Uitpers
Danone, geen kapitalisme met menselijke smaak
Natuurlijk begrijp ik de frustratie van Freddy De Pauw, en ik ben er zeker van dat hij zelf het ook wel weet: maar waarom worden wij eigenlijk nog verontwaardigd bij het bericht dat een winstgevend bedrijf duizenden werknemers op straat smijt als het daardoor de kans ziet om nog méér winst te maken ? We wéten toch dat dit gewoon bij het kapitalisme hoort ?
Natuurlijk: kapitalisten noemen zich werkgevers om dat stom werkvolk in te prenten dat het dankbaar moet zijn en zich dus rustig moet houden. Maar er is geen enkele kapitalist die geld investeert om sukkelaars werk te geven. Hij werft slechts aan als hij werkvolk nodig heeft. Hij geeft niet, maar voldoet gewoon aan zijn behoeften, net zoals een man die pist, de bloemen geen water geeft.
Het heeft dus geen enkele zin om ons kwaad te maken op dat ene bedrijf dat nu opvallend in beeld komt door een massa-ontslag. Het gaat om het systeem. Elke verontwaardiging die niet overgaat van verontwaardiging over dit bepaald bedrijf, naar verontwaardiging over het systeem, houdt de situatie in stand en is contraproductief, want ze creëert de indruk dat je iets zou veranderd hebben als dit bedrijf bakzeil zou halen.
Overigens is het een illusie om te denken dat een bedrijf bakzeil kàn halen. Het zit in een concurrentiepositie met andere bedrijven en moet dus mee in de strijd. Het kan hoogstens onder druk de schijn wekken dat het met menselijkheid begaan is.
Natuurlijk: als we alle bedrijven tegelijkertijd zouden kunnen verplichten om van koers te veranderen, zou dat wél iets uithalen. Maar dan zijn we ook bevrijd van het kapitalisme.
Is Emmanuel Faber een goed mens die uit pure menselijke goedheid een warm pleidooi hield voor sociale rechtvaardigheid en voor ecologisch ondernemen, waarbij Danone moest deelnemen aan de strijd tegen klimaatopwarming ?
Ik geloof er niets van. Op dit ogenblik zijn door de massale propaganda veel mensen beroerd door dit thema. Faber heeft gedacht dat zijn “ecologische” politiek de mensen zou aanzetten om Danone producten te kopen. Het is zoals oliemaatschappijen die in hun logo de kleur groen verwerken om de indruk te verspreiden dat hun olie niet vervuilt. Kijk maar eens na hoeveel oliemaatschappijen vroeger enkel rood-wit of blauw-wit gekleurd waren, terwijl ze nu (ook) groen in hun logo verwerkt hebben. Het is gewoon bedrog.
Het komt er op neer dat het een illusie is om te denken dat we de klimaatopwarming en andere milieu-problemen zullen oplossen als die oplossingen het kapitaal geen geld opbrengen.
De klimaatactivisten schijnen niet te begrijpen dat hun boodschap dwaas is: als het echt vijf na twaalf is, en ik kijk naar de feitelijke evolutie, dan is de boel eigenlijk al om zeep. Waarom zou ik dan nog mezelf pijn doen voor iets wat toch niet haalbaar is ?
Op dit ogenblik zijn er al strategen plannen aan het bedenken hoe ze geld kunnen slaan uit de onvermijdelijke opwarming. Het worden mooie tijden voor producenten van airco’s, koelkasten, ondergrondse woningen en bouw-ontwikkelaars op steile hellingen, hoog in de bergen. Binnen afzienbare tijd is de Mount Blanc volgebouwd, en de Himalaya een aparte staat, beloofde land voor de elite.
Dat maakt onze persoonlijke inspanningen niet overbodig, maar wel onnozel.
Mijn diesel is nog wel niet versleten, maar ik ga omwille van klimaat en milieu toch overschakelen op een elektrische wagen(tje). Draag ik daardoor bij tot de redding van de planeet ? Naar het schijnt zijn die elektrische wagens nogal zwaar. Onze wegen zullen dus sneller verslijten. Zal het onderhoud van onze wegen op een klimaatvriendelijke manier gebeuren ? En wat met de ontbossing, gevolg van een grotere nood aan lithium- en kobaltmijnen, afgezien nog van de kinderen die daar tegen een hongerloon in de grond wroeten om de boel voor ons betaalbaar te houden ?
Ik bedoel maar: je kan niet zonder grote bedrijven en enorme kapitalen. Dat betekent in het kapitalisme dat het klimaat zal opwarmen als de strijd er tegen niet winstgevend zal zijn en rijken rijker zal maken.
Het is simpel: of het klimaat zal opwarmen of niet, hangt gewoon af van de winstmogelijkheden voor het grootkapitaal.
In ieder geval: mij zal die strijd armer maken, want eigenlijk heb ik die elektrische auto niet nodig.
Nu, mij maakt het niet veel uit. Ik heb geen geld teveel, maar wel genoeg. Maar wat met de sukkelaars die het nu al lastig hebben ? Durven mijn groene vrienden zeggen dat hun groene strijd, armen niet nog meer zal verarmen ? Als ze dan roepen dat er toch onze sociale zekerheid is, en dat we premies kunnen geven (die ik dan betaal), word ik kwaad: onze sociale zekerheid is in afbraak. We evolueren naar het rauwste kapitalisme. En in ieder geval is het aantal landen in de wereld met een sociale zekerheid en sociaal beleid zeer beperkt. Of nog: willen de groenen beweren dat de verrijking van de rijken zal gaan zonder verarming van de armen ? Misschien toch even denken aan het beeld van de koek die moet verdeeld worden.
De liberalen huilen dan dat een groeiende economie ook maakt dat de koek groter wordt, en er dus meer is voor iedereen. Daarbij twee bedenkingen: het kapitalisme betekent dat de koek niet eerlijk verdeeld wordt en er is geen enkele garantie of ook maar waarschijnlijkheid dat een grotere koek ook een groter deel voor de armen brengt. Integendeel: de evoluties die zijn aangetoond door Piketty wijzen op een groeiende kloof tussen armen en rijken.
Maar ook: een groeiende economie betekent onvermijdelijk een grotere belasting van onze planeet, die nu al kreunt.
Maar geen zorgen. Tinne Van der Straeten heeft het begrepen en een pact gesloten met een gedeelte van het kapitaal (de bouwers van windmolenparken op zee en aanleggers van kabels van Denemarken naar belgië…) om zo haar groene idealen te verwezenlijken. Al de rest interesseert haar niet. Alhoewel: misschien moet iemand eens de vraag stellen of het geen belangenvermenging is als de eigenaar van een advocatenkantoor dat alle grote elektriciteitsbedrijven als klant heeft, ook minister van energie is ?