MO*
Wie kijkt nog op van corruptie? Je geld of je leven
Bieke Purnelle schrijft een goed artikel en op het einde toont ze zich dom.
Natuurlijk is corruptie des mensen. Hebzucht bestaat.
Ik heb de tijd nog gekend dat hebzucht werd beschouwd als een ondeugd. Tegenwoordig zijn er nogal wat mensen die hebzucht als een deugd zien; of in ieder geval als de normaalste zaak van de wereld.
De Lotto is een belasting op domheid. Met domheid kan je (soms) lachen. Maar de Lotto is niet enkel domheid, hij is ook gecultiveerde hebzucht.
Hebzucht kan je bepalen als de zucht naar hebben. Als je dat strikt neemt, dan is iemand die keihard werkt om veel te verdienen hebzuchtig.
Maar wat met iemand die veel wil hebben zonder er voor gewerkt te hebben ?
Een kapitalist wordt soms bepaald als eigenaar van productiemiddelen.
Mijn schoenmaker is eigenaar van zijn leest. Als je de bepaling van een kapitalist strikt toepast hij dus een kapitalist. Maar als eigenaar van de leest, werkt hij er ook zelf mee. Kapitaal en arbeid vallen bij hem samen. Ik noem hem geen kapitalist.
Maar als mijn schoenmaker iemand aanwerft en een loon betaalt, wordt hij natuurlijk wel kapitalist, want dan vergroot zijn bezit zonder dat hij er voor gewerkt heeft: hij wordt rijker door het werk van een ander.
Want in feite betaalt hij zijn werkmens niet voor alle werk dat deze doet. Die werkmens werkt een bepaalde tijd niet voor eigen inkomen, maar voor het inkomen van mijn schoenmaker. Of nog: mijn schoenmaker heeft inkomen zonder er voor gewerkt te hebben. Dat is kapitalisme in de strikte zin van het woord.
Natuurlijk kan je dat ook nog relativeren. Want als de werkmens na gedane taak ’s avonds naar huis gaat, moet mijn schoenmaker nog zijn stocks nakijken en de administratie voor de werkmens in orde brengen…
Ik heb daar niet veel problemen mee.
Anders wordt het natuurlijk als mijn schoenmaker uit hebzucht zijn werkmens zo weinig mogelijk gaat betalen om zo zijn inkomen zonder werk zo veel mogelijk te vergroten.
Dat is fout, maar des mensen.
Het wordt al meer kapitalisme als mijn schoenmaker niet hebzuchtig is, en toch zijn werkmens minder moet betalen dan hij eigenlijk zou willen, omdat hij moet concurreren.
Als hij zijn werkmens echt fatsoenlijk zou betalen, zou hij de concurrentiestrijd op de markt verliezen en meer moeten vragen voor zijn herstellingen dan anderen. Op een bepaald ogenblik wordt zijn werkmens dan een verliespost… en zal hij hem moeten ontslaan; of gaat hij failliet.
In het systeem hangt het loon van de werkmens niet af van de al dan niet grote hebzucht van de kapitalist, maar van de markt.
Het resultaat is dan dat elke kapitalist omwille van de concurrentie zoveel mogelijk moet produceren tegen een zo laag mogelijke prijs en dus zijn werkmens zo weinig mogelijk moet betalen.
Daar heb ik wel problemen mee. Waarom eigenlijk zijn er zo veel mensen die daar geen problemen mee hebben ?
Natuurlijk is het niet zo simpel want hebzucht en concurrentie zijn van alle tijden, en het kapitalisme begint pas bij de industriële revolutie, in de tweede helft van de achttiende eeuw. Maar daar wil ik hier nu niet op ingaan.
De essentie blijft natuurlijk dat mensen inkomen verwerven, rijker worden zonder er voor gewerkt te hebben.
En het is een probleem dat wij dat allemaal normaal vinden.
Bij de Lotto wordt het natuurlijk extreem duidelijk.
Je kan de Lotto een belasting op domheid noemen. En er zijn nogal wat mensen die te slim en te rationeel zijn om op de Lotto te spelen. Dat kansberekening een goede reden is om niet mee te spelen, begrijpt iedereen. Maar als ik zeg dat ik niet meedoe met de Lotto omdat ik geen geld wil waar ik niet voor gewerkt heb, bekijken ze me alsof ik van een andere planeet kom.
En toch is het zo dat mensen proberen om rijk te worden zonder er voor te werken. Dat is niet enkel dom. Dat is ook slecht. Dat is een cultuur van hebzucht. Je kan het zelfs als een vorm van corruptie beschouwen. De Lotto is stelen met de toestemming van de anderen die daarmee hopen om zelf ook ooit te kunnen stelen.
Eigenlijk is het in essentie hetzelfde als het kapitalisme.
Het is niet voor niets dat voor de handel in aandelen – de hoogmis van het kapitalisme – de woorden: “spelen op de beurs” worden gebruikt.
Waar is het moreel besef gebleven dat dit veroordeelt ?
Hoe hypocriet is de verontwaardiging over Qatargate in het Europese parlement ?
Die corruptie is in feite niets anders dan een consequent beleefd kapitalisme: rijk worden zonder er voor gewerkt te hebben. Nog rijker worden…
Natuurlijk is het hebzucht en kan je zeggen dat het los staat van de concurrentie en van het kapitalistische systeem als zodanig. En toch is het in de kern hetzelfde.
En de verontwaardiging er over is bij een aantal schreeuwers in feite afgunst.
Ook afgunst is des mensen: ze zijn jaloers omdat ze niet op de juiste post zitten om ook zoveel te kunnen incasseren. Als ze de kans kregen zouden ze hetzelfde doen.
Tenslotte komt het er op neer dat wie nu zo schreeuwt over corruptie, net zo hard zou moeten schreeuwen over het kapitalisme.
Ok, niet even hard, want er is natuurlijk nog een verschil, maar toch ook hard !