MO*
Krijgt Europa machtige bedrijven mee met klimaatambities?
De grijze schaduw van de Green Deal
Ik snap het dus niet. Laat me er van uitgaan dat Hans Wetzels een “Groene” is, oprecht begaan met het probleem van het klimaat en geëngageerd voor oplossingen die zich onvermijdelijk afspelen in een economische context. Van bij de aankondiging van de Green Deal stond ik verbaasd te kijken naar het enthousiasme van Groen.
In de eerste plaats moet iedereen toch beseft hebben dat die Green Deal er onmogelijk kan komen, zoals hij gepland is. Iedereen wéét toch dat er ongelooflijk sterke machten omwille van winstbelangen tegenstander zijn.
Groen, Tinne op kop, verspreidt graag hoera-berichten over de vooruitgang van de fossielvrije energie. Dat er vooruitgang is, is onmiskenbaar. Maar ik lees toch overal ook nog berichten over de in werking stelling van nieuwe steenkoolcentrales en de oliemaatschappijen die nog altijd op zoek zijn naar nieuwe olievelden.
Pak daarbij de enorme investeringen in een vervuilende fossiele brandstof zoals gas…
Tinne doet wel alsof dat gas een slechts voorlopige oplossing is. Maar als je verneemt welke investeringen er worden gedaan in de gaswinning, de pijpleidingen… dat er oorlogen worden gevoerd omwille van dat gas, moet je je daarbij toch vragen stellen. Tinne heeft het er altijd over dat de gascentrales bij ons snel weer zullen verdwijnen. Dat kan wel zijn in een binnenlandse context, maar op Europees en wereldniveau zal dat zeker niet zo zijn, en dan zal de gasproductie die hier verdwijnt onvermijdelijk vervangen worden door gas van elders. Nut voor het klimaat: nul ! Groen kan dan wel een politiek pluim op zijn binnenlandse politieke partijhoed steken, maar het is een stinkende pluim die aan de oplossing van het probleem van de opwarming van de aarde niets zal hebben bijgedragen.
Lees daarbij de passage over het gas in het artikel van MO* en je weet genoeg: er worden enorme sommen geïnvesteerd in gas, en die gasindustrie wordt massaal gesubsidieerd omdat ze is opgenomen op de Eu-lijst van strategisch belangrijke energieprojecten. Voor de aandachtige lezer: waarom staat daar niet: voor de projecten van de strijd tegen de opwarming ? Over welke strategie gaat het eigenlijk ? Over groen ? Of over geopolitiek ?
Wat er ook van zij: mét gas zijn de groene doelstellingen van de EU niet haalbaar.
Of nog, concreter belgisch en Tinne-iaans: de contracten voor de nieuwe gascentrales zullen lopen tot 2040. Als dan pas de CO2- en de nog meer vervuilende methaanuitstoot, zullen wegvallen, halen we de doelstellingen sowieso niet.Tinne schijnt dat aanvaardbaar te vinden. Welnu, als ik moet meegaan met Greta die me er van wil van overtuigen dat het vijf na twaalf is, ben ik niet tevreden met de politiek van Tinne ! Ze belazert me.
Er is nog iets raars aan de hand: geen enkele alternatieve energie is op zich rendabel. Anders gezegd: voor hetzelfde energieverbruik is de opwekking door fossiele brandstoffen goedkoper dan die door wind of zon. Daarom wil geen enkele ondernemer zo maar investeren in wind of zon, want hij kan niet concurreren tegen steenkool of olie. Als de overheid dan toch wind of zon wil, moet ze het verschil in maakprijs tussen fossiel en fossielvrij compenseren: ze moet door subsidies de prijs aan de consument gelijk trekken. Door die subsidies kan de producent van wind of zon dan toch nog winst maken. Een gedeelte van de subsidies dient om de productie mogelijk te maken, een ander gedeelte is winst voor de producent.
De overheden rekenen er nu op dat door de uitbreiding van de fossielvrije energie deze een soort van massaproductie zal krijgen en daardoor goedkoper zal worden, zodat de subsidies kunnen verminderen. Of dat zo zal zijn is nog maar de vraag.
In ieder geval: wat is dat eigenlijk voor een systeem dat door de wetten van de markt de absoluut nodige ”gezonde” energieproductie onmogelijk maakt, zodat de overheid moet tussenkomen ? Als dat zo is, moet die productie dan niet onttrokken worden aan de markt en in handen komen van de overheid ? Daarbij zou in ieder geval de kost voor de bevolking kleiner worden, want die zou dan niet meer moeten betalen voor de winst.
Maar neen, die toch logische oplossing komt zelfs niet op in het hoofd van de superintelligenten. Een van de belangrijkste investeerders in belgië in windmolens is Colruyt. Ik moet dus meer betalen voor mijn elektriciteit om Colruyt rijker te maken. Toch een mooi systeem dat kapitalisme ?
Maar dan lees ik dat de producenten van de fossiele energie massaal gelobbyd hebben voor de gaswinning en dat ook die miljarden aan subsidie opstrijken.
Kijk, ik wil nog aannemen dat mijn geld (subsidies komen van mijn belastinggeld) wordt ingezet om “zuivere” energie op te wekken. Maar voor een vervuilende energie ?
Tenslotte en meer fundamenteel: als je dit allemaal weet, moet je je dan niet de vraag stellen of het Europa wel écht om het klimaat te doen is ?
Eén zaak is zeker: de economische transitie is nodig voor de oplossing van de kapitaalaccumulatie. Ook Biden zet daar op in. Kapitaalaccumulatie is een periodiek opduikend probleem van het kapitalisme, waarbij er veel meer kapitaal beschikbaar komt dan er in de economie kan gepompt worden. De geweldige opstapeling van rijkdom bij weinigen en de ruimte-uitstapjes van Bezos en Branson zijn een gevolg daarvan. Het verschijnsel is een probleem voor het kapitalisme als systeem. Dat valt niet samen met de kapitalisten. De kapitaalaccumulatie vraagt kunstmatig opgedreven investeringen in nieuwe economische activiteiten. De klimaattransitie is zo ’n nieuwe activiteit. Die nieuwe activiteit, nodig voor het systeem, valt daarom niet samen met de belangen van specifieke kapitalisten, zoals die van de fossiele energie. De Europese Commissie is actief op een hoger systemisch niveau, dan de energieleveranciers. Daardoor kijkt ze nu meer naar de belangen van de leveranciers die de klimaataccumulatie helpen oplossen. Dàt is de Green Deal. Maar gezien de nood aan massale subsidiëring moet die transitie aan de bevolking verkocht geraken. Daarvoor dient dan de klimaatpaniek.
Of: hoe de gewone man weer eens bedrieglijk voor de kar van het kapitaal wordt gespannen.