Knack
Mieke Van Houtte, Mathijs Lamberigts
‘Compenseren van armoede behoort tot de kerntaken van onderwijs’
Mieke Van Houtte en Mathijs Lamberigts menen het goed. Het siert hen dat ze begaan zijn met de kinderen die omwille van hun thuissituatie problemen hebben op school.
Ze durven iets zeggen wat nogal wat zich links wanenden op alle tonen uit beeld willen houden: dat deze leerlingen het peil van ons onderwijs omlaag halen…
Ze geven een mooi overzicht van de problemen die zich stellen.
Ze willen middelen om er iets aan te doen.
En dan stopt het.
Ik lees niets over de manier waarop die middelen moeten worden gebruikt of waarop moet worden gemikt.
En ze blijven steken in een innerlijke tegenspraak.
Terecht halen ze de thuissituatie aan als een belangrijk probleem waarbij ze aangeven dat het niet enkel gaat over tekort aan geld, maar ook aan tekort aan cultuur.
Willen ze me nu eens uitleggen hoe meer middelen op school iets gaan doen aan het probleem thuis ? Wat is er opgelost als alle schooluitstappen gratis zijn voor iedereen ? Wat is er opgelost als alle kinderen op school een maaltijd krijgen ? Als de school de brooddoos vult ?
Je kan brooddozen en hongerige magen vullen, maar lege dozen en magen zijn in deze symptomen. Aan de oorzaken kan de school niets doen.
Van mij mag het: gratis schooluitstappen. Als die uitstappen nodig zijn voor het pedagogisch en didactisch project is het zelfs geen kwestie van mogen, maar van moeten. Maar misschien moeten scholen zich toch ook eens de vraag stellen of al hun schooluitstappen wel nodig zijn voor hun project. Ik denk dat er nogal wat uitstappen zullen sneuvelen.
Van mij mag het: als de leerlingen een laptop nodig hebben, dan mag en moet de school die leveren, inbegrepen in de prijs van gratis onderwijs.
Natuurlijk moet je hongerigen voeden en dorstigen laven. En misschien zal een kind dank zij de schoolmaaltijden wel een paar procenten meer halen, maar aan de oorzaak van het probleem verandert het niets.
Die oorzaak is tweevoudig.
Ten eerste is er het financiële probleem: de materiële armoede. Als Van Houtte en Lamberigts méér middelen vragen voor ons onderwijs, zullen ze het waarschijnlijk daarover hebben: de school moet financieel onvermogen van ouders op school compenseren. Maar dat verandert niets aan de armoede thuis en dus is er fundamenteel niets opgelost.
Van Houtte en Lamberigts zeggen terecht dat elk kind het recht heeft om een fier kind te zijn.
Als je een kind gratis mee laat op een schooluitstap bespaar je dat kind in deze wel schaamte, maar denk je dat het een fier kind wordt als de armoede thuis niet opgelost geraakt ?
Nu moet je me uitleggen hoe de armoede thuis opgelost geraakt door meer geld voor het onderwijs ?
We leven in de rijkste streek van de wereld. Onze overheid zet zeer veel middelen in op armoedebestrijding: van sociale zekerheid, kindergeld tot (bijna) gratis onderwijs. In Vlaanderen is bijna 80% van de “werkbare” bevolking aan het werk. En toch is een beduidend gedeelte van de bevolking arm of zit op de armoedegrens en stijgt deze groep alarmerend.
Moet dat ons niet aan het denken zetten ?
Als we het geld hebben, en enorme sommen inzetten om armoede te bestrijden en de armoede toch een probleem is, dat daarbij nog toeneemt, moeten we dan niet wat dieper gaan graven ?
Moeten we ons dan geen vragen gaan stellen over “het systeem” dat de organisatie van onze samenleving bepaalt ? Het gaat hier over materiële armoede en dus over economie. Het is duidelijk dat ons economisch systeem faalt en dat ook een samenleving met mensen van goede wil dat falen niet kan opvangen en alle mensen een menswaardig leven kan bieden. Dat systeem heeft een naam: kapitalisme.
Ter attentie van mijn vrienden van de PVDA: en een rijkentaks zal het probleem niet oplossen. Een rijkentaks is een pleister voor het bloeden en een doekje op een houten been.
Tot nu had ik het over financiële armoede.
Van Houtte en Lamberigts hebben het terecht ook over culturele armoede.
Natuurlijk gaan beide samen. Maar als je morgen alle armen een mooie woning, kleding, voeding, een jaarlijkse vakantie en volledig gratis onderwijs zou geven, zou het probleem van de culturele armoede niet opgelost zijn.
Ik ken nogal wat mensen met een goed inkomen voor wie een strandvakantie met voldoende cocktails het summum van genot is. Hun kinderen komen niets tekort, maar ze hebben hun ouders nooit een boek zien lezen en horen ze enkel spreken over geld en carrière. Disneyland Parijs is een cultuuruitstap en Tomorrowland een behoefte. Ook de kinderen van die ouders halen het peil van ons onderwijs omlaag en verklaren het succes van radio’s zoals MNM.
En natuurlijk is er het taboe van de cultuurarmoede van nogal wat migranten. Neen, ik verklaar die mensen niet schuldig. Neen, ze zijn niet de profiteurs; die zitten in het parlement. Er is geen enkele reden om die mensen scheef te bekijken. Ook zij zijn slachtoffer. Ze zijn slachtoffer van onze economische nood aan goedkoop werkvolk en van de zich links wanende idioten die de multiculturele samenleving promoten.
Hoe wil je dat een analfabeet die uit een berberdorp in de Brusselse grootstad wordt gedropt het belang beseft van onderwijs en zijn kinderen motiveert om te werken voor school ?
De cultuurarmoede van die mensen wordt niet in enkele generaties opgelost.
Ook die kinderen halen het peil van ons onderwijs omlaag. En ook nu weer: zij zijn niet de schuldigen. We moeten er alles aan doen om hen te helpen. Maar als we tegelijkertijd niet het monsterverbond van voka met de zich links wanenden het land uit ranselen, is een oplossing niet mogelijk.
Meer middelen voor onderwijs ? Graag ! Maar als Van Houtte en Lamberigts niets méér te zeggen hebben, horen ze bij de hoogopgeleiden die in deze tijd van de samenleving niets begrepen hebben, en zijn ze mét al hun goede bedoelingen mee dweilers die de bodemloze put vullen met de kraan open.