18 En ik zeg je: jij bent Petrus, de rots waarop ik mijn kerk zal bouwen, en de poorten van het dodenrijk zullen haar niet kunnen overweldigen.
In deze tekst uit het evangelie van Matteus wordt Petrus geroepen om de leider te worden van de christenen.
Nu is de historische waarde van deze tekst op zijn minst zeer betwistbaar. Hij is zeker later ingevoegd.
De christenen kampten al heel snel met een fundamenteel verraad van de echte boodschap en geraakten verdeeld in machtsblokken. Zo ontstond er een Oosterse en Westerse kerk, ruw weg met een centrum in Constantinopel en Rome. Door deze tekst van Matteus wordt aangegeven dat Rome het échte centrum is. In ieder geval heeft de historische Jezus zeker geen kerk gesticht en als hij had geweten wat zijn kerk van Rome er van gebakken heeft, zou hij er zeker niet aan begonnen zijn.
Wat er ook van zij: je kan deze tekst zien als een roepingsverhaal. Petrus wordt geroepen om aan het hoofd van de christelijke gemeenschap te staan.
Gisteren besloot ik met de bedenking dat een mens enkel zichzelf kan worden door mens te worden samen met anderen. Ik kan maar mens worden door open te staan voor wat anderen van mij verwachten. Ik kan maar mezelf worden door in te gaan op mijn roeping.
Hierdoor komt mijn mezelf worden los van de beslotenheid van mijn eigen kleine ik. Mijn roeping horen en ze beantwoorden betekent vrijheid. Mijn roeping bevrijdt me van mezelf.
Dat aspect mis ik in de Warmste Week met de slogan “Kunnen zijn wie je bent !”
Deze slogan houdt niet per se ik-bekrompenheid in, maar het gevaar is er wel. Of nog: als we niet oppassen promoten we narcisme en egocentrisme.
De essentiële vraag daarbij is natuurlijk: door wie of wat laat ik me roepen ?
Max Verstappen en Nina Derwael laten zich roepen door hun talenten.
Natuurlijk heb ik bewondering voor hun prestaties maar als ik de opwinding zie die ze teweegbrengen, word ik toch ongemakkelijk.
Een mens heeft talenten om ze te ontwikkelen. Wie talent heeft en dat niet ontwikkelt, schiet te kort in menselijkheid. Maar bij Verstappen en Derwael is die ontwikkeling van talenten volledig gericht op henzelf. Daar heb ik vragen bij. Dat ze zich sociaal en kameraadschappelijk opstellen tegenover teamgenoten is daarbij weinig terzake.
Sport is een goede zaak, nuttig en nodig. Maar de manier waarop op dit ogenblik de massa wordt opgejut om in aanbidding op de knieën te gaan voor vedetten is niet gezond. Dat geldt ook voor de zogenaamde pop”cultuur” en aanverwanten. Een en ander is natuurijk het resultaat van de inbreng van de reclame die samen gaat met het kapitalisme. Het kapitalisme is naast een economisch systeem ook een ideologie waarin het individu voorop staat. Egocentrisme en egoïsme – narcisme – zijn de logische persoonlijkheidsontwikkelingen binnen deze ideologie.
De vedettencultus geeft aan de minder getalenteerde massa dan ook nog de nep voldoening dat ze mee bij de winnaars hoort. De beelden van hysterische Hollanders bij de wereldtitel van Verstappen zijn beelden van “losers” die even ontsnappen uit hun middelmatigheid.
Misschien moet de Warmste Week ook eens gaan nadenken over het probleem van mensen die het nodig hebben om zich te identificeren met uitzonderlijk begaafde winnaars. Ook die mensen zijn niet zichzelf.
Door wie of wat laat ik me roepen ?
Iedere mens wordt egocentrisch geboren. Een baby wordt gekenmerkt door totaal egocentrisme. Daar is niets mis mee. Ieder mens zal ook heel zijn leven een neiging tot egocentrisme blijven ervaren.
Egocentrisme, op de juiste manier begrepen, is de zijnsvorm van ieder leven. Ieder dier is egocentrisch. In de mate dat de mens van de dieren afstamt en die afstamming blijft doorleven in de mens, is hij egocentrisch.
Loskomen van dit egocentrisme is niet evident.
Nochtans is het precies dat loskomen uit het egocentrisme en de bekwaamheid en bereidheid om te groeien in liefde die vervat ligt in de tekst uit het bijbelse scheppingsverhaal: God schiep de mens naar zijn beeld en gelijkenis.
Neen, het gaat niet om een gebeurtenis uit het verleden. In het Joodse denken kan je dit vertalen naar: God roept de mens om mens te worden naar Zijn beeld en gelijkenis.
Deze tekst kan je aanvullen met 1 Joh. 4,8: God is Liefde.
De mens is geroepen om mens te worden die bekwaam en bereid is tot liefde.
Dàt is zichzelf worden.
Neen, het is niet belangrijk of ik hetero of homo ben, transgender of wat voor lgbtqia+ -er ook. Neen, het is niet belangrijk of ik christen of moslim of ongelovig ben. Net zoals het niet belangrijk is of ik wit, zwart of grijsgevlekt ben.
Het enige wat telt is: ben ik bekwaam en bereid tot liefde ?
Maar als het niet belangrijk is of iemand hetero of homo is, waarom dan een week waarin mensen het recht opeisen om homo te mogen zijn ? Waarom eigenlijk zou ik moeten ijveren om iemand toe te laten om een egoïstische homo te zijn ?
Moeten we niet stoppen met actie te voeren tegen van alles ? We vechten tegen racisme, tegen homohaat, tegen moslim-aversie, tegen eigen-volk-eerst-volk… Moeten we niet gaan vechten voor een samenleving die kinderen opvoedt tot bekwaamheid en bereidheid tot liefde en volwassenen steunt om die liefde te beleven ? De liefde ook voor de zwakke, de arme, de lijdende mens…
Moeten we niet streven naar een samenleving die geïnspireerd wordt door de christelijke boodschap ? Als er mensen zijn die deze christelijke boodschap los willen zien van godsdienst, maakt dat op zich niets uit.
Maar als je religie en de godsidee wil zien als een oproep om in de evolutie een beslissende stap te zetten van dier naar mens, helpt dat natuurlijk wel.