Business AM
Herinner je de beelden van een lachende gevangenenbewaakster die poseert met een naakte gevangene op handen en voeten aan de leiband als een hond… Die beelden zijn de wereld rondgegaan. In Guantanamo werden mensen totaal ontmenselijkt. Hitler zou er met bewondering naar gekeken hebben. Laat ons aannemen dat die gevangenen echt terroristen waren, dan nog zou Guantanamo onaanvaardbaar zijn omdat je een ander niet kan ontmenselijken zonder jezelf te ontmenselijken.
Overigens is Guantanamo niet uniek. De Amerikanen hebben het procédé van gevangenissen op vreemde bodem ook buiten Cuba toegepast. Het gaat er om dat de CIA daar niet gebonden is door de regels van de mensenrechten die gelden in de VS, terwijl ook het land waarin de gevangenis zich bevindt er niets te zeggen heeft. Zo ontsnapt de CIA aan elke juridische controle. Ze kan mensen opsluiten zonder proces, zonder bepaling van duur, en folteren naar believen.
Ik heb geen weet van hedendaagse berichten. Zo ’n zaken worden nu eenmaal niet aan grote klokken gehangen. Maar na de heibel rond Guantanamo heeft de CIA zeker ook in het Noord-Oosten van Polen klonen van Guantanamo geïnstalleerd.
Overigens gebeurt de inzet door de VS van privélegers in Oekraïne op dit ogenblik met hetzelfde doel: de handen vrij hebben voor oorlogsmisdaden, terreur en foltering. Maar dat is niet het onderwerp van vandaag.
Dat Guantanamo nog altijd niet gesloten is, is een teken van de onmenselijkheid van de Amerikaanse leiders. Het zegt misschien niets over de Amerikanen, maar zeker ook wel over de Amerikaanse samenleving. Die samenleving wordt ons graag voorgesteld als democratisch, met respect voor de mensenrechten, en persoonlijke vrijheid. Het is schijn. De vrijheid is theorie, want de overgrote meerderheid van de Amerikanen is te arm om vrij te zijn.
Overigens is er geen enkel land in de wereld waar er meer mensen in de gevangenis zitten dan in de VS. In de VS zitten meer dan 500.000 mensen meer in de gevangenis dan in China dat vijf maal meer inwoners heeft.
De VS geven meer uit aan het gevangeniswezen dan aan hoger onderwijs.
De helft van de gevangenen zitten in private gevangenissen die big business zijn. Die private gevangenissen krijgen een vast bedrag per gevangene. Het gaat er dan om om zo weinig mogelijk uit te geven om zo veel mogelijk winst te maken. Daarmee is alles gezegd over de behandeling van die gevangenen.
Gevangenen worden ook ingezet voor slavenarbeid. Zowat het hele militair-industriële complex koopt goedkoop onderdelen die in gevangenissen worden geproduceerd.
IBM, Boeing, Motorola, Microsoft, AT & T, Wireless, Texas Instrument, Dell, Compaq, Honeywell, Hewlett-Packard, Nortel, Lucent Technologies, 3Com, Intel, Northern Telecom, TWA, Nordstrom’s, Revlon, Macy’s, Pierre Cardin, Target Stores… zijn enthousiast over de gevangeniseconomie.
Ik geef toe dat mijn gegevens 10 jaar oud zijn. Maar er is geen enkele reden om aan te nemen dat de zaken nu fundamenteel veranderd zijn.
In die gevangenissen worden de mensenrechten geschonden. De CIA heeft in de buitenlandse Amerikaanse gevangenissen een middel gevonden om die schending op een niveau te brengen dat herinnert aan de zwartste bladzijden van de Europese geschiedenis.
Dàt Amerika wordt door De Croo, Wilmès, Mark Eyskens, Francken… gekoesterd als onze grote bondgenoot.
Poetin is natuurlijk niet beter dan Biden. Ik denk niet dat ik als Rus in Rusland of als Chinees in China zou willen wonen. Maar stop a.u.b. met de Amerikanen voor te stellen als voorvechters van mensenrechten en vrijheid.
Nu moet ik oppassen met dat woord Amerikanen. Gaat het hier om de Amerikaanse mens ?
Hoe komt het eigenlijk dat er zoveel mensen in de gevangenis zitten in de VS ?
Laat ons aannemen dat de overgrote meerderheid van hen ook echt misdaden heeft gepleegd, betekent dat dan dat de Amerikaanse mens van aard uit “slechter” is dan, bijvoorbeeld wij hier ? Ik weiger om dat aan te nemen.
Zeker is dat het systeem meespeelt: in de VS gaat iedereen die een misdaad heeft gepleegd effectief de gevangenis in. Daar zal zeker de privatisering van het gevangeniswezen in meespelen: de eigenaars lobbyen om zoveel mogelijk mensen in de gevangenis te krijgen.
Bij ons worden vele “kleine” “misdaden” niet bestraft met effectieve opsluiting. Dat maakt een verschil met de VS. Moeten de toestanden in de VS ons dan niet doen nadenken over de besluiten van Van Quickenborne om bij elke misdaad de gevangenisstraf effectief uit te voeren ?
Ik zit nu te wachten op voorstellen van Van Quickenborne om onze gevangenissen te privatiseren. Als dat gebeurt gaan we helemaal naar Amerikaanse toestanden.
Maar het is niet zo simpel. Want Van Quickenborne heeft natuurlijk wel gelijk: een aantal criminelen lachen met ons systeem omdat ze toch niet in de gevangenis terecht komen. Moéten we ze dan niet effectief opsluiten ?
Die effectieve opsluiting sluit aan bij ons rechtvaardigheidsgevoel en bij de idee dat bestraffing latere misdaad voorkomt.
De VS tonen aan dat die idee niet klopt: de massale opsluiting van plegers doet het aantal misdaden echt niet dalen.
In een aantal staten van de VS is nog altijd de doodstraf van toepassing. Nergens in de wereld wordt er verhoudingsgewijze meer gemoord dan in de VS. De doodstraf als afschrikking wérkt niet. Dat geldt ook voor gevangenisstraf. Die afschrikking werkt bij jou en mij. Ze werkt niet bij mensen die de facto en mentaal buiten de samenleving staan.
De VS zijn door hun geschiedenis van immigratie en het daaropvolgend multicultureel karakter van de samenleving een land met een geweldige handicap qua menselijke samenhang waarbij mensen zich gemakkelijk buitengesloten voelen en opgroeien in gezinnen en gemeenschappen die buiten staan.
Zoals gezegd: bij mensen die mentaal buiten de samenleving staan werkt bestraffing niet.
Onze samenleving gaat door de immigratie dezelfde weg op als de Amerikaanse. Gaat dat onvermijdelijk ook leiden tot Amerikaanse toestanden ? Van Quickenborne gaat die weg op.
Moeten we niet eerder alles inzetten op het overwinnen van het uiteenvallen van onze samenleving, zowel bij collectiviteiten als individuen ?
Rechtuit gezegd: ik betwijfel of het kan lukken. Maar als we een beetje vasthouden aan menselijkheid, moeten we het proberen.