen horen wat die rechtse zakken te vertellen hebben. Daar hoor ik niet bij. Ik ben een intellectueel. Dat er ook rechtse minus habensen zijn die niet willen horen wat ik als linkse vod inbreng in het debat, is niet terzake.
Allereerst: de analyse van de Dwarsliggers van het optreden van de virol- en andere ogen is juist: het is een schabouwlijk schouwspel van bochten, vergissingen, arrogante opgestoken vingers en, voor mijn part, machtswellust.
Van Ranst heeft sympathie voor de pvda. Geen haar op mijn hoofd dat er aan denkt om hem dat te verwijten. Integendeel, het schept bij mij een positief vooroordeel. Op dat vlak zie ik hem als een medestander in mijn strijd tegen het kapitalisme. Maar de man die ik op TV heb bezig gezien boezemt mij angst in. In het begin maakte hij op mij een goede indruk en straalde rustig weten en standvastigheid uit. Maar gaandeweg is die indruk veranderd en zag ik een zelfingenomen machtswellusteling naar boven komen. Ik hoop dat de pvda niet de vergissing begaat om die mens een belangrijke positie te geven in de partij, want dan heeft ze een probleem. In ieder geval moet je machtswellustelingen ver van de macht houden.
De dwarsliggers verwijten de wetenschappers dat ze de rol van de politiek hebben overgenomen. Het is natuurlijk duidelijk te zien dat er in de loop van de gebeurtenissen een machtsstrijd heeft plaats gevonden tussen politiek en “wetenschappers”. Het ontslag van Erika Vlieghe is daarvan de illustratie. Maar de dwarsliggers vergeten wel dat het niveau van de politici beschamend is. Beke is totaal door de mand gevallen. Als hij een beetje zelfrespect had, had hij ontslag genomen. Maar ja, dan was hij ook geen minister geworden. Hetzelfde geldt voor het maggieblokje in extra large formaat. Wilmès is een ronddolende ramp. Niet enkel onbekwaam om leiding te geven in een crisis, maar ook gewoon om een regering te leiden.
Natuurlijk kan je mensen niet verwijten dat ze plots in een situatie terecht komen die ze niet aankunnen. Iemand kan in normale situaties een schitterende minister zijn die zijn administratie goed werk laat leveren, maar niet geschikt zijn om crisissituaties het hoofd te bieden. Maar als die mens dat eerlijk van zichzelf moet vaststellen, moet hij ontslag geven. Beke gaf als argument voor zijn aanblijven dat de continuïteit moest gewaarborgd blijven. Maar wat is de waarde van de continuïteit van een slecht beleid ? Het is het argument van een lafaard.
Kortom: ook als de experten zich braaf aan hun rol zouden gehouden hebben, dan nog zou het beleid een ramp geweest zijn.
De dwarsliggers hebben het ook even over de Wereldgezondheidsorganisatie van de Verenigde Naties. Als er een bende extreem vetbetaalde ambtenaren niet heeft meegespeeld in het verhaal is het de who. Haar rol beperkt zich tot het optellen van de slachtoffers per land. Als ze zich daarbuiten waagde en de wetenschappelijke toer opging, zat ze fout. Denk maar aan haar uitspraak dat de mondkapjes waardeloos waren, of aan haar wirwarverklaringen betreffende hydroxychloroquine, waarvan nog altijd niemand weet wat er eigenlijk van is. Maar natuurlijk: als Trump er voor was, was het voor de hele politiek correcte meute automatisch duidelijk dat dit geneesmiddel niet mocht gebruikt worden. Daarvoor was dan zelfs geen wetenschap meer nodig.
Dat brengt me op de rol van de wetenschap en de verloedering van de wetenschappelijke ethiek die volgens de dwarsliggers fundamenteel is in het probleem.
Ook in verband met de klimaatproblematiek worstel ik al lang met de vraag naar de rol van de wetenschap. Er wringt me iets in de manier waarop de klimaatactivisten de wetenschap gebruiken.
Over wetenschappelijke ethiek is veel te zeggen. Ik hou het hier heel kort. Wetenschap grijpt in op de werkelijkheid. Dus ook op de samenleving. Wetenschap staat dus in dienst van de samenleving. Maar ze mag niet geleid worden door de samenleving, maar moet onafhankelijk haar gang gaan. Altijd komt het aan de samenleving toe om te bepalen of en hoe de resultaten van de wetenschap worden gebruikt.
Een basiseigenschap van de wetenschap is dat ze nooit af is. Wetenschap is nooit definitief. Als een dokter nu de artsenpraktijken van een dokter van vijftig jaar geleden zou toepassen, vliegt hij de bak in.
Wetenschappelijke inzichten worden pas (nog altijd voorlopig) “definitief” als ze lange tijd stand houden. Het is zoals met kunst: die wordt ook pas klassiek als ze de tand des tijds heeft doorstaan.
Dat betekent natuurlijk niet dat recente medische vooruitgang na een proefperiode niet dadelijk mag toegepast worden. Maar ik denk dat we hier in het thema korte-lange termijn zitten. Dan lijkt het me logisch om beleidsmaatregelen op langere termijn ook te bouwen op wetenschappelijke inzichten die al langere tijd hebben standgehouden. Recente wetenschappelijke inzichten zijn dan wel geschikt voor dadelijke toepassingen, maar niet voor beleid op langere termijn.
Als je beleid op langere termijn bouwt op recente wetenschappelijke inzichten waarvan je niet kan weten of ze niet snel voorbijgestreefd zullen zijn, loop je de kans dat je voortdurend je beleid moet aanpassen of zelfs omgooien. Dan heb je geen beleid op langere termijn meer.
Zowel de klimaatwetenschap als de virologie zijn recente wetenschappen. Beiden zijn ontstaan rond 1900. Je kan dus moeilijk zeggen dat ze al tot veel definitieve resultaten hebben geleid. Je kan er dus ook geen lange termijn beleid op bouwen.
Hoe je dit principe toepast in de praktijk is voer voor verder denkwerk.
Maar één zaak is duidelijk: aan de VN hebben we niets. Ze zijn een vehikel van het kapitalisme.