Berichten

Geplaatst op

Er zal (veel) meer nodig zijn dan wat elektrische auto’s.

MO*

Mia Kristin Häckl en Julia Schöneberg

Hoog tijd om “ontwikkelings”doelen los te laten en te werken aan een post-2030 utopie

Het systeem veranderen is mogelijk, maar niet zonder bestaande machtsverhoudingen te ontwortelen

Voortbouwend op de kritiek van Brecht De Smet op de inherente tekortkomingen van het paradigma van “ontwikkeling”, pleiten onderzoekers Mia Kristin Häckl en Julia Schöneberg ervoor om werk te maken van een post-2030 utopie. Ze stellen voor om het globale Noorden te “on-ontwikkelen” en te vertrekken van de veelheid aan radicale alternatieven van onderuit

Dit artikel leest niet overal gemakkelijk. Maar de inzichten zijn wel interessant en in mijn ogen fundamenteel juist. Zonder diepgaande analyse zou ik het willen hebben over vier elementen: de macht, de kleinschaligheid, de diversiteit en de onontwikkeling.  Deze vier zijn uiteraard met mekaar verbonden.

Een wereld waarin de macht bij het kapitaal en de kapitalist ligt, kàn geen goede plek zijn voor iedereen. De overgrote meerderheid van de mensen  heeft geen macht en de macht ligt geconcentreerd bij enkelen. Die enkelen zijn dan ook nog radikaal gefocust op winst. Het is voor mij onbegrijpelijk dat niet meer mensen inzien dat in die wereld een gelukkige mensheid niet mogelijk is. Dat de overgrote meerderheid van de machtelozen dit niet inziet is het resultaat van eeuwenlange manipulatie door de machthebbers.

De auteurs pleiten voor kleinschaligheid. Trouwe lezers van mijn blogs en de lezers van mijn boek Eutopia weten dat voor mij kleinschaligheid een sleutelbegrip is. Iedereen aanvaardt dat in een democratie de scheiding der machten essentieel is. Welnu, laat ons die scheiding door decentralisatie nog verder doorvoeren om meer democratie te krijgen. Voor mij is dit een van de redenen waarom ik pleit voor een Europa van de regio’s, waarbij die regio’s wel voldoende schaalgrootte moeten hebben, maar verder zo klein mogelijk zijn. Grote staten zoals Duitsland, Frankrijk en belgië moeten ontmanteld worden. Uiteraard is samenwerking op voet van gelijkheid van de kleine eenheden belangrijk omdat voor bepaalde bestuursdomeinen de kleine staten te weinig schaalgrootte zullen hebben. Lees verder “Er zal (veel) meer nodig zijn dan wat elektrische auto’s.”

Geplaatst op

De verlichting is ook maar een geloof

Doorbraak

Boekbespreking door Wouter Roorda

De Verlichting is ook maar een geloof

Over Deugden in plaats van Deugen

Goed en Kwaad is tegenwoordig vooral een kwestie van laten zien dat jij deugt en ‘de ander’ niet. In zijn nieuwe boek graaft Andreas Kinneging een stuk dieper en legt de filosofische fundamenten van beide in onze huidige beschaving bloot. Hij vertelt ook waar het misging: Deugen in plaats van deugden.

Ja, het is soms op het randje van het belachelijke: de zekerheid van atheïsten en verlichten. Ze zijn er zeker van dat God niet bestaat en dat alle mensen gelijk zijn (of zouden moeten zijn). Als gelovige ben ik juist niet zeker. Ik weet het niet. Maar ik geloof het. Of ik kies er voor om te geloven.

Ik ben nog geen enkele atheïst tegengekomen die me kan bewijzen dat God niet bestaat. Nu kan je natuurlijk zeggen dat ik het me gemakkelijk maak, want het is nu eenmaal bijzonder moeilijk om een negatie te bewijzen. De atheïst zegt dan dat hij niets moet bewijzen en dat het aan mij is om te bewijzen dat God bestaat. Wel, ik wil dat aannemen. In ieder geval houdt dat dan in dat de atheïst toegeeft dat hij het niet-bestaan van God niet kan bewijzen. Daarmee is zijn atheïsme een geloof. Voor mijn part mag hij denken dat hij goede redenen heeft voor zijn geloof, maar het blijft een geloof. Zijn zekerheid is dwaasheid, net zoals het dwaasheid zou zijn als ik zou zeggen dat ik zeker ben van het bestaan van God. Dat alles nog afgezien van de vraag waar we het eigenlijk over hebben als we over God spreken Lees verder “De verlichting is ook maar een geloof”

Geplaatst op

Het belgische, Waalse, Vlaamse socialisme en de Internationale

Streven

Ludo Abicht

Geen andere uitweg

Dit boek van de politieke historicus Harry Van Velthoven leest als de lange kroniek van een reeds vroeg aangekondigde scheiding tussen Waalse (en Franstalige) sociaaldemocraten en hun Vlaamse ‘verwanten’. ‘Aangekondigd’ is hier wellicht niet de juiste term. In het licht van de ontwikkeling die in dit essay in detail geschetst wordt zou men eerder kunnen spreken van ‘vermoed, gevreesd, bestreden en ontkend’, tot de breuk in 1978 onvermijdelijk geworden was

Op zich is de geschiedenis van het belgische socialisme van weinig belang. belgië als land betekent niets. belgische politici halen topfuncties binnen in internationale instanties, juist omdat belgië niets betekent. Frankrijk zal nooit aanvaarden dat een Duitser Europees president wordt. belgië leverde ondertussen Van Rompuy en nu Michel. Dat kan enkel omdat het nationalisme van deze heren ongevaarlijk is. belgië heeft geen macht. Dat Michel – en Reynders ! (als je niets hoort van Reynders is het opletten geblazen ! ) – toch hun top positie hebben misbruikt om Wallonië te bevoordeligen bij de verdeling van Europees geld om de klimaatproblemen aan te pakken, interesseert de Europese groten niet. Het is een louter belgische aangelegenheid.

Wat heeft dit te maken met het artikel van Abicht en het thema van het uit mekaar vallen van de socialistische partij in een Vlaamse en een Waalse socialistische partij ? Welnu, je kan wat Michel en Reynders nu doen zien als een samenvatting van de geschiedenis van belgië.. Zoals Harry Van Velthoven ze beschrijft wordt die geschiedenis eigenlijk gekenmerkt door een oorspronkelijk totale Franstalige dominantie die langzaam is afgekalfd en omgekeerd, waarbij de Franstaligen nog altijd krampachtig achterhoedegevechten leveren en proberen de illusie hoog te houden dat ze het eigenlijk nog voor het zeggen hebben in dit onland. De manier waarop Magnette op dit ogenblik probeert de belgische politiek te domineren is daarvan een illustratie. Het gaat er daarbij niet enkel om dat zijn partij in normale omstandigheden door de verkiezingsuitslag incontournable is en hij het zich dus als machtspoliticus kan permitteren, maar ook de manier waarop hij er geen graten in ziet dat de overgrote meerderheid van de grote meerderheid van dit land niet zou vertegenwoordigd zijn in het bestuur is tekenend. Ik kan me voorstellen dat hij geniet van de idee dat Wallonië/de Franstaligen eindelijk nog eens de lakens kunnen uitdelen en het land domineren. Overigens is er iets mis met een staatsstructuur die zo ’n situatie mogelijk maakt.  Lees verder “Het belgische, Waalse, Vlaamse socialisme en de Internationale”

Geplaatst op

Studente rechten Zardoua eist het recht om te studeren.

De Wereld Morgen

Farah Zardoua .

‘Ne touche pas mes études’

Neutraliteitsbeleid of bedreiging op godsdienstvrijheid? Het meest besproken onderwerp in de Belgische maatschappij, is uiteraard het hoofddoekenverbod. De politiek kan er maar niet over zwijgen. Stilaan knabbelt het aan de motivatie van de moslimmeisjes die een hoofddoek dragen. Al eens opgemerkt hoe bezwarend en difficieel het moet zijn je persoonlijkheid aan de schoolpoort te moeten achterlaten

Zardoua studeert rechten. Wel, als zo iemand advocaat kan worden is er iets grondig mis met dat beroep.

Ze schrijft al in haar inleiding “ … hoe bezwarend en difficieel het moet zijn je persoonlijkheid aan de schoolpoort te moeten achterlaten?… “ Ik wil geen spijkers op laag water zoeken, en het dus niet hebben over het woord difficieel. Dat zou te ondifficieel zijn. Maar ik heb het wel begrepen: Zardoua manifesteert zich als een geleerde madam, waarvoor proficiat.

Belangrijker is haar uitspraak dat ze haar persoonlijkheid moet achterlaten aan de schoolpoort. Daar val je toch van achterover ? Er zitten twee elementen in dat zinnetje: haar persoonlijkheid staat en valt met de hoofddoek; en die persoonlijkheid moet worden achtergelaten.

Kijk, als een puber zegt dat zijn persoonlijkheid samenvalt met zijn hanekam, dan wil ik dat begrijpen. Maar als een man van vijfentwintig dat zegt, denk ik aan collocatie of op zijn minst aan onvolwassenheid en geef mijn dochter de raad om niet met hem naar bed te gaan. Wat die puber betreft: ik zal proberen om hem meer inzicht te geven in wat persoonlijkheid eigenlijk is, of wat maakt dat een mens een persoonlijkheid is. Ik zal hem de tijd geven om te groeien in echte persoonlijkheid en zijn hanekam dulden als een voorbijgaande fase in zijn groei naar volwassenheid. Maar Zardoua heeft het niet over een voorbijgaande fase. Lees verder “Studente rechten Zardoua eist het recht om te studeren.”

Geplaatst op

Kaapstad is mooi. Tom Lanoye hoort daar niet.

Doorbraak

Mathieu Cockhuyt

Tom Lanoye gebuisd voor begrijpend lezen

Open brief aan Tom Lanoye

De Morgen bracht Tom Lanoye, Luc Tuymans en Tom Barman samen voor een zoveelste rondje Vlaanderen bashen. In weerwil van het feit dat ze met hun discours alleen maar de kloof tussen de BV in zijn villa en de Vlaming in zijn stamcafé vergroten, blijven ze zowat de helft van het Vlaamse electoraat in het strafhoekje van het fascisme plaatsen. Qua azijnpissers kent deze smaakpolitie momenteel zijn gelijke niet. Lanoye begon spontaan over mijn column over Urbanus, waarin ik pleitte om wars van rechts of links, de Vlaamse identiteit te omarmen en te stoppen met de Kulturkampf. Volgens de gouden boekenuil was deze verzoenende taal gewoonweg ‘zielig’. Bij deze richt ik mijn eerste open brief – open brieven zijn hip tegenwoordig – aan u, meneer Lanoye. Hier gaan we

Eigenlijk ben ik de discussies over identiteit kotsbeu. Er komt geen einde aan, en niemand slaagt er in een ander te overtuigen. De stellingen zijn ingenomen en argumenten tellen niet. 

Ik vind Tom Lanoye een goed schrijver en een arrogante klootzak. Als je iemand anders arrogant noemt, moet je oppassen om zelf niet arrogant te zijn. Maar ik zeg het toch: eigenlijk schijnt niemand echt te weten waar de discussie over gaat. Ik wel.

Nationalisten benadrukken de identiteit als bron voor natievorming en dus voor een gemeenschap die samen valt met een staat. Linksen zien identiteit als een bron van verdeeldheid: als een Vlaming zijn identiteit benadrukt creëert hij verdeeldheid met iedereen die niet Vlaming is. En dus weigert links identiteit te erkennen. Beide standpunten zijn fout.

Laat me eerst stellen dat identiteit onmiskenbaar bestaat. Dat geldt zowel voor individuele identiteit, als voor gemeenschappelijke identiteit. Wie zich tot de pvda bekent, heeft een andere identiteit dan een donkerblauwe liberaal. Die identiteit is natuurlijk niet gans anders, want identiteit is gelaagd. Maar alle pvda-ers hebben wel een gemeenschappelijke laag die ze onderscheidt van alle donkerblauwe liberalen. Dat is gemeenschappelijke identiteit. Links of rechts zijn is slechts één laag. Bij de ene mens is die laag al wat dikker dan bij de andere. Bij mij is de laag van de linksheid redelijk dik. Mijn zus is niet geïnteresseerd in al dat links rechts gedoe, maar enkel in het lot van haar kinderen. Dat juist is een van de dingen die haar anders maakt dan ik. Hier gaat het over individuele identiteit. Lees verder “Kaapstad is mooi. Tom Lanoye hoort daar niet.”

Geplaatst op

Corona en ethiek

VRTNWS

Ignaas Devisch

Lessen na corona: ethiek mag geen beleidshoer worden

Het lijkt een eeuwigheid geleden maar bij de uitbraak van de pandemie was het plots alle hens aan dek van de ethiekboot. Zo werd ik vanuit verschillende hoeken op federaal en Vlaams niveau met grote urgentie gevraagd mee te werken aan richtlijnen in de ziekenhuizen en de zorg. Het dreigende tekort aan bedden of medisch materieel en het schrikbeeld dat we zouden moeten triëren, zorgde voor grote angst bij de spoeddiensten en de diensten intensieve zorg

Ignaas Devisch heeft natuurlijk gelijk. Hij sluit ook aan bij de oproep van Luk Bouckaert die ik zondag voor acht dagen besprak waarin deze pleit voor ethiek in de economie.

Nu is het natuurlijk zo dat Devisch wat overdrijft: zeker in de geneeskunde is ethiek altijd wel aanwezig en niet enkel in crisissituaties zoals deze pandemie. Ook buiten de coronacrisis worden de ethische vragen gesteld over abortus, euthanasie…

Maar dat het beter zou zijn dat de ethische vragen die zich zouden kunnen stellen in crisissituaties al worden besproken nog voor die crisissen is natuurlijk correct. Zeker als je crisissen kunt voorzien. We weten nu al zeker dat er ooit een nieuw virus zal toeslaan, en zelfs met de beste voorzorgsmaatregelen is het niet uit te sluiten dat dit tot een pandemie kan leiden. In dat verband mag voor mijn part ook al het denkwerk beginnen over de ethische vraagstukken in oorlogstijd. Jullie kennen mijn stelling: een derde wereldoorlog is onvermijdelijk. In ieder geval kan niemand hem uitsluiten.

Maar er is ook iets hypocriets in de stelling van Devisch, want niemand heeft hem belet om voor de crisis zelf al een debat op gang te brengen onder ethici over mogelijke ethische vragen. Waarom hebben ethici gewacht tot de vragen gesteld werden door geneeskundigen ? Of politici ethische vragen gesteld hebben weet ik niet. Ik heb er in ieder geval niets van gehoord. Het lijkt me dat nogal wat politici niet bezig zijn met ethiek, maar enkel met vastgelegde ideologie, macht en partijbelangen. Lees verder “Corona en ethiek”

Geplaatst op

Ik ben nooit geweigerd in een discotheek

MO*

Gie Goris

Podcastgesprek over liefde, haat en engagement in Vlaanderen

Bleri Lleshi: ‘Hoe verander je de wereld? Door actief te zijn waar je leven zich afspeelt’

Vlaanderen heeft een lelijk, racistisch gezicht. Maar de kracht van vrijwilligersinzet is groter en mooier, vindt Bleri Lleshi. Meer aandacht voor die schoonheid helpt om de alom woekerende machteloosheid te overwinnen. En dat doen we best lokaal, waar we leven. ‘Mijn stelling is: Vlaanderen is ook van ons.

Kijk eens aan ! Lleshi heeft het licht gezien ! Neen, ik zeg dit niet spottend, maar met oprechte waardering. Tot nu toe draaide ik de bladzijde al om als Lleshi in beeld kwam. De man liep over van de politieke correctheid en van de haat voor Vlaanderen die daaruit voorkomt. Ik kotste van dat superioriteitsgevoelen en van het gebrek aan vermogen tot genuanceerd denken. Om het simpel te zeggen: hoe praat je met iemand die anderen verwijt dat ze veralgemenen en dat racisme noemt, terwijl hij zelf nog sterker veralgemeent en omwille van inderdaad aanwezig racisme een hele bevolking racistisch noemt ?

Hier lees ik een andere Lleshi. Een man die toegeeft dat hij Vlaanderen met elke cel in zijn lichaam haatte. En die nu beseft dat hij ook van Vlaanderen kan houden. Dat hij zich niet schaamt voor zijn haat is niet erg consequent. Want hij stelt daarbij dat hij reden had om Vlaanderen te haten. Heeft hij nu die redenen niet meer ? Is Vlaanderen veranderd ? Neen toch ? Lleshi is veranderd. Laat dit een lesje zijn voor andere “anders-zijnden”. Hier volgt mijn lesje: Lees verder “Ik ben nooit geweigerd in een discotheek”

Geplaatst op

De standbeelden van Pol II Pot

Knack

Luc Rasson

‘De enige vraag die we nog stellen, is of mensen in het verleden correct handelden volgens hedendaagse normen’

Professor Luc Rasson pleit voor een serene omgang met het verleden. ‘In geschiedenis is niet alles te vatten in zwart-wittermen’.

Kent u Victor Schoelcher? Deze Franse politicus uit de 19de eeuw schreef in 1833: ‘Zwarten tot slavernij herleiden is een aanslag tegen de menselijke waardigheid, want zwarten zijn volledig gelijk aan blanken’. Op 27 april 1848 schafte een parlementaire commissie onder zijn voorzitterschap definitief de slavernij af

Ik ben tegen het kolonialisme. Maar er is een tijd geweest dat ik er voor was: toen er op de toonbank van de snoepwinkel een negerke stond dat dankbaar knikte als je een cent in zijn gleufje stopte. Was ik toen een slecht mens ? Ben ik nu een goed mens omdat voortschrijdend inzicht me tot de overtuiging heeft gebracht dat het kolonialisme onaanvaardbaar is ?

Ik kan me voorstellen dat binnen vijftig jaar sommige van de huidige beeldenstormers zullen zeggen: ik ben tegen beeldenstormerij, maar er is een tijd geweest dat ik er voor was… 

Een tijdje geleden, ergens op de grens tussen middeleeuwen en renaissance, kenden onze streken ook al een beeldenstorm. Ik ben er zeker van dat de stormers van toen evenzeer overtuigd waren van hun goede bedoelingen als die van nu. Maar ik ken niet veel mensen die de storm van toen nu nog voorbeeldig noemen. Beeldenstormerij is vooral een slecht gecontroleerde redelijk nutteloze uitbarsting. Ook als ze goed bedoeld is. Geen enkele racist of oud-kolonialist zal door het weghalen van de standbeelden van de belgische Pol Pot zijn racisme afzweren. Integendeel.

De stormers hebben de onbedaarlijke neiging om mensen in hokjes te steken. Wie tegen het weghalen van de standbeelden is, is voor hen een fascist. Dezelfde mensen die beestjes uit hokken willen halen, steken mensen er in. Lees verder “De standbeelden van Pol II Pot”

Geplaatst op

Strijd tegen racisme moet overal gevoerd worden.

MO*

Mariyam Safi

Discriminatie van en geweld tegen Afghanen in Iran is dodelijk

Strijd tegen racisme moet ook in moslimlanden gevoerd worden

Racisme, etnische discriminatie en vreemdelingenhaat kunnen dodelijk zijn, zelfs voor hoogopgeleide mensen. Maar wie er vooral kwetsbaar voor is, zijn mensen die sowieso al geen of weinig rechten en kansen hebben. Vluchtelingen, bijvoorbeeld. En de problemen waarmee zij af te rekenen hebben doen zich zowat overal voor. Mariyam Safi verhaalt de Afghaanse ervaring in Iran

Ik heb eerder al een artikel van Mariyam besproken. Natuurlijk was ik het niet helemaal met haar eens. Maar ik denk wel dat ze iemand is die intellectueel eerlijk op zoek is naar antwoorden op vragen die raken aan onze diepste menselijkheid.

Het vraagt moed om in onze contreien het racisme in moslimlanden ter sprake te brengen. Gewoonlijk wordt dat gedaan door vlaams blokkers die het racisme ginder gebruiken om het racisme hier goed te praten. Zo in de aard van: als zij ginder de kerken mogen sluiten, dan wij hier ook de moskeeën. Dat is natuurlijk nonsens. 

Mariyam is een groene. Bij mijn weten is het in de groene partij niet de gewoonte om kritiek te hebben op de islam. Integendeel. Dat de islam totaal niet compatibel is met de mensenrechten wordt systemisch en partij-structureel even in de vergeet mand gedumpt. De groenen doen graag aan selectief anti-racisme.

Nu moet ik eerlijk zijn: ik heb het nu over kritiek op de islam, maar Mariyam heeft het natuurlijk niet specifiek over de islam als zodanig, maar wel over de moslimlanden. Haar woordgebruik is hier wel wat verwarrend, want door te spreken over de “moslim”landen, suggereert ze zelf een verband met de islam. Ik zou graag weten of dit echt zo bedoeld is, of dat ze de term moslimlanden gebruikt, zoals we ook spreken van “de westerse wereld” waarbij mijn atheïstische vrienden graag benadrukken dat die wereld niet getekend is door het christendom. Lees verder “Strijd tegen racisme moet overal gevoerd worden.”

Geplaatst op

Naar een nieuw soort vakbond

Uitpers

Francine Mestrum

De kinderen van de mondialisering

Er is iets aan het veranderen en het is zeer positief. Natuurlijk zijn er nog steeds diegenen, zeker in Vlaanderen, die onder de kerktoren blijven murmelen dat ze alle problemen in Brussel of in Neder-over-Heembeek kunnen oplossen. Het ga hen goed. Sommige politici schieten pas vandaag wakker en kijken met ogen vol verwondering naar de vernieling van standbeelden – was er dan iets fout met onze koningen

Francine Mestrum straalt optimisme uit. Ik bewonder dat. Maar ik deel het niet. Ik ben er van overtuigd dat geen enkele van de nieuwe “opstanden” een a-kapitalistische samenleving ook maar één stap dichterbij brengt.

Over de Arabische lente moeten we het niet meer hebben. Die heeft geleid tot islamisering. De islam heeft geen enkel antikapitalistisch potentieel, niet als religie en niet als ideologie. Als linkse partijen zich tot moslims richten is dat enkel electoraal opportunisme waarbij ze mensen wijs maken dat ze meer zullen krijgen als ze voor die partijen stemmen. Zo ontwikkel je hebzucht. Een a-kapitalistische samenleving zal gekenmerkt worden door solidariteit. Dat is het tegenovergestelde van hebzucht. De solidariteit die links nu propageert is een aanfluiting van solidariteit omdat ze de mensen leert dat ze moeten samenspannen om meer te hebben. In echte solidariteit delen mensen omdat ze bereid zijn om minder te hebben.

De beweging van Anuna en Greta is helemaal opgekocht door het kapitaal. De transitie naar een klimaatgunstige wereld is een kapitalistisch project geworden. In Europa heet dat project “Green Deal”. Lees verder “Naar een nieuw soort vakbond”