De Wereld Morgen
Komkommertijd? Een bewogen zomer voor het spoor
Een verontrustende opsomming van mistoestanden, die je kan samenvatten in twee factoren: een structureel probleem door de splitsing van infrastructuur en uitbating; en een chronisch probleem van onderfinanciering.
Het geheel staat in het teken van de privatisering die zo graag gewild wordt door de liberalen. Voor de donkerblauwen onder hen is de staat zowat de duivel. Als je hen loslaat, wordt zowat alles overgeheveld naar de privé zodat de rijken zich ook daar dan nog meer kunnen verrijken.
De nefaste splitsing van infrastructuur en uitbating was een eerste stap in die privatisering. Je kan je afvragen of de onderfinanciering niet een bewuste tactiek is om de privatisering door de strot van het democratisch gepeupel te duwen.
De vakbonden zitten daarbij in een penibele situatie: alles wat ze vragen kost geld, en daardoor wordt de roep om privatisering dus gesteund, want daardoor stijgt het tekort en wordt nog duidelijker dat de staat gewoon niet meer bekwaam is om de zaak draaiende te houden.
Uiteraard is de privatisering het ergste wat de modale gebruiker kan overkomen. De privatisering in Engeland heeft geleid tot een spectaculaire daling van de kwaliteit, een sterke stijging van de prijzen en verschrikkelijke toestanden op gebied van veiligheid. Het kan ook niet anders want buiten alle kosten die er nu al zijn, zal er dan ook nog geld moeten zijn om de rijken rijker te laten worden. En die rijken trekken zich van kwaliteit en veiligheid niets aan, want zij gebruiken zoiets plebejisch als een trein toch niet.
Maar er is meer aan de hand.
Het belgische spoorwegnet is een van de oudste van Europa, en het is totaal geconcentreerd op Brussel. Het is grotendeels opgebouwd in stervorm, met Brussel als middelpunt. Dat maakt dat er een veel te groot aantal treinen door de tunnel tussen Noord en Zuid moet. Dit belgische centralisme is een van de belangrijkste factoren die de inefficiëntie van het net veroorzaken. belgië blijft ook op gebied van spoorwegen een onding.
De groenen pleiten hardnekkig voor openbaar vervoer. Theoretisch hebben ze natuurlijk gelijk. Maar niet in belgië. Onze lintbebouwing en meer algemeen onze ruimtelijke ordening maken het gewoon onmogelijk om efficiënt openbaar vervoer te organiseren. Ik ben geen specialist terzake, en ik zou het liever anders zien, maar het is gewoon zo: in belgië kan je niet zonder auto, behalve als je in een grote stad woont en daar een vervoersnet, genre metro beschikbaar is. Zolang de verschillende vervoermiddelen (trein, tram, bus…) niet op aparte banen die op alles voorrang hebben, kunnen rijden, is het dweilen met de kraan open. Buiten de grote steden is dweilen helemaal geen optie.
Kris Peeters heeft de hele drekfabriek over zich heen gekregen toen hij stelde dat we boven onze stand leven. Ik hou niet van Kris Peeters, maar hier heeft hij gelijk: belgië is gewoon niet meer in staat om de samenleving fatsoenlijk te organiseren. Of zijn de wachtlijsten in de zorg fatsoenlijk ? Is het tekort aan leerkrachten en mensen in de zorg fatsoenlijk ? Overal klagen werknemers over gebrek aan personeel, van het gerecht, over het spoor naar de luchtverkeersleiders, de bagage-afhandelaars… het lijstje is eindeloos. Een aantal van die tekorten gaan rechtstreeks terug op de belgische staat, en dat in een land dat zowat de hoogste belastingdruk ter wereld heeft. Meer belastingdruk kàn niet, en dus is er geen middel om aan meer geld te geraken. Besparingen op staatspersoneel maken de toestand enkel erger. Ons begrotingstekort is tekenend. Er is gewoon geen geld om de spoorwegen performanter te maken. En dan komt de communautaire kat weer de koord op: waarom moet Vlaanderen dat wél nog mogelijkheden heeft altijd opnieuw opdraaien voor de problemen en het beschikbare geld storten in de Waalse bodemloze put ? Er is slechts één oplossing: Wallonië moet voor zijn verantwoordelijkheid geplaatst worden. Dat betekent confederalisme, en voor mijn part separatisme. Ja, er zijn idioten die dromen van een weder eenmaking van het nonsensland. Maar ze vergeten dat de spreiding van bevoegdheden er gekomen is, precies omdat een gezamenlijke politiek niet mogelijk was. En ze vergeten dat er bij een eenmaking een geweldig democratisch deficit ontstaat waarbij de Walen door hun kleiner aantal een dominantie van Vlaanderen zouden moeten aanvaarden. De belgicisten vergeten dat Wallonië zelf geen terugkeer wil naar een unitair belgië.
Er is ook personeelstekort in de privé. Dat heeft te maken met de hoge loonlast, en met de concurrentie. Wie pleit om die loonlast te verminderen pleit tegelijkertijd voor de afbouw van de sociale zekerheid, want die wordt grotendeels betaald door bijdragen uit die loonlast. En wat de concurrentie betreft: recent blijkt uit onderzoek dat de belgen tot de minst flexibele werkers ter wereld behoren. Het gaat dan over nacht en weekendwerk. Uiteraard volgt daarop de vraag om meer flexibiliteit, zoals in de ons omringende landen met wie we moeten concurreren. Geen mens denkt er aan om de zaken om te keren en te vragen om minder flexibiliteit in de omringende landen. Hallo, Europese vakbonden ? Wanneer gaan jullie eens tot een algemeen Europese eengemaakte actie komen ?
Maar ik maak me geen illusies. Als ik naar de top van de vakbonden kijk, zie ik vooral mensen die in de feiten verkocht zijn aan het kapitaal. (De Harz akkoorden in Duitsland ! ) Dat is misschien menselijk, maar ik moet het niet aanvaardbaar vinden. Ondertussen is het duidelijk dat het kapitalistische systeem alles en iedereen corrumpeert, ook de vertegenwoordigers van de werkers. Binnen het kapitalisme is er geen oplossing mogelijk.