De Groene Amsterdammer
Hoe coronahulp armoede zichtbaar maakt
‘We worden hier zo gelukkig van’
Een beschrijvend artikel dat weinig inzicht geeft. Maar de beschrijving is wel belangrijk, want zij zet aan tot reflectie.
Maar voor de reflectie komt natuurlijk de emotie: als ik dit lees wordt ik ongelooflijk triestig: het lot van deze armen grijpt naar de keel. Tegelijkertijd is er natuurlijk ook een soort blijheid omdat er mensen zijn die zich het lot van deze armen aantrekken.
Spontaan komt dadelijk de vraag: hoe is dit mogelijk in een welvarend land met een sociale zekerheid zoals Nederland ? Vervang Nederland maar door belgië. Hier is het niet beter.
Laat het duidelijk zijn: onze zo zo geroemde sociale zekerheid schiet tekort.
Nu moeten we eerlijk zijn: onze sociale zekerheid is in zich er niet op gericht om armoede tegen te gaan. Wikipedia zegt over sociale zekerheid: “… die, tijdelijk of blijvend, niet (langer) in staat worden geacht om zelf in (voldoende) inkomen en/of verzorging te voorzien. Dat geldt bijvoorbeeld bij pensioen, ziekte, arbeidsongeschiktheid, overlijden van naasten of werkloosheid.”
Let op dat “tijdelijk of blijvend” en “langer”. Dit wijst er op dat er iets is met de tijd waarin mensen beroep kunnen doen op die solidariteit van de sociale zekerheid. Laat me het verduidelijken met de werkloosheid. Een werkloosheidsuitkering is in essentie bedoeld als hulp om een periode van werkloosheid te overbruggen. Ze veronderstelt dat de betrokkene ooit terug aan het werk gaat. Ze is niet bedoeld voor mensen die nooit meer aan het werk zullen gaan.
Van daaruit zal een werkloosheidsuitkering dan ook in een eerste periode bijna gelijk zijn aan het loon. Ze is bedoeld om mensen gedurende een relatief korte periode toe te laten om hun welstandspeil te handhaven. Een levenslang statuut van werkloosheid is een aberratie van het systeem. Mensen waarvan duidelijk wordt dat ze nooit meer zullen werken, verdwijnen uit het systeem en worden overgebracht naar een bijstandsuitkering. (Leefloon, ziekenkas)
Kan je een bijstandsuitkering nog zien als horend tot de sociale zekerheid ? Is ze nog solidariteit of is het wettelijk gegarandeerde liefdadigheid ?
De werkloosheidsuitkering is niet bedoeld om mensen in armoede te helpen. Ze is bedoeld om armoede te voorkomen. Ze is armoede-voorkoming. Een bijstandsuitkering is geen armoede-voorkoming. Ze is niet bedoeld om armoede te voorkomen, maar om armoede te verlichten.
Ik geef toe dat een en ander in de praktijk door elkaar kan lopen, maar denk dat het belangrijk is om het onderscheid toch te maken. Als iemand nu wil beweren dat armoede-verlichting tot de sociale zekerheid behoort, wil ik daar geen ruzie over maken.
Tussendoor: als de Vlaamse regering er op inzet om zoveel mogelijk mensen aan het werk te krijgen, heeft ze gelijk. Dat is armoede-voorkoming.
Wat in dit artikel wordt beschreven is liefdadigheid, bedoeld om staat georganiseerde armoede-verlichting aan te vullen.
Los van alle politieke retoriek: we leven in een samenleving die armoede tolereert.
Politiekers kunnen verontwaardigd zijn over armoede en wetsvoorstellen indienen om er aan te verhelpen. Maar het systeem laat gewoon niet toe om de armoede uit de wereld te helpen. Als dat wel zo zou zijn, dan zou de hele huidige politieke kaste naar de gevangenis moeten wegens misdaden tegen de menselijkheid. Dat systeem heeft een naam: kapitalisme.
Na de tweede wereldoorlog hebben we een periode gekend van zo grote economische voorspoed dat het er op kon lijken dat we de armoede hadden uitgeroeid. Maar die periode is voorbij. Door de globalisering zijn we in een concurrentiepositie gekomen met economieën waarmee we vroeger niet in concurrentie waren of waartegen we de concurrentie gemakkelijk konden winnen door onze wetenschappelijke en technologische voorsprong (bijvoorbeeld China). Nu winnen we deze concurrentiestrijd niet meer.
Dat is de reden waarom Trump de VS wilde laten terugplooien op zichzelf en allerlei handelsakkoorden heeft opgezegd. Europa moet Trump daar niet op aanvallen: op dit ogenblik werkt Europa aan protectiemaatregelen om de concurrentiekracht van China af te zwakken. Dat die concurrentie van China door het Chinese staatskapitalisme oneerlijk is, verandert niets aan de toestand.
Die toestand kan je simpel omschrijven: vanuit een overwinningspositie zijn we geëvolueerd naar een positie waarin die overwinning in ieder geval niet meer uitgesproken is en meer en meer in gevaar komt. En zo verzeilen we na een periode van afgezwakt kapitalisme weer in het pure harde kapitalisme. En dus is groeiende armoede onvermijdelijk.
Wie aan de bevolking vertelt dat het uitbannen van armoede een kwestie van politieke wil is, doet aan volksbedrog.
Binnen het kapitalisme is armoede onvermijdelijk omdat dezelfde concurrentie die speelt tussen nationale economieën ook speelt binnen een nationale economie. Een belgisch bedrijf kàn niet solidair zijn met de belgische bevolking, juist omdat het internationaal moet concurreren. Of nog: door de internationale concurrentie zijn onze bedrijven gedwongen om de lonen zo laag mogelijk te houden. De loonstop ingevoerd door de socialist Di Rupo ! Deze tendens wordt nog versterkt door de immigratie van goedkope arbeidskrachten. Het effect van deze immigratie zal geleidelijk aan groeien.
Vergeet daarbij niet dat belgië eigendom is van het belgische grootkapitaal of dat de belgische politiek als puntje bij paaltje komt altijd naar het pijpen van dat grootkapitaal danst. Of wie denk je dat de macht heeft ? De macht ligt altijd bij de rijken. In onze democratie wordt aan de mensen wijs gemaakt dat de macht bij het volk ligt. Maar als dat echt zo was, waren er geen rijken. En dat grootkapitaal is echt niet menslievend begaan met mensen in armoede. Het teert er op.
De idealisten in Betondorp en de mensen van onze voedselbanken hebben nog wel een tijdje werk. In ieder geval tot we het kapitalisme zullen vernietigd hebben.