Bloemen verwelken, schepen vergaan, maar zal het kapitalisme altijd bestaan ?

Doorbraak

Boekenteam van Doorbraak

Wat volgt er als alles weg is?

‘Alles wat solide is, vervliegt in de lucht’. Je kan deze boude voorspelling van Karl Marx parafraseren met ‘alles wat bestaat, zal ooit vergaan’. In meisjes’poëziealbums (bestaan dié nog wel?) schreef men het al: bloemen verwelken, schepen vergaan

Waar haal ik de pretentie om een scherpe geest als Slavoj Zizek tegen te spreken ? En toch moet ik het doen.

Neen, het wereldwijde kapitalistische bolwerk brokkelt niet af. Ja, het kapitalisme zit in een crisis. Maar dat hoort bij het systeem. Door de on-evenwichten en innerlijke tegenstrijdigheden, en het feit zelf dat de motor van het systeem strijd is, kan het slechts korte fasen van evenwicht vinden. En dus sukkelt het van de ene crisis in de andere. Die crisissen worden telkens zwaarder en monden uit op een mondiale crisis die bij oppervlakkig waarnemen zou kunnen leiden tot desintegratie van het systeem. Maar het kapitalisme heeft de ultieme oplossing: de grote oorlog. Daarna begint de carrousel opnieuw. Ik heb het daar in eerdere blogs al over gehad.

Essentieel in deze cyclus is ook het gegeven dat er zich geen alternatief aandient. Wat volgt er als “ alles weg is ? “ Het antwoord: hetzelfde, want er is niets anders.

Dit zal blijven duren tot de mensheid rijp is voor dat andere.

Als het kapitalisme wordt gekenmerkt door concurrentie en winstbejag, zal het alternatief worden gekenmerkt door samenwerking in plaats van concurrentie en door vrij – en zelfgekozen soberheid voor implementatie van de mensenrechten. Voor mijn part neem je daar zelfgekozen soberheid bij als zorg voor onze planeet.

Ik heb het met opzet over implementatie van de mensenrechten (Effectief leefbaar wonen, – werken…), en niet over sociale zekerheid. In het alternatief zal er geen solidariteit zijn wegens overbodig. 

Wie denkt dat onze huidige solidariteit een stap is in die richting, vergist zich: onze sociale zekerheid is niet gericht op soberheid, maar op vergroting van de luxe.

Onze sociale zekerheid is door de staat opgelegde solidariteit. Voor linksen zeker ingegeven door zorg voor de minder maatschappelijk succesvollen, maar even zeer ingegeven door de kapitalistische nood aan consumptie. Eén rijke kan nooit evenveel méér consumeren als wat drie armen méér zullen consumeren mét de sociale zekerheid.

Ja, onze sociale zekerheid vraagt van heel wat mensen de aanvaarding van een wat mindere levensstijl. Maar dat gebeurt stoemelings: ik ken weinig mensen die bewust er voor kiezen om wat meer belastingen te betalen om onze sociale zekerheid in stand te houden. De overgrote meerderheid van de burgers weet zelfs niet waar het over gaat. En wie het wél weet, wordt gesust met de boodschap van de wederkerigheid: ook jij mag er van profiteren. Let op het woord profiteren. 

Je moet al héél rijk zijn om je zonder ziekenkas onze gezondheidszorg te kunnen permitteren. Voor de overgrote meerderheid is de solidariteit, vorm gegeven in een verzekering, de enige manier om zich de luxe van onze gezondheidszorg te kunnen permitteren. Ik heb daar niets op tegen, maar het past allemaal in het kapitalisme en de kapitalistische “spiritualiteit” van groei, ook in welstand en luxe en kan niet gezien worden als een opstap naar een waardig alternatief voor het kapitalisme.

Neen, het kapitalisme stevent niet af op volledig verdwijnen. Het stevent af op de derde grote oorlog.

Zullen de overlevenden na die oorlog een grote sprong voorwaarts maken in menselijkheid ? Zo groot dat ze een alternatief voor het kapitalisme installeren ?

Ik hoop het met heel mijn wezen. Maar als ik naar onze  huidige samenleving kijk, vrees ik er voor.

Want als dan het kapitalisme al niet in mekaar stort: onze samenleving doet dit wel.

Misschien wel de belangrijkste factor daarbij is de multiculturele samenleving, resultaat van de globalisering. Die globalisering is in essentie een economische, kapitalistische globalisering. De multiculturele samenleving is in essentie de vorm van kapitalistische samenleving van deze tijd. Zoals altijd leiden economische veranderingen (in het kapitalisme) tot nieuwe ideologieën waarbij in naam van menselijke goedheid en vooruitgang de nieuwe smeerlapperij in een ethisch kader wordt verpakt. Mensen die zich links wanen ontwikkelen dan ideologieën die van die multiculturele samenleving een na te streven ideaal maken. Ze beseffen het niet, maar hun zogenaamde ethische vooruitgang staat in dienst van het kapitaal. Ze noemen dat nuttige idioten.

Binnen dat kader staan dan de wokers op: feministen, de antiracisten, LBTQ-ers, klimaatactivisten, open-grenzers… Allemaal dienen ze een goed doel. Geen haar op mijn hoofd dat er aan denkt om er aan te twijfelen dat ze het goed bedoelen. Maar denk je echt dat “Black lives matter” ook maar iets verandert aan het racisme in onze samenleving ? Of dat de Pride in Antwerpen, LBTQ-ers meer aanvaard maakt ? Ik ben er van overtuigd dat ze het erger maken.

Ze begaan de fundamentele vergissing om van hun actie een strijd te maken. Stijd roept weerstand op.

Het gaat om ethische inzichten, om menselijke goedheid. Gedrag kan je opleggen. Inzichten niet. Ook goedheid kan je niet opleggen. Inzicht en goedheid groeien. Die groei gebeurt geleidelijk. Soms kan er een opstoot van groei zijn. Maar een plant zal nooit beter gaan groeien als je ze bevecht (ik weet wel niet hoe je dat zou moeten doen, maar je begrijpt wat ik bedoel). Groei kan je bevorderen door betere omstandigheden te creëren. Essentieel is dat je ingrijpt in die omstandigheden, maar tegelijkertijd ook het tempo van de groei respecteert. Overdaad schaadt. En het vraagt tijd.

Wokers weigeren dat aspect tijd te erkennen.

Daarmee hypothekeren ze hun eigen doel, dat is al erg genoeg, maar nog veel erger is dat ze door hun strijd de mentaliteit bevorderen waar het kapitalisme op steunt.

Met al hun goede bedoelingen werken ze in de feiten mee aan de desintegratie van onze samenleving. Die desintegratie deert het kapitalisme totaal niet. Maar meer nog: ze maken van onze samenleving een strijdtoneel. En zo krijg je een samenleving die past bij het economisch systeem dat een strijdtoneel is.

Het kapitalisme zal pas echt ontbinden als het moet proberen te overleven in een samenleving waarin het niet meer past.

En ja dus: laat ons ijveren tegen racisme, voor verdraagzaamheid – en meer nog: respect – tegenover “andersen”, voor gelijkheid (in de juiste betekenis van het woord)… maar laat ons dat doen met verdraagzaamheid – en meer nog: respect. 

En nu: luister naar mijn woorden, maar kijk niet (altijd) naar mijn daden !

 

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *