Doorbraak
Nood aan pragmatische aanpak voor contact tracing
Het is opvallend hoeveel kritiek we horen over die zogenaamde contact tracing (waarom moet dat weer in het Engels ? ), of liever: over het feit dat ze niet functioneert. Maar we horen weinig over de oorzaken van de problemen.
Dit artikel belicht één van die oorzaken.
Ik ben zeker geen specialist, en heb te weinig nagedacht om echt diepgaand te kunnen spreken over privacy. Eigenlijk is het voor mij eerder een ver van mijn bed show. Kwaad doe ik enkel in het geniep, ver van de camera’s. Van de ene kant besef ik natuurlijk wel dat privacy een noodzaak is voor een (toch een beetje) vrij bestaan. Van de andere kant is volledige privacy gewoon onmogelijk.
Mijn grootouders woonden in een klein boerendorp met veel sociale controle. Soms te veel. Van de andere kant moet het toch ook duidelijk zijn dat er in grote steden in deze tijd dikwijls te weinig sociale controle is. De camera’s zijn daarvoor geen oplossing. Soms liep het in een dorp wel eens mis, maar over het algemeen wisten de dorpsmensen om te gaan met wat ze van mekaar wisten.
Tegenwoordig echter gebeurt de sociale controle niet meer door medemensen, maar door instanties en is ze zoals zowat alles in deze kapitalistische samenleving vercommercialiseerd. Het probleem ligt niet bij de controle zelf, maar bij wie haar uitvoert. En bij die uitvoering ontbreekt hier de menselijke factor en het vertrouwen. Een overheid of een commerciële instelling kàn en mag je niet vertrouwen. Alleen mensen zijn al dan niet te vertrouwen.
Daarom is de organisatie van contact opsporing door de overheid een kwalijke zaak.
Natuurlijk is contact opsporing echt wel noodzakelijk. Ze moet dus gebeuren. Maar ze moet gebeuren door mensen die het vertrouwen hebben van de mensen met corona-problemen. En dan, inderdaad, komen we natuurlijk uit bij de huisarts. Ik ben geen genie, en vind dus het warm water niet uit. Anderen zijn me al voor geweest om de rol van de huisarts te bepleiten.
Maar als ik me niet vergis gaat het in het systeem waarbij de huisarts betrokken is nu zo dat de huisarts van een besmette patiënt de overheid verwittigt, die dan de contactpersonen van die patiënt zou gaan opbellen. Er is dus wel een vertrouwensband tussen de arts en zijn patiënt, maar niet tussen opbeller en de risico-persoon. Waarom vragen we dan niet aan de huisarts met een besmette patiënt om niet de overheid, maar wel de huisarts van die contactpersonen op te bellen ? Die laatste kan dan zijn “risico”patiënten contacteren. Het kan toch niet zo moeilijk zijn om een lijst te maken van huisartsen met hun patiënten. Daarbij zou de huisarts de mensen die hij heeft doorgekregen van een collega zoveel mogelijk uitnodigen om zo nodig op consultatie te komen en een test te laten afnemen. Hiermee is ook het financiële aspect voor de huisarts geregeld. Dat er niet genoeg test-capaciteit zou zijn is een schande.
Ik schakel dus de overheid als tussenpersoon uit. Laat de geneeskunde haar werk doen. En schakel zo veel mogelijk tussenstappen uit. De nodige statistieken kunnen opgebouwd worden met (naamloze) gegevens van de labo’s, ziekenhuizen. Veel van het werk kan door het secretariaat van de huisarts worden gedaan. Op die manier zou zowel de mens die gevraagd wordt om contactpersonen door te geven, als de mens die als risico-contactpersoon wordt aangesproken, telkens te maken krijgen met een vertrouwenspersoon.
Ik stelde zojuist dat je een overheid of commerciële instelling niet kan of mag vertrouwen. Vertrouwen geef je enkel aan iemand van wie je weet dat hij begaan is met je persoonlijk welzijn.
Welnu, commerciële instellingen zoals verzekeringsmaatschappijen zijn niet begaan met mijn persoonlijk welzijn, maar enkel met winst. We leven nu eenmaal in het kapitalisme. Daar moeten we het dus verder niet over hebben.
Ook de overheid is niet begaan met je persoonlijk welzijn. Haar opdracht is het welzijn van het geheel. En het welzijn van de maatschappij als geheel valt zeker niet altijd samen met het persoonlijk welzijn van al dan niet veel burgers.
Daarbij is het nog niet zo lang geleden dat zelfs formeel de overheid enkel begaan was met eigen gewin. Denk maar aan de tijd van de koningen. belgië heeft nog altijd een koning voor wie de burgers miljoenen afdragen.
Ondertussen is er de democratisering en zou in theorie de overheid in het belang van de maatschappij moeten handelen. Dat gebeurt nu zeker meer dan in de tijd van de monarchieën. Maar ook nu nog zijn het de rijken die feitelijk aan de macht zijn. De politici, althans die met macht, zijn marionetten van die rijken. En ze negeren voortdurend de wil van de meerderheid van de burgers. Voor mijn linkse vrienden: denk nu terug aan onze massale opkomst voor de betoging tegen de plaatsing van de raketten in Kleine-Brogel. Meer actueel is de huidige regerings- en institutionele crisis een illustratie van een politieke kaste die zich eigenlijk van de democratie niets meer aantrekt.
En die overheid zou ik moeten vertrouwen ? In ieder geval heeft ze geen recht op mijn vertrouwen als het over mijn privacy gaat.
Ik vertrouw de overheid voor geen haar. Daarom ben ik anti-monarchist, anti-nationalist, anarchist.
PS Ik haat het als verzekeringsmaatschappijen me om medische gegevens vragen. Economen hebben daar een antwoord op: een verzekeringsmaatschappij moet risico’s kunnen berekenen om rendabel te blijven of zelfs om niet failliet te gaan. Binnen de kapitalistische context wil ik daarin meedenken. Maar waarom moet ik mijn gegevens rechtstreeks aan die maatschappij geven ? Waarom vraagt die maatschappij niet aan mijn huisarts in welke risico-categorie ik me bevind zonder dat hij mijn persoonlijke medisch gegevens moet meedelen ? Omdat huisartsen daarin zouden foefelen ? Als huisartsen attesten van werkonbekwaamheid mogen afleveren, dan ook attesten van risico voor verzekeringen.