Is een sociaal Europa mogelijk ?

Uitpers

Francine Mestrum

Doet radikaal links nog iets met de E.U.?

Er is een nieuwe Europese Unie in de maak. In mei 2019 werd een nieuw Europees Parlement verkozen waarin de twee grote politieke families, christen- en sociaal-democraten voor het eerst geen meerderheid hebben om wetgeving goed te keuren; in december van vorig jaar trad een nieuwe Europese Commissie aan en op 31 januari treedt het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. Redenen genoeg om zich af te vragen hoe het nu verder zal gaan.

Ik ben wel fan van Francine Mestrum, maar dat betekent niet dat ik het altijd met haar eens moet zijn.

Is er een nieuw Europa in de maak ? Ik geloof er niets van. De hele poespas om de bevolking meer bij het beleid te betrekken is boerenbedrog. Europa is een constructie van het grootkapitaal en als dat zich tot de bevolking richt, is het met de bedoeling om de mensen te paaien en kalm te houden, zodat ze braaf aan het werk blijven; daarmee de rijken rijker maken; en de politiekers in dienst van de rijken hun gang laten gaan.

Als daarbij een super graaier als de ziekelijk graaiende passionatus Guy Verhofstadt een prominente rol krijgt in het gebeuren, weet een beetje denkende sociale mens genoeg.

Interessant is wel de opmerking van Mestrum over het taalgebruik waarbij wordt overgegaan van “de toekomst van de Europese Unie”, naar “de toekomst van Europa “. Dat is van belang.

De Unie bestaat uit 28 lidstaten.

Europa bestaat uit 50 landen. 

Daar zijn Rusland en Turkije bij ingegrepen. Maar Rusland en Turkije liggen ook grotendeels in Azië. Ik ga er van uit dat als de Europese unie over Europa spreekt, Rusland daar niet in wordt meegerekend. Tot nu toe ook Turkije niet. Wat Turkije betreft: hopelijk blijft dat zo.

Ukraïne is geen lid van de Unie, maar de Unie wil Ukraïne wel in haar invloedssfeer houden of krijgen. Dat wordt betwist door Rusland. Als de unie over de toekomst van Europa spreekt, heeft ze het zeker ook over problemen zoals: wat doen we met Ukraïne.

Om het kort te houden: als de Unie nadenkt over de toekomst van Europa, ziet ze Europa als alle landen van het werelddeel (misschien met uitzondering van Turkije), maar zonder Rusland. Dat betekent dat de Unie zichzelf bevoegd verklaart om de toekomst te bepalen van de 20 Europese landen die niet tot de Unie behoren. Daarmee vertroebelt sowieso de relatie met Rusland.

Breng dat in verband met Trump die Europa sancties wil opleggen omdat het beroep doet op de Russische gas-voorraden, en ik denk dat Mestrum gelijk heeft als ze dat taalgebruik kadert in een militarisering. En die militarisering kan enkel een voorbereiding zijn op een verwacht militair conflict.

En dan vergist Mestrum zich als ze zegt dat er beslist geen behoefte is aan die militarisering. Ik heb het er in vorige blogs al over gehad: er is een wereldwijd conflict in de maak tussen enerzijds de US en China, waarbij de Russen de kant van China zullen kiezen. Door de NAVO staat Europa sowieso aan de kant van de Amerikanen. Ik vind dat een vergissing en pleit voor Europese neutraliteit, maar in de internationale context is dat gewoon niet mogelijk. En als Europa dus onvermijdelijk betrokken raakt in het conflict, is de militarisering onafwendbaar en zelfs noodzakelijk. Ik ben er tegen. Maar je kan de werkelijkheid niet ontkennen en ontwijken. Als je oorlog gaat voeren, kan je best zo sterk mogelijk zijn.

Als Mestrum denkt dat het middenveld deze evolutie kan tegenhouden is ze naïef.

En wat dan met links ?

Uiteraard is het juist dat de sociaal-democratie door haar keuze voor de “derde weg ” de werkende mens verraden heeft, en daar terecht een zware prijs voor betaalt  bij de verkiezingen.  (De derde weg is een beweging binnen de sociaaldemocratie die sinds de jaren 90 een nieuw evenwicht zoekt tussen de liberale markteconomie en de verzorgingsstaat.)

Ik heb het er eerder al over gehad: we moeten ons de vraag stellen of die derde weg wel een keuze was. Natuurlijk hebben politici beslissingen genomen waarbij die weg werd ingeslagen, maar ik denk dat het neoliberalisme gewoon onvermijdelijk is omdat het een fase is in het proces dat het kapitalisme is. Dat neemt niet weg dat wat de sociaal-democratische politici hebben gedaan, verraad was en is.

Mestrum zegt dat de staten op mondiaal niveau minder en minder betekenen en solidariteit op nationaal niveau niet meer nationaal kan georganiseerd worden want dat één land niet op kan tegen het bank- en bedrijfsleven (dat internationaal georganiseerd is). Maar als ze denkt dat solidariteit op Europees niveau wél mogelijk is, vergist ze zich. Eerst en vooral omdat –  zoals ik zojuist al zegde – het neokapitalisme in Europa onvermijdelijk en eigenlijk al een voortschrijdend feit is, al was het maar om de concurrentie met China. Dat betekent dat solidariteit meer en meer onmogelijk wordt op om het even welk niveau. Het neokapitalisme is een wetmatigheid. 

In tegenstelling met mij gelooft Mestrum echter nog dat Europa sociaal kan zijn omdat de klimaatcrisis en de groeiende ongelijkheid het vereisen.

De klimaatcrisis is ondertussen in beslag genomen door het grootkapitaal (als dat niet al zo geweest is van bij het begin, en het grootkapitaal aan de grondlag ligt van de klimaathetze.) Usula von der Leyen heeft daarvan een speerpunt van haar beleid gemaakt. 

Wat de groeiende ongelijkheid betreft: het kapitaal zal er inderdaad op waken dat die ongelijkheid geen proporties aanneemt die leiden tot opstanden. Maar dat betekent nog niet dat het (zo weinig mogelijk) indammen van de ongelijkheid leidt tot een sociale samenleving. Het is niet omdat je een massa mensen op overlevingsmodus houdt, dat je een sociale samenleving hebt.

De kritiek van Mestrum op radikaal links is terecht. Zeker in belgië is radikaal links meer begaan met electoraal opportunisme dan met een strijd ten gronde. Als de pvda door die politiek wat zou kunnen groeien, zal het toch nooit zo groot worden dat het van belgië een sociaal paradijs kan maken.

En wat dat internationalistische socialisme betreft: de pvda wil absoluut niet weten van het ontstaan van twee naties op het nu nog belgische grondgebied. Dat betekent dat ze er van overtuigd is dat internationale linkse samenwerking zelfs tussen die twee (nieuwe) landen niet mogelijk is.

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *