Business AM
Twee zaken moeten ons aan het denken zetten.
Ten eerste – ik heb het eerder al gesteld: zolang er winst te rapen valt bij de ontginning van fossiele brandstoffen zal binnen het kapitalisme die ontginning niet stoppen.
Een systeem dat essentieel gericht is op winst kàn kansen op winst niet laten liggen. Op dit ogenblik stijgt de ontginning van fossiele brandstoffen, daar waar ze voor het klimaat zou moeten dalen.
Twee: tegelijkertijd worden die fossiele brandstoffen door de overheden massaal gesubsidieerd: meer dan 500 miljard per jaar.
Die subsidies worden toegekend door dezelfde overheden die ons wijs maken dat we onze benzinewagens moeten vervangen door elektrische omwille van het klimaat.
Er klopt iets niet.
Als ik de geschiedenis van het klimaatverhaal overloop zie ik een opeenvolging van intentieverklaringen die inspelen op paniekzaaierij, terwijl dezelfden die de paniek zaaien en intenties op de wereld los laten zich van het klimaat eigenlijk niets aan trekken. Integendeel: ze maken de zaken nog erger.
We worden massaal bedrogen.
Ik heb eerder al aangegeven waarom: de enorme kapitaalaccumulatie (waar zorgvuldig over gezwegen wordt ! ) is een doorwegend probleem voor het kapitalistische systeem.
De kapitaalaccumulatie zit ingebakken in het systeem: je ziet een evolutie van steeds maar groeiende accumulatie van kapitaal. Die accumulatie kan een tijd lang een motor zijn voor de economie, maar op een bepaald ogenblik gaat ze de mogelijkheden van de economie overstijgen en wordt ze een geweldig probleem.
Om het eenvoudig te houden: de rijken vinden geen ondernemingen meer om hun enorm kapitaal winstgevend in te investeren. Superrijken besteden hun geld dan maar aan duur speelgoed zoals ruimtereisjes.
Het kapitaal gaat dus wanhopig op zoek naar nieuwe terreinen om in te investeren.
In ons huidig bestel heb je het terrein waarin de privé investeert, en je hebt het terrein waarin de overheid investeert.
In de privé zit de boel vol, en dus kijkt het kapitaal naar het terrein van de overheid. Je krijgt dan de privatiseringen in onderwijs, zorg, huisvesting, openbaar vervoer…
Wat minister Dalle in Vlaanderen uitspookt in verband met de sociale huisvesting en de huurmarkt, past perfect in dat plaatje, net zoals de onderinvestering in openbaar vervoer die de voedingsbodem moet leggen voor de privatisering er van.
Denk ook aan het enthousiasme voor de publiek-private samenwerking bij de zorginstellingen voor ouderen…
Neen er worden nog niet massaal private scholen opgericht, maar er is ondertussen in Vlaanderen wel de DBFM-vennootschap, Scholen van Morgen, dat publiek-private samenwerking op gebied van onderwijs promoot.
Maar ondertussen is de accumulatie al zo ver opgelopen dat ook die investeringen op het terrein van de overheid niet meer volstaan, en dus moeten er ook in de privé nieuwe kansen voor investeringen worden gecreëerd. De Green Deal van Ursula von der Leugen is zo ’n creatie. Dat wij onze oude auto’s moeten inleveren schept kansen voor nieuwe investeringen in de elektrische wagen.
Het probleem hierbij is natuurlijk dat die investeringen (zowel op overheidsterrein als in de Green Deal) op zich niet winstgevend zijn en dus moet de overheid tussenkomen met subsidiëringen zodat de mensen die nieuwe dure producten toch kunnen kopen. Die subsidiëringen komen niet uit de zak van de rijken, maar uit die van de gewone mensen en dus moeten de gewone mensen gemotiveerd worden om te aanvaarden dat dat geld uit hun zak geklopt wordt. Toevallig of niet is de klimaatpaniek daar ideaal voor.
Is het toeval dat de eerste klimaatrapporten verschenen in dezelfde periode (1990) als de eerste grote piek van de kapitaalaccumulatie ?
Ik ben huiverig voor complottheorieën, en beweer dus niet dat het IPCC heeft gehandeld in opdracht van kapitaal. Maar er is zeker iets aan de hand.
De overheden belijden de klimaatpaniek wel in woorden, maar niet in daden. Moet ik nu gaan denken dat ze eigenlijk wéten dat die klimaatpaniek vals is ?
Neen, ik beweer niet dat er niets aan de hand is met het weer of het klimaat. Maar er is wel iets aan de hand met de paniek. En er is iets aan de hand met de bewering dat het CO2 de grote schuldige is.
Of nog: als er wél iets aan de hand is met het klimaat, maar het CO2 is niet de schuldige, kan het klimaatprobleem niet dienen om de kapitaalaccumulatie op te lossen. Maar wat we met eigen ogen vaststellen (de hittegolven, de overstromingen) brengt de gewone mensen er wél toe om mee te stappen in het verhaal in dienst van het kapitaal.
Hoe je het ook draait of keert: there is something rotten in het klimaatdossier.
Maak je overigens geen illusie.
Een van de andere oplossingen voor de kapitaalaccumulatie ligt in investeringen in de wapenindustrie. Een oorlog zoals die in Oekraïne is natuurlijk geschikt om de domme massa zo ver te brengen dat ze mee marcheert in dat verhaal.
Dat die investeringen nu massaal plaats vinden moet ik niet aantonen. Nog eens: het gaat over jouw en mijn geld dat mensen met teveel kapitaal nog rijker maakt. En vergeet niet: die wapens moeten vroeg of laat ook worden gebruikt: jij en ik sponsoren democratisch gestuurd, de volgende oorlog.
Een tip: hoe meer ruimtereisjes Bezos en Branson organiseren hoe zekerder de volgende grote oorlog er aan komt, want die ruimtereisjes zijn de kanaries in de ondergrondse hel van het kapitalisme.