Ignis
Brusselse jezuïetenschool in het hart van de moslimgemeenschap
Die Jezuïeten toch. Ik weet niet van wie ik het meest hou: van de Jezuïeten of misschien toch van de Trappisten. Nu, het doet er ook niet toe. Ik ben te dom om Jezuïet te zijn, en ik drink te graag trappist om Trappist te zijn.
Jullie kennen mijn kritiek op de multiculturele samenleving, de migratie en de islam. Maar we zitten er mee en we kunnen de tijd niet terugdraaien. Dus moeten we er het beste van maken. Voor mij hoort dat Jezuïetencollege bij dat beste.
Natuurlijk: de Jezuïeten zijn elitair. Een dommerik geraakt er niet binnen en ze leggen de lat hoog.
Tot de kern van hun pedagogie hoort de idee van “Magis”. Je zou dat kunnen vertalen als “Plus en est vous”: er zit meer in je dan je denkt. Haal het naar boven. Wees bewust van je talenten en ontwikkel ze allemaal en volledig en wees niet te snel tevreden.
Ook belangrijk is het “Onderscheiden”. Leerlingen moeten reflecteren over hun leven; nadenken over wat ze leren en meemaken en zich afvragen wat dit met hen doet. Dat maakt hen ook kritisch tegenover meningen en ontmaskert manipulatie. Kortom: ze denken bewust. Met introspectie moet je natuurlijk oppassen. Te veel leidt tot waanzin. Maar de meeste mensen doen er te weinig aan.
Als je aan een Jezuïet een vraag stelt is er veel kans dat hij je antwoordt met een vraag. Dat is niet omdat hij het antwoord niet kent, maar omdat hij je uitdaagt om er zelf over na te denken en het zelf te vinden. Daar hou ik van.
“En todo amar y servir”. Heel deze zelfontplooiing mag niet op zichzelf gericht blijven. Ze moet zich richten naar de andere en naar de samenleving en dienstbaar worden. Door het elitaire karakter van de Jezuïtenopleiding mondt dit ook uit in leiderschap. Maar dan ook weer leiderschap als dienstbaarheid, gericht op een betere wereld.
Wie zich de spiritualiteit van de Jezuïeten heeft eigen gemaakt (zonder daarom tot de orde te behoren) zal dus nooit arbeiden enkel voor het geld of zelfverrijking. Hij zal zijn arbeid zien als dienst. In die zin is deze spiritualiteit een kritiek op het kapitalisme.
Ja, ik geloof dus wel in de waarde van dat college. En geen haar op mijn hoofd dat er aan denkt om te zeggen dat moslims daarvoor niet kunnen openstaan.
In het artikel op Ignis leer ik dat moslimkinderen de meerderheid van de schoolbevolking vormen. Maar ik mis wel één informatie: hoe groot is die schoolbevolking ?
Natuurlijk zullen er ook wel niet-moslimkinderen van allochtone afkomst op deze school zitten. Maar ik concentreer me hier op de moslimkinderen omdat bij hen natuurlijk de uitdaging voor een niet-moslim-religieuze school het grootst is.
Op zich is dat aantal natuurlijk niet zo belangrijk. Vermits de school twee jaar bestaat ga ik er van uit dat het over enkele tientallen kinderen gaat. Ook als het project echt slaagt en een volledige middelbare cyclus zal aanbieden, zal het om een beperkt aantal gaan.
Ik ga er van uit dat het niet de bedoeling is van de Jezuïeten om de moslimkinderen te bekeren tot het katholicisme.
Maar als die leerlingen afstuderen als moslims met een meer wetenschappelijke kijk op de islam en grotere openheid op andere culturen en religies en daarbij hun leiderschap ook in de eigen gemeenschap opnemen, kan dit wel tot een belangrijk hefboomeffect leiden.
We stoten hier op een belangrijk gegeven.
Er zijn op dit ogenblik zeker al vele moslims die zich “geïntegreerd” hebben en “het gemaakt” hebben in onze samenleving. Ze worden graag opgevoerd door onze media. Maar ik hoor hen zo weinig over de islam. Ze bestempelen zichzelf nog wel als moslim, maar wat geloven ze eigenlijk ? Ik heb de indruk dat ze daar niet veel over te vertellen hebben. Nochtans is dit van levensbelang. De traditionele islam zoals die zich nu voornamelijk bij ons aandient is gewoon onaanvaardbaar en heeft grote nood aan bevruchting door andere levensvisies. Moslims die kunnen functioneren in onze samenleving omdat ze een verwaterde islam beleven, bieden eigenlijk geen oplossing. We hebben nood aan overtuigde gelovigen die een andere islam belijden.
De vraag is dan of die andere islam mogelijk is.
Met mijn kennis van de islam heb ik daar grote twijfels bij.
Als ik gewoon de figuur van Mohammed vergelijk met Jezus, zie ik toch wel enorme verschillen. Laat me het simpel stellen: als Jezus zich zou gedragen en geleefd hebben zoals Mohammed, zouden de katholieke kerken hier al lang door de atheïsten in brand zijn gestoken.
Nu is er natuurlijk een theologisch verschil tussen Jezus en Mohammed omdat Mohammed slechts een profeet is en Jezus door de christenen als God wordt gezien. Je zou dus kunnen stellen dat Mohammed wat minder doorweegt dan Jezus.
Maar je kan er niet omheen dat Mohammed in de kern van de islamitische boodschap en leer zit. Als dit de kern is, is er dan een andere islam mogelijk ?
Ik heb op die vraag op dit ogenblik geen sluitend en definitief antwoord. Misschien dat de zesdejaars middelbaar die afstuderen aan het Matteo Ricci college me dat gaan geven.
Jezuïeten worden verondersteld celibatair te zijn. Weet je hoe ze hun broek ophouden … ? Met wilskracht. Zeggen ze zelf. Ook dat is eigen aan Jezuïeten: ze weten zichzelf te relativeren. Als ze dat aan hun moslimleerlingen kunnen meegeven, is hun missie al grotendeels geslaagd.
Missie ? Jezuïeten ? Kijk zeker naar het onvolprezen meesterwerk van Roland Joffé, de film The Mission uit 1986, met in de hoofdrollen onder meer Robert De Niro, Jeremy Irons en Liam Neeson. The Mission won de Gouden Palm op het filmfestival van Cannes. De film werd ook bekroond met de Oscar voor beste camerawerk en werd genomineerd voor zes andere Oscars. De muziek in de film werd gecomponeerd door Ennio Morricone en gespeeld door het London Philharmonic Orchestra.