Dataverzameling leidt tot lijsten

MO*

Paola Verhaert

Data vergiftigen, een kleine vorm van protest

Menstruatieapps laten heel wat digitale kruimels achter, weet MO*columnist Paola Verhaert. Surveillance capitalism teert op dat soort data, en dus moeten we voorzichtig met gegevens omgaan. Of ze vergiftigen. ‘Klein protest kan nuttig zijn, maar vooral collectieve en structurele acties zijn nodig.

Voor wie het nog niet begrepen heeft en denkt dat al die camera’s en verzamelde data voor hem geen probleem zijn omdat hij niets verkeerd doet: de hele abortuskwestie in de VS leert dat wat vandaag misschien niet verkeerd is, dat morgen misschien wel is…

Hier gaat het om ethische inzichten. Ik ben er van overtuigd dat de geschiedenis van de mensheid er een is van vooruitgang in ethische inzichten. Sinds de oermens in zijn grot zijn wij gevoeliger geworden voor goed en kwaad. Wat wij nu kwaad noemen, is ooit door de mensheid als goed gezien. Denk aan de bloedwraak.

In een aantal islamitisch-Arabische culturen geldt nogal altijd de familie-eer. Meisjes die zich niet “gedragen” worden door hun broer vermoord. Voor ons duidelijk een misdaad. Maar die broer aanziet het niet als een misdaad: hij doet wat moét gedaan worden. Hij is er van overtuigd dat hij goed doet.

Dit geeft aan dat niet overal in de wereld de ethische inzichten even snel evolueren, maar het feit dat die moord op een zus door ons als kwaad wordt gezien, toont wel aan dat de vooruitgang er is.

De evolutie van ethische inzichten is niet enkel verbonden met culturen, maar kent zoals alle evoluties ook op- en neergang. Na een periode van vooruitgang, volgt een periode van regressie. De overgang kan snel gaan: Hitler slaagde er in om in enkele tientallen jaren Duitsers die moord op Joden als misdaad hadden gezien zo ver te krijgen dat ze dachten goed te doen door mee te werken aan die moord.

Ik blijf geloven dat de algemene lijn positief is, maar de evolutie is dat niet altijd.

Gedrag dat ethisch onaanvaardbaar is, wordt door een samenleving bestraft.

Een samenleving zal dus nu bestraffen wat eerder niet bestraft werd. Dat kan zowel in fase van vooruitgang als van regressie.

De data-verzameling die reëel is geworden door de hedendaagse technologieën, maakt het mogelijk om tot in de kleinste details het gedrag van mensen te kennen. Dat is erg. Maar nog veel erger is dat via dat gedrag ook hun denken en voelen bekend worden. We worden aangetast in onze intimiteit, ons diepste zijn.

Erger nog: wie mijn gedrag, denken en voelen kent, heeft ook de middelen om me te manipuleren; om mijn gedrag, denken en voelen te sturen. 

Die manipulatie is de facto nog veel erger en gevaarlijker dan bestraffing, want ze laat mensen toe om hun ethische inzichten bij anderen in te prenten, zonder dat die zich daarvan bewust zijn.

Nu is elke cultuur in zich al een inprenting van ethische inzichten, maar dit is toch van een andere veel gewichtiger orde.

De manipulator kan van mij een mens maken die past in zijn verhaal. In een cultuur of samenleving is die inprenting nog gericht op het goed van de samenleving. Op dit ogenlik ligt de macht tot manipulatie bij commerçanten, kapitalisten, mensen die enkel bezig zijn met eigen belang. Dat is een catastrofe.

Tegenwoordig worden mensen opgeroepen om in Oekraïne hun leven te geven voor de verdediging van onze vrijheid.

Onze vrijheid wordt veel erger bedreigd door de dataverzameling dan door Poetin.

Hiermee kom ik bij de oorlog.

Wij zijn in oorlog. Vele mensen beseffen het nog niet. Ze wéten dat de angst dat het licht uitgaat en dat het deze winter koud wordt, te maken heeft met de oorlog, maar ze denken dat het komt door een oorlog elders. Maar als die toestanden het gevolg zijn van sancties die rechtsreeks met de oorlog te maken hebben, dan betekent dit dat wij in oorlog zijn.

Wij zijn nog niet met eigen militairen op het slagveld, maar wel al met onze wapens.

Jullie kennen mijn overtuiging: de derde wereldoorlog is de facto begonnen. Oekraïne is de eerste veldslag in die oorlog en wij zijn er bij betrokken.

Het wordt tijd dat we dat goed tot ons laten doordringen, want in een oorlog gelden andere wetten dan in vredestijd. Wat in vredestijd ondenkbaar was, wordt in oorlogstijd aanvaardbaar en misschien zelfs als goed gezien. De coronacrisis kan je zien als een soort van oorlogstoestand die leidt tot uitzonderingstoestanden, met opheffing van normale wetten en privacy, tot en met een overheid die zich moeit met ons toiletbezoek. Dat is nog onschuldig. In een oorlog gebeurt hetzelfde, maar dan serieus.

Neen, we zitten nog niet in die acute fase, maar wees er maar zeker van dat de strategen die op langere termijn denken, er wel al mee bezig zijn.

Wees er maar zeker van dat op dit ogenblik al wordt gewerkt, of op zijn minst gedacht, aan de lijsten die altijd in elke oorlog worden aangelegd van de mensen die sympathie koesteren voor de vijand. Als het serieus wordt, zijn dat verraders.

Het wordt zo simpel: door een druk op een knop kan facebook zo maar een lijst aanleggen van mensen die worden bestempeld als Poetinofielen omdat ze de geopolitieke context van het conflict in Oekraïne onder de aandacht brengen. 

Noch onze overheid, noch onze mainstream media (de kapitalistische eigenaars) willen dat geopolitieke in het nieuws. We weten dus vanwaar de wind komt. Er is geen enkele kans dat die wind draait.

Facebook kan misschien wel een commerciële organisatie zijn die verkoopt aan wie wil betalen, maar ik denk niet dat facebook die lijst zal verkopen aan de Russen of Chinezen. Wie er op staat zal dat ooit niet fijn vinden.

Ik denk dat de meeste mensen die actief zijn op facebook dit niet beseffen.

Mij kan het niet schelen dat ik op een lijst van verraders terechtkom omdat ik tegen de Navo ben.

Ik heb me afgevraagd of ik dit wel zou schrijven, want misschien gaan mensen op facebook nu niet meer de waarheid durven zeggen. Ik wil dat de waarheid gezegd wordt. Maar ik wil ook dat mensen beseffen wat de gevaren zijn van het zeggen van de waarheid.

Overigens moet ik ook niet denken dat mijn blogs van zo’n belang zijn dat ze er toe doen.

Een tip voor wie niet de held wil uithangen: koop geen Russische wodka. Binnenkort ook geen Chinese mie meer.

Ik ken iemand die een lief heeft in Rusland en geregeld daar naartoe reist. Niet meer doen, maat ! Je staat op een lijst.

De Joden hebben in de Tweede Wereldoorlog geleerd wat het betekent: op een lijst staan.

 

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *