De Bezieling
Natuurlijk geloof ik niets van een verschijning in een grot. Of liever: ik geloof wel dat iemand iets/iemand heeft zien verschijnen. Maar hoort dat niet bij een verschijning: dat het schijn is ? Lees verder “Troost”
De arbeiders in de wijngaard
Niet zo lang geleden las ik een artikel waarin iemand een parabel uit het evangelie “gebruikte” om te pleiten voor een basisinkomen.
Ik ben grote voorstander van een basisinkomen. Maar ik vind het niet correct om evangelieteksten zo maar te interpreteren als “richtlijnen” voor de organisatie van onze samenleving. Ze kunnen wel inspireren. Lees verder “De arbeiders in de wijngaard”
Wees niet bang
Kerknet
Na de WJD: 3 dingen om te onthouden uit de toespraken van de paus
Dat meer dan een miljoen mensen samenkomen is geen fait divers. Dat het een samenkomst is van jongeren maakt het héél speciaal. Dat het gaat over geloof is ongelooflijk.
En toch ben ik niet enthousiast. Ik hou niet van massa-samenkomsten. Ze zijn instrumenten van manipulatie. Hitler wist er alles van. Lees verder “Wees niet bang”
Er zijn voor God
Ignis
Ben Frie SJ
Ignatius en de mystiek van de daad
Uiteraard moet geloof blijken in daden.
Maar daarover wil ik het nu niet hebben.
Ik vind het mooi: “er zijn voor God”.
Het probleem is dan natuurlijk: over welke God heb je het ? Lees verder “Er zijn voor God”
Zingen voor God ?
Ignis
Ik beken dat ik grote problemen heb met het aanspreken van God; en al helemaal met liefdesverklaringen van de mens naar God. Nog erger zijn de liefdesverklaringen van God aan de mens.
Nonnekes die zich gehuwd met Jezus verklaren horen opgesloten te worden in een klooster. Lees verder “Zingen voor God ?”
Pasen
Eigenlijk was ik niet zinnens om een blog te schrijven voor deze Pasen. Maar op speciale aanvraag …
Ik geef toe dat ik een blog van vroeger grotendeels herhaal.
Voor ietwat trouwe lezers van mijn blogs moet ik het niet meer doen: antwoorden op de vraag of het echt gebeurd is ?
Voor de niet zo trouwe lezers heel snel toch nog dit:
de vraag is op zich irrelevant. Als je teksten leest moet je weten met welk literair genre je te maken hebt. Soms wordt een avonturenverhaal verpakt in een reisverhaal. Wie een avonturenverhaal leest als een reisverhaal en er dus van uitgaat dat de verhaalde gebeurtenissen echt gebeurd zijn, heeft het niet goed begrepen.
In de bijbel vind je verschillende literaire genres. Een daarvan is de mythe. Niemand vraagt zich af of een mythe echt gebeurd is. Bij een mythe laat je het verhaal tot je doordringen om zo de betekenis er van te ontdekken. Daarbij weet je dat je rationele of filosofische verwoording van die betekenis altijd tekort schiet om de volheid van de mythe weer te geven.
Het verhaal van Jezus is een mythe. Dat betekent niet dat er per se geen historische basis kan zijn. Maar ze is niet van belang. Dat geldt ook voor het thema van de verrijzenis.
Vergeet dus de historische en de rationele benadering van dit verhaal. Voor mij is hier de emotionele en vooral spirituele dimensie belangrijk.
Je kan niet over Pasen spreken zonder het te hebben over Kerstmis en Goede Vrijdag. Neem er voor mijn part Palmzondag maar bij als aanloop naar Goede Vrijdag, de kruisdood van Jezus.
In het Credo dat christenen geregeld bidden tijdens de eucharistie en dat wordt gezien als een samenvatting van hun geloof, worden er over het leven van Jezus slechts twee gebeurtenissen vermeld: hij is geboren en gestorven. Geen woord over wat er daar tussen gebeurd is.
Zowel zijn geboorte als dood geven een beeld van totale machteloosheid. Zijn geboorte in een stal uit een marginale familie tussen het uitschot van de samenleving en zijn sterven als een misdadiger op een kruis. Bij beide gebeurtenissen wordt een ezel opgevoerd: de zwangere Maria komt aan in Bethlehem, gezeten op een ezel en dat beest assisteert bij de geboorte. En bij de rechtstreekse aanleiding voor de veroordeling van Jezus, trekt hij Jerusalem binnen, gezeten op een ezel. Voor de Joden heeft die ezel een belangrijke betekenis: hij verwijst naar een verhaal in het Oude Testament over een koning die vrede brengt, maar niet door de macht die gesymboliseerd worden door een ridder te paard, maar door onmacht, gesymboliseerd door de ezel.
Ik wil maar zeggen dat ik niet zo maar de aandacht trek op het thema onmacht. Dit is niet zo maar een persoonlijke interpretatie van mij: de ezel geeft objectief aan dat dit een belangrijk thema is in de mythe.
Voor de apostelen en nogal wat Joden was Jezus de Messias: de redder en bevrijder die vrede zou brengen. Het thema van de Messias is essentieel in het Joodse denken, ook nu nog.
Maar hoe wordt die bevrijding bewerkstelligd ? De geallieerden in de tweede wereldoorlog hadden daar een antwoord op, net zoals de zionisten die met geweld het Beloofde Land veroverden en verdedigen.
Maar wie de christelijke boodschap tot de zijne maakt, gelooft dat macht en geweld niét kunnen leiden tot vrede en bevrijding.
De geallieerden hebben misschien vrede gebracht binnen Europa (ik ben van goede wil en laat de koude oorlog even buiten beschouwing), maar Europa leeft niet in vrede, want het is overal in de wereld betrokken bij oorlogen.
De Zionisten leven in een permanente oorlog met de Palestijnen en moeten geregeld veiligheid zoeken in schuilkelders.
Die Jezus brengt dus een boodschap van geweldloosheid, culminerend in de liefde voor de vijand, als de enige weg naar bevrijding en vrede.
Dan kijk ik rondom mij en tweeduizend jaar later zie ik op deze planeet overal conflicten en geweld.
De kruisdood van Jezus wordt een symbool van dit faillissement van zijn boodschap.
Voor zijn leerlingen was zijn sterven een geweldige ontgoocheling. Ze hadden alles achtergelaten om hem te volgen en de hele onderneming eindigde in een totale mislukking. Als volgelingen van de veroordeelde, vergingen ze van de schrik om als medeplichtige aangepakt te worden, en ze trokken zich terug op een veilige plek om zo weinig mogelijk op te vallen.
Maar de vrouwen liepen minder risico en durfden toch nog buitenkomen en naar het graf van Jezus gaan. Dat treffen ze leeg aan. De verrijzenis begint met leegte. Laat nu de boeddhisten en mystiekers maar los.
Het gaat er om dat de kruisdood spontaan als een nederlaag wordt ervaren. Onmacht is onmachtig om vrede te bewerkstelligen. Dat betekent dat vrede gewoon onmogelijk is.
De apostelen zijn vol geweest van Jezus. Ze blijven achter met een grote leegte. Die leegte is belangrijk: ze moeten zich eerst ontledigen van ijdele hoop. Daardoor komt er plaats voor iets wonderlijks: er ontstaat bij hen een gevoelen van weigering. Neen, het kàn niet, het màg niet en het zàl niet zijn dat we de strijd om de vrede opgeven. Vrede moét mogelijk zijn. Misschien niet vandaag. Maar ooit. Het is zeker dat ik ze niet meer zal meemaken. Maar ooit zal de wereld vrede kennen. De verrijzenis van Jezus wordt het symbool van dit geloof en nieuwe hoop en kracht voor de liefde.
En dan stoten we op die andere dimensie: naast de grote boze wijde wereld, is er ook nog mijn innerlijke wereld.
In een Duitse dom hangt een Romaans kruis. Voor mij een meesterwerk omwille van de sereniteit in het gelaat van Jezus. Een afbeelding er van staat op mijn werkplek.
Ja vrede is mogelijk; (nog) niet in de wereld, maar dan toch in mij. Ik kan groeien in die vrede.
De verrijzenis is al aanwezig in de dood.
Verrijzenis en hemelvaart zijn één beweging. De hemelvaart van Jezus is de voortzetting van de verrijzenis. In de mate dat in mij innerlijke vrede stijgt, stijg ik mee op ten hemel.
Er zijn mensen die de verrijzenis belachelijk maken. Maar ze gebeurt. Ze is bezig in mij. Allez, toch een klein beetje.
En lach daar nu niet mee, want anders krijg je een lelijke stamp onder je kloten.
De zondag van de palmen ? Neen, van de ezel
Vandaag duiken we in een verhaal. Ik weet niet of het echt gebeurd is. Het zou kunnen. Maar eigenlijk heeft dat geen belang. Lees verder “De zondag van de palmen ? Neen, van de ezel”
Vasten is een tijd van bidden
Ignis
“Na een tijdje begon ik God dan te missen” #mijngebedsleven
Daar heeft Rob Polet gelijk in: een gelovig opgevoed mens moet groeien van het kinderlijke geloof naar het volwassen geloof. Nogal wat goedmenende kerkelijken concentreren zich op de catechese voor kinderen. Ze denken dat ze kinderen moeten wijsmaken dat ze een vriendje hebben, Jezus, die van hen houdt. Als dat lukt, is het geloof en de kerk gered.
Dikke zever. Natuurlijk dikke zever.
Heel het katholiek onderwijs is een kweekvijver van ongelovigen geworden. Ik ken niemand die door het katholiek onderwijs tot geloof is gekomen. Misschien loopt er zo wel ergens iemand rond. Maar ik heb hem in ieder geval niet ontmoet. Het zou me zelfs niet verwonderen dat ik blij zou zijn als ik hem nooit ontmoet …
Het is niet moeilijk: het christelijke geloof is geen zaak voor kinderen. Het veronderstelt volwassenheid.
Ouders moeten hun kinderen niet mee naar de kerk nemen. Ze moeten zelf naar de kerk gaan, en als de kinderen dan vragen of ze mee mogen, moeten die kinderen te horen krijgen: later als ge groot zijt !
Natuurlijk zit er ook iets positiefs in het kinderlijke gebed als het een beetje fatsoenlijk wordt aangebracht: het ontwikkelt spiritueel leven.
Als ik het kinderlijke gebed van de catechese afwijs in zijn expliciet gelovige vorm, mag ik niet het kind met het badwater weggooien. Dat kind is het spirituele leven.
Spiritueel leven kan natuurlijk wél op kindermaat.
Ook een kind kan open komen voor schoonheid, voor de kracht van de natuur; voor het besef dat het niet het centrum van de wereld is omdat die wereld zo oneindig is.
Als je naar de ontwikkeling van een baby naar kind kijkt, zie je dat die ontwikkeling vertrekt van een wezentje dat totaal op zichzelf is gericht, totaal egocentrisch, maar dat stilaan tot het besef komt van de andere …
Als je die groei naar echte volwassenheid doortrekt, leidt dat ook tot het besef van de menselijke kleinheid dat samengaat met openheid voor oneindigheid, voor transcendentie. Je kan die oneindigheid, transcendentie de naam God geven.
Vraag me niet hoe die transcendentie, die God, er uit ziet. Ik heb er gaan antwoord op. Als ik dat wel had, zou de transcendentie mij niet transcenderen.
Volwassen bidden is het cultiveren van dat besef van transcendentie; het oefenen in gevoeligheid voor transcendentie.
Wie genoeg oefent wordt doordrongen door een grote sereniteit; een ervaring van harmonie met zichzelf, met de andere, en met God. Hij wordt een gelukkig mens.
Ook die mens ervaart pijn en lijden en ook hij heeft niet de oplossingen. Maar op een of andere manier blijft hij zichzelf zien als verbonden.
De Pietà van Michelangelo geeft een beeld van grote verbondenheid, maar ook van grote sereniteit.
Vasten is een tijd waarin mensen “zich herpakken”.
Rob Polet heeft gelijk: de dagelijkse beslommeringen kunnen een mens zo inpakken dat hij het contact met de transcendentie kwijt speelt; dat hij zijn sereniteit en harmonie verliest; dat hij zich zo focust op dat kleine deel dat hij het geheel uit het oog verliest …
Daarom is het goed dat we jaarlijks een periode inlassen in onze agenda waarin we onszelf oproepen om terug op zoek te gaan naar innerlijke diepte; dat we onze cultuur van spiritualiteit een nieuw elan geven; dat we opnieuw leren bidden.
En kinderen ? Ook kinderen kunnen bidden. Zou het niet mooi zijn als een gezin voor het gezamenlijke avondmaal heel even samen stil zou zijn, en de kinderen weten dat die stilte dient om te beseffen hoe mooi het is om zo samen te zijn ?
Vasten is bevrijding
Enkele dagen geleden had ik het nog over de liberale vrijheid die je kan beschrijven als: “Kunnen doen wat ik wil”. Liberalen vullen dat dan graag aan met wat ze wijsheid vinden: “… en mijn vrijheid stopt waar die van een ander begint”.
Dat is natuurlijk sublieme dwaasheid, want niemand weet waar de vrijheid van een ander begint. Of waar zijn vrijheid stopt. De hele denkconstructie leidt tot een gevecht om de grens van mekaars vrijheid. Of: elke andere is een bedreiging van mijn vrijheid. Lees verder “Vasten is bevrijding”
Wat is vasten ?
Vorige zondag eindigde ik mijn blog met de boodschap dat de vasten een oefening is in nederigheid.
Wie de nederigheid vergeet kan niet oprecht vasten.
Nederigheid bestaat er niet in dat ik mezelf achteraan zet. Zich achteraan zetten is een actie. Een prestatie.
Als vasten een prestatie wordt, wordt ze een aanfluiting van echte religiositeit. Lees verder “Wat is vasten ?”