Business AM
Sombere economische vooruitzichten
Bart Van Craeynest is hoofdeconoom bij Voka. Dat roept op tot wantrouwen. In het tweede deel van zijn betoog komt de aap uit zijn mouw: hij wapent Voka al voor de strijd tegen de vakbonden die deze herfst geprogrammeerd staat. Dat doet hij door de toestand van de economie zo zwart mogelijk af te schilderen zodat de vakbonden geen poot hebben om op te staan.
Dat belet niet dat de toestand van de economie ook écht dramatisch is.
Het grappige van het verhaal is dat de economen van de vakbonden dat even goed weten als Van Craeynest en even goed weten als hij dat de concurrentiepositie van Vlaanderen moeilijker wordt en straffe vakbondseisen dus zinloos. Of liever: de eisen zijn niet zinloos, want ze horen bij de show die de vakbonden en Voka gaan opvoeren.
De vakbonden weten even goed als Voka dat er niet veel te versieren valt. Ze zullen dus straf eisen terwijl ze zich de facto al hebben neergelegd bij de nederlaag. Aan Voka dan om de vakbonden genoeg te gunnen zodat ze aan de achterban de nederlaag kunnen verkopen als een overwinning.
Daarmee hebben de vakbonden dan de rol vervuld die hen – zeker in tijden van crisis – is toebedeeld: ze kanaliseren het ongenoegen en houden zo de mensen kalm.
Ze organiseren een betoging waarop de mensen tegen mekaar zeggen: kijk toch eens met hoeveel we zijn. Ze mogen dan wat schreeuwen. Als het boeren zijn mogen ze wat auto’s vermassacreren, en dan gaan ze blij naar huis: we hebben het toch weer eens goed gezegd. De opstand van de massa is afgewenteld en het kapitalistische spel dendert gewoon verder. De rijken worden rijker en de gewone mensen armer.
De linkse partijen doen dan ook nog hun duit in het zakje met kalmeringsmiddelen door een rijkentaks te eisen. Ze krijgen dan een symbolisch taksje en “zie je wel, we kunnen er iets aan doen”.
De werkelijkheid is: we kunnen er niets aan doen. Het systeem heeft zijn wetten, en die steken zo in mekaar dat de rijken finaal altijd de winnaars zijn. In het kapitalisme ligt de macht bij het kapitaal. Als de macht bij de arbeid zou liggen, zou het niet het kapitalisme heten.
De katholieke kerk met Rerum Novarum houdt voor dat arbeid en kapitaal moeten samenwerken voor de creatie van welstand. Dat klinkt mooi, maar in feite houdt het in dat arbeid en kapitaal gelijkwaardig zouden zijn. In het kapitalisme is dat niet zo.
In het kapitalisme betekent Rerum Novarum dat de arbeid door georganiseerde solidariteit een macht kan stellen tegenover de macht van het kapitaal. Die tegenmacht kan af en toe een veldslag winnen, maar nooit de oorlog. De vakbonden kunnen door actie wat meer kruimels van de tafels van de rijken laten vallen. Maar daar houdt het dan ook op: de rijken blijven schransen à volonté en de gewone mensen moeten blij zijn met wat afval. En zoals hierboven gezegd: de vakbonden zorgen er dan wel voor dat de gewone mensen ook echt nog blij zijn met die afval. De vakbonden kunnen niet anders, want als ze de mensen er niet blij mee kunnen maken, hebben ze geen bestaansrecht.
Het is allemaal één grote klucht. Maar wel een héél triestige.
Ik ben geen wetenschapper. Ik ben te dom en ik heb niet genoeg discipline. Verwacht van mij dus geen wetenschappelijk onderbouwde analyse van de huidige toestand. Maar je gaat toch niet beweren dat enkel een hoog opgeleide gespecialiseerde wetenschapper bekwaam is om iets van de grote lijnen van het wereldgebeuren te begrijpen ? Als je daar zou van uitgaan, moet je onze democratie begraven, want die bestaat uit gewone domme mensen die er niets van begrepen hebben. Overigens is het goed mogelijk dat een hoog opgeleide specialist minder grote lijnen ziet dan ik… En dus eis ik het recht op om als gewone domme mens ook mijn gedacht te zeggen.
Als ik naar ons economisch systeem kijk dan zie ik een lijn met opgang en afgang, maar globaal gaat ze naar beneden.
Ik zie een opeenvolging van crisissen waarbij de volgende zwaarder is dan de vorige, tot de boel op ontploffen staat. Neem dat ontploffen maar letterlijk: tot enkel een oorlog het systeem toelaat om te overleven.
In een geglobaliseerde wereld kan die oorlog enkel een wereldoorlog zijn.
Voor mijn part zie je plaatselijke curves met opgang hier terwijl er daar neergang is. Maar stilaan beginnen alle curves van overal in de wereld gelijk te lopen tot er een globaal dieptepunt is, dat dan ook zéér diep is.
Het lijkt me duidelijk dat we ondertussen in die laatste fase zijn beland.
De enige vraag is nog of die oorlog nucleair zal zijn of niet.
Als het kapitalistische systeem na de oorlog herneemt, zal de volgende wereldoorlog zéker nucleair zijn. Nucleaire wapens zullen tegen dan onschuldig lijken tegenover de nieuwe wapens die er ontwikkeld worden.
Als je het zo bekijkt gaat het artikel van Van Craeynest over niets.
De volgende strijd tussen vakbonden en Voka in Vlaanderen is betekenisloos.
Overigens wordt in Engeland duidelijk waar we ook hier naar toe gaan: de opvolger van Johnson wil een Thatcher in de overtreffende trap zijn. Dé grote verwezenlijking van Thatcher was haar overwinning op de vakbonden die ze degradeerde tot wat gerommel in de marge.
Ook hier is dat al bezig. De N-VA en de VLD strijden schouder aan schouder om de macht van de vakbonden af te breken.
In tijd van economische crisis kunnen de vakbonden de strijd niet winnen.
Van mij mogen ze strijden voor loonsverhogingen en de linkse partij voor een rijkentaks, maar als de vakbonden en politiek links niet massaal mobiliseren voor onafhankelijkheid van de VS, voor het uittreden uit de Navo, voor neutraliteit… verliezen ze elke betekenis.
Als er één moment is waarop we een opvolger van de vredesmars van 1983 tegen de raketten nodig hebben, is het nu ! En na de mars bestormen we het parlement !