Doorbraak
Laat me beginnen met te stellen dat ik het fundamenteel eens ben met de visie van Ora Chardon dat er tegenwoordig ook een ander fascisme de kop opsteekt dan dat van het vlaams blok. Daarmee bedoel ik dat je in het vlaams blok inderdaad fascisme vindt, maar dan in een samengebalde vorm naar het Duitse model van toen.
Ja, ik weet dat nogal wat mensen die vlaams blok stemmen dat niet graag horen en niet willen zien. Ik begrijp hen en veroordeel hen niet, maar ik kan enkel schrijven vanuit mijn visie.
Er is dus in onze samenleving een sluipend fascisme aanwezig dat niet als zodanig erkend wordt. Het is nog maar de vraag of het in de huidige samenleving wel anders kàn. Dat klinkt verschrikkelijk, maar het is juist omdat dat zo is, dat ik op zoek ben moeten gaan naar Eutopia.*
Maar eerst dit: het fascisme dat Chardon herkent in de macht van de databeheerders is natuurlijk een echte bedreiging. Maar ik wil die bedreiging wel concreter maken: Chardon heeft het over de controle over de bevolking. Iedereen denkt daarbij dadelijk aan de mogelijkheid om zowat heel ons gedrag te volgen en te kennen. Voeg daarbij de mogelijkheid om niet enkel ons gedrag te kennen, maar ook onze denkbeelden. Die kennis zou dan dwang toelaten. Je komt dan in de sfeer van de boekverbrandingen en de censuur. Maar de bedreiging is veel erger: databeheer, gecombineerd met de perverse macht van beeld en media, geeft oneindige mogelijkheden voor de manipulatie van de massa. Manipulatie is van alle tijden, maar de data en nieuwe technologieën maken de kracht van de manipulatie zowat onbegrensd. Manipulatie maakt censuur overbodig.
In de geest van Chardon wil ik dat “fascisme” noemen.
Chardon geeft een interessant aspect van het fascisme aan: de overheid gaat er van uit dat de gewone mens niet bekwaam is om de volle verantwoordelijkheid te nemen over zijn leven. Ik denk dat Mussolini als socialist er van uit ging dat hij een “goede” dictator kon zijn: iemand die zorgde voor zijn volk dat het zonder die zorg niet kon redden. Een dictator valt niet altijd samen met een tiran.
Maar vind je die idee van “zorgen” voor de mensen niet ook terug in het socialisme ? We leven in een welvaartsstaat omdat we in een verzorgingsstaat leven. Dat klinkt toch goed: wij zorgen voor onze mensen ?
Sla de kranten open: overal zijn er actiegroepen die problemen aankaarten, maar altijd ook wordt er dan naar de overheid gekeken.
Het is natuurlijk zo dat het in de huidige samenleving niet meer anders kan: de samenleving is zo ingewikkeld geworden (multicultureel ! ), de vernieuwingen volgen mekaar zo snel op dat we ze niet verwerkt krijgen… dat het voor een gewone mens niet meer mogelijk is om het allemaal te overzien. (Als dat al ooit het geval is geweest.)
Om de boel te organiseren is dat wel nodig.
Onze vertegenwoordigende parlementaire democratie wordt weinig in vraag gesteld. Maar ze heeft wel dat trekje van het fascisme. Want ze gaat er niet van uit dat de vertegenwoordigers van het volk zo maar de wil van het volk moeten doen, juist omdat de problemen de mogelijkheden van de gewone man overstijgen. Eenmaal verkozen moet de volksvertegenwoordiger handelen en beslissen volgens zijn eigen overtuiging. De democratie bestaat er in dat de mensen mogen kiezen wie ze daarin vertrouwen geven. Eigenlijk is onze democratie een fascisme waarin de dictator als eenling vervangen is door een verkozen comité. Denk eens na over een fascisme waarbij de dictator niet iemand zou zijn die de macht heeft gegrepen, maar verkozen zou zijn door het volk. Iemand zal nu wel aanbrengen dat dat voor Hitler het geval was. Daar ben ik het niet mee eens. Hitler was wel democratisch verkozen. Maar toen was hij nog geen dictator. Pas nadat hij verkozen aan de macht was gekomen heeft hij de volledige macht gegrepen en zich ontpopt als dictator. Iets om over na te denken bij sommige partijen.
Het gaat er om dat sommige mensen er van uitgaan dat ze weten wat goed is voor de gewone man.
Zoals ik al stelde is de samenleving zo ingewikkeld dat er een leiding nodig is die een vorm van volmacht krijgt. Maar ik denk wel dat op dit ogenblik ook in onze democratie de leiding te veel volmacht naar zich toe trekt. Daardoor worden mensen verlost van hun verantwoordelijkheden. Dat is nefast voor hun menselijkheid en maakt hen klaar voor het fascisme. Er is nog slechts een graadverschil tussen meer of minder staat die het beter weet en voor de mensen zorgt en dat aspect van het fascisme.
Ik ben anarchist. Als zodanig ben ik het niet eens met Chardon die een mild nationalisme predikt. Ik wil zo weinig mogelijk staat. Meer staat is méér fascisme. Sorry, linkse vrienden !
Sluit ik me nu aan bij de liberalen en pleit ik voor “ieder voor zich” ? Neen, natuurlijk niet. Ik wil gemeenschapsvorming en de organisatie van solidariteit door die gemeenschappen. Maar waarom moet die gebeuren door de staat ?
En ik wil de vrijheid voor iedere burger om zelf te beslissen tot welke gemeenschappen hij wil behoren. Als iemand dan beslist om tot geen gemeenschap toe te treden, is dat zijn goed recht, maar dan moet hij ook de verantwoordelijkheid en de gevolgen dragen.
Door deze gemeenschappen buiten de staat, antwoord ik op het argument van Chardon dat een staat zonder een vleugje nationalisme een staat wordt waarin het ieder voor zich is.
Maar ik geef toe dat mijn anarchisme niet realistisch is.
Ik zie de mensheid als een geheel in evolutie. Die evolutie gebeurt niet altijd en overal even snel. Maar er is een globale evolutie. En het is een evolutie waarin de mens groeit in bereidheid en mogelijkheden om volledig mens te worden. Dat betekent groei in verantwoordelijkheid die samen gaat met bereidheid en mentale mogelijkheid om gemeenschap te vormen. Het fascisme is een rem op die groei. Dat geldt ook voor het socialisme zoals het zich nu aandient.
En dus is anarchisme niet realistisch. Van het fascisme valt niets te verwachten. Maar links – het socialisme – zou zich toch de vraag moeten stellen of het niet kan evolueren tot een socialisme dat niet enkel zorgt voor de mens; dat niet enkel de mens bijstaat als hij in de problemen zit, maar dat ook de mens aanzet en steunt in groei naar eigen verantwoordelijkheid.
* En ik heb Eutopia gevonden. Je vindt het beschreven in mijn boek met die titel. Je kan Eutopia gratis lezen en/of downloaden, ook in ebookformaat op deze website onder de rubriek Publicaties.