Tijd om de islam te zien zoals hij is

Doorbraak

Lieven Van Mele

Open brief aan de moslimwereld… en het Westen

Abdennour Bidar (1971-) is een Franse filosoof en essayist van Marokkaanse afkomst langs vaders kant, en van een tot de islam bekeerde Française aan moeders kant. Hij is lid van het Observatoire de la laïcité, en sinds 2016 inspecteur bij het Franse ministerie voor Onderwijs. En ja, jarenlang had hij een programma op de radiozender France Culture. Hij staat een liberale islam voor, in de Franstalige literatuur meestal aangeduid met de ietwat gebrekkige term ‘l’Islam des Lumières’

Als ik zo iets zou schrijven, zou ik de hele zich links en progressief wanende meute over me heen krijgen. Ik zou beschuldigd worden van islamofobie, zowat de ergste misdaad die een mens tegenwoordig kan begaan. Ik zou in het hok van het vlaams blok worden gestoken.

Gelukkig is het moeilijk om Abdennour Bidar in dat hok te steken.

En zo hoor je het ook eens van een ander. Van iemand die de islam door en door kent. En die wél het verband legt tussen de islam en overheersing, en geweld.

Hierbij moet ik natuurlijk opmerken dat niet enkel de islam een gewelddadige ideologie is. Dezelfde gewelddadigheid vind je terug in het Amerikaanse imperialisme. Ik noem nu enkel dit Amerikaanse imperialisme. Er zijn natuurlijk overal in de wereld regimes die geweld niet schuwen. Maar het is voornamelijk het Amerikaanse waarmee wij nu te maken krijgen. Wie het absoluut wil, mag van mij Poetin mee in het rijtje zetten. Maar het Amerikaanse is erger. 

De islam zoals die zich nu bij ons voornamelijk voordoet is een gewelddadige religie en ideologie.  Dat betekent niet dat alle moslims gewelddadig zijn.

Ondertussen kijk ik met een vorm van bewondering naar mensen zoals Abdennour Bidar en Khalid Benhaddou (imam in Gent) die oprecht proberen om de islam te verzoenen met echte menselijkheid. Maar bijvoorbeeld bij Benhaddou merk je dat hij de mensenrechten wil respecteren, maar dat hij er niet in slaagt om die te verzoenen met de islam. Als hij de mensenrechten consequent wil toepassen, moet hij op een of andere manier de islam verraden.

Er zijn terreinen waarop ik mogelijkheden zie voor evolutie in de islam.

Bijvoorbeeld de verhouding man – vrouw. We mogen niet vergeten dat nog niet zo lang geleden ook bij ons die verhouding niet zo veel verschilde van die in de islam. Als die evolutie mogelijk was in het christendom, waarom dan niet in de islam ?

In iedere religie heb je een mengeling van elementen die je kan terugbrengen op een bepaalde cultuur – in de islam de Arabische – en elementen die meer rechtstreeks verbonden zijn met het godsbeeld.

De puur culturele elementen kunnen evolueren zonder dat de religie aangetast wordt.

Ja dus: er zullen waarschijnlijk evoluties mogelijk zijn in de islam.

Maar als we naar de kern van de religie kijken, komen we bij het Godsbeeld en bij de boodschapper van God uit. En daar wringt bij de islam wel een schoen.

In het godsbeeld van de islam, Allah, staat zijn almacht centraal, en dus ook dat hij willekeurig over de mens kan beslissen en beschikken. Ja, Allah kan barmhartig zijn, maar of hij dat ook is, hangt gewoon af van zijn willekeur.

Op dat vlak is de islam zelfs een regressie tegenover het godsbeeld van het Jodendom waarin God wordt voorgesteld als een rechtvaardige rechter. Zijn almacht wordt onderworpen aan de rechtvaardigheid.

In het christelijke godsbeeld wordt ook die rechtvaardige rechter overstegen door de uitspraak “God is liefde”, met het beeld van de Goede Vader. In feite wordt daardoor de Almachtige een Machteloze, want de liefde kent geen macht.

Tegenover de willekeur van de almacht past slechts één houding: onderwerping, ingegeven door angst.

De islam is een godsdienst van angst.

Toegegeven: ook in het christendom is tot nog niet zo lang geleden het beeld van de Rechtvaardige Rechter en de angst voor het oordeel er bij de domme gelovige ingestampt. Elke religie draagt uiteraard mogelijkheden tot manipulatie in zich en dus is elke religie ook misbruikt om mensen voor de kar van de machtigen te spannen. 

Maar wie naar het godsbeeld kijkt zoals het naar voor komt in de kerngeschriften van het christendom ziet dat dit eigenlijk verraad is van de boodschap. Angst is er verraad van de boodschap.

In de islam is angst trouw aan de boodschap.

Alles heeft natuurlijk ook te maken met de brenger van de boodschap.

Vergelijk dan de totaal pacifistische Jezus die uitdrukkelijk stelt dat hij geen politiek rijk op aarde wil, met de krijgsheer en politieke leider Mohammed.

Mohammed is een fundamenteel probleem voor een menselijke islam.

Nu is het van geen enkel belang of Mohammed echt heeft bestaan en of de historische Mohammed echt een krijgsheer is geweest. Het gaat om de Mohammed zoals hij in de kerngeschriften van de religie wordt voorgesteld en die door de gelovigen als inspirator wordt aanvaard.

Als die goddelijke boodschapper een wereld predikt die onderworpen is aan de islam en die oorlogsgeweld niet schuwt om die wereld te realiseren, kan een trouwe moslim moeilijk tot een  islam komen die vredevol samenleeft met andere religies of ideologieën.

Als de islam trouw blijft aan de kernideeën zoals ze door de stichter zijn voorgehouden en voorgeleefd, is een voor ons aanvaardbare islam niet mogelijk.

Ik geniet er niet van als ik dit schrijf. Ik zou echt willen dat ik tot een ander besluit zou kunnen komen. Ik hoop oprecht dat iemand kan aantonen dat ik me vergis. Dat zou veel oplossen.

Maar tot hier kan ik tot geen andere vaststelling komen: de islam zoals hij zich nu voornamelijk bij ons voordoet is onaanvaardbaar en er is geen uitzicht op positieve evolutie in de fundamenten ervan.

Hiermee veroordeel ik niet de individuele moslim. Er is altijd een verschil tussen de leer en de beleving er van. Net zoals christenen hun geloof zelden consequent (genoeg) beleven en het dagelijks verraden, zo geldt dat ook voor moslims.

Het geloof in een willekeurig barmhartige angstaanjagende God betekent niet dat een mens zelf niet barmhartig kan zijn. 

Dat een religie een bepaald politiek systeem voorschrijft wil nog niet zeggen dat elke gelovige een politieke activist is. De meeste mensen zijn weinig geïnteresseerd in politiek en weten weinig af van het politieke systeem waarin ze leven.

Neen, ik wil dus niet strijden tegen moslims omdat ze moslim zijn. 

Maar de islam zoals die zich nu bij ons voornamelijk voordoet moet wél bestreden worden. 

 

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *