Categorie: politieke filosofie

Geplaatst op

De onzin van de groei

MO*

Tine Hens

Economisch antropoloog Jason Hickel ontleedt de waanzin van eeuwige groei

Jason Hickel: ‘We moeten niet groeien om het beter te hebben’

Het toppunt van absurditeit?’ Jason Hickel glimlacht fijntjes. Hij studeerde economische antropologie in zijn geboorteland Zuid-Afrika en onderwijst en onderzoekt al enkele jaren aan de London School of Economics. Armoede, ongelijkheid en de vernietiging van de natuur zijn de kernthema’s van zijn denken en werken. Daarin verbaast hij zich ook over de halsstarrigheid waarmee de gilde van de klassieke economen ongevoelig blijft voor steeds meer fundamentele kritiek. Zoals die op het mantra van de voortdurende, noodzakelijke en eindeloze groei

Het spreekt vanzelf dat Jason Hickel gelijk heeft. Maar laat het voor alle andere overwegingen al duidelijk zijn dat het kapitalisme in essentie een groei-economie is. De economie waar Hickel van droomt gaat niet samen met het kapitalisme, want het kapitalisme heeft als motor de concurrentie en als doel de winst.

De concurrentie verplicht de kapitalist om steeds meer te produceren omdat massaproductie nu eenmaal goedkoper is en hij moet proberen om goedkoper te produceren dan zijn concurrenten. Overal in de wereld concentreren de knapste koppen zich dus op de vraag: hoe kunnen we meer produceren ?

Ook de winst als drijfveer maakt beperkte productie onmogelijk. Want een hebzuchtige heeft nooit genoeg. Eigenijk is het ongelooflijk: miljardairs die nog altijd proberen om rijker te worden. Toch is het zo. De mens is een raar beestje. Lees verder “De onzin van de groei”

Geplaatst op

Niet een partij, maar een beweging is de weg naar een menselijke samenleving.

Grenzeloos

Meagan Day

Het campagneteam van Bernie organiseert arbeidsmigranten bij de fabriekspoorten

De eerste mensen die naar de caucus in Iowa kwamen, waren arbeidsmigranten in een vleesverwerkend bedrijf – en ze stemden allemaal op Bernie Sanders. Hieronder staat hoe ze werden georganiseerd. Het laat maar weer eens zien dat de campagne van Bernie in niets lijkt op wat we eerder hebben gezien

Een interessant verhaal. Trump won de verkiezingen door te tweeten, maar algemeen gesteld: door slim gebruik te maken van de moderne communicatiemiddelen. Maar daarmee verzeilt hij in de meest stupide oppervlakkigheid. Het is beschamend voor de massa dat Trump haar denkvermogen zo laag inschat, en nog erger: dat ze er in trapt en hij gelijk krijgt.

Daartegenover stelt Sanders een vorm van propaganda die uitblinkt door ernst en diepgang. Zijn succes bewijst dat de massa niet dom is, als je de mensen uit de massa haalt en als individuen benadert.

We zitten dus met het feit dat mensen in massa gemakkelijk gemanipuleerd worden en vatbaar zijn voor plat populisme. Hitler had dat zeer goed begrepen. 

Van de andere kant blijken de mensen niet dom als je ze persoonlijk aanspreekt. De tegenstanders van het hedendaagse populisme moeten daar toch maar eens over nadenken.  Lees verder “Niet een partij, maar een beweging is de weg naar een menselijke samenleving.”

Geplaatst op

Waarom is goedkope arbeid noodzakelijk ?

Knack

Boris Verbrugge en Sara Geenen

‘Goedkope arbeid is een cruciale grondstof voor de wereldeconomie’

Het coronavirus dreigt de productie van iPhones in de war te sturen, omdat de Chinese leveranciers van Apple gedwongen worden om maatregelen te nemen om de verspreiding van het virus tegen te gaan. ‘Dit bericht vestigt onbedoeld de aandacht op de complexiteit van globale productieketens, en op de cruciale rol die flexibele en goedkope arbeid daarin vervult’, schrijven Boris Verbrugge en Sara Geenen

Zo, nu hoor je het ook eens van een ander; van iemand die gestudeerd heeft en een diploma behaald.

Op het eerste zicht lijkt de stelling van Verbrugge en Geenen een evidentie: voor een bloeiende wereldeconomie is goedkope arbeid een noodzaak. Maar er zitten wel nog enkele vragen addertje onder het gras te spelen.

De eerste vraag daarbij: maar waarom is dat eigenlijk zo ? Op die vraag antwoorden de auteurs niet. Je kan natuurlijk op de oppervlakte blijven en zeggen dat te dure producten niet verkocht geraken. Maar daarbij is er toch iets raars: de mensen die die producten maken, verdienen niet genoeg om ze zelf te kopen. Zou het dan voor de wereldeconomie niet beter zijn om die mensen meer loon te betalen zodat ook zij de producten kunnen kopen ? Lees verder “Waarom is goedkope arbeid noodzakelijk ?”

Geplaatst op

Ethiek en kapitaal

MO*

Gie Goris

Eredoctoraat voor Yuval Noah Harari opgedragen aan jongeren van 21ste eeuw

VUB-rector Caroline Pauwels: ‘Dit is mijn les voor de 21ste eeuw: hoop zit in ethisch handelen’

Vanavond (maandag 27 januari) geeft Yuval Noah Harari een lezing. In de Lotto Arena in Antwerpen. Die zaal vullen leek voor Bart Peeters in het begin al een uitdaging, maar als de schrijver van drie dikke boeken over mens, geschiedenis, technologie en ethiek (en nog een rist fundamenteel belangrijke onderwerpen) daar geprogrammeerd wordt, dan weet je dat hij de hoogste sport van literaire roem bereikt heeft

Interessant interview dat thema’s aanbrengt  waar veel mensen nog niet aan toe zijn, ook al zijn die thema’s van levensbelang. En mensen die er wel al benul van hebben, stoppen met nadenken omdat ze het gevoelen hebben dat het allemaal veel te ingewikkeld is.

Dat ingewikkelde ligt ‘m voor een stuk in het feit dat  tegenwoordig een specialist zo diepgaand specialist is, dat hij totaal niet meer kan volgen als een andere specialist over een ander vakgebied begint. Hoe dieper de specialisatie, hoe meer specialismen. Dat houdt ook in dat zelfs binnen hetzelfde vakgebied specialisten mekaar niet meer begrijpen. Lees verder “Ethiek en kapitaal”

Geplaatst op

De natiestaat en de sociale zekerheid ( 2/2 )

Gisteren stelde ik dat een sociale zekerheid verbonden is met een natiestaat en dat de natiestaat belgië gewoon voorbij is. 

Als links echt nog een sociale zekerheid wil moet het gaan voor een Vlaams Vlaanderen en een Waals Wallonië met een Vlaamse en Waalse sociale zekerheid. Dat veronderstelt dan dat de n-va er in slaagt om van Vlaanderen een natie te maken, onder andere door de VRT het Vlaamse gevoelen aan te laten wakkeren… De zogenaamde linkse culturisten die de Vlaamse canon van De Wever aanvallen, zijn te dom om in te zien dat ze zichzelf aanvallen.

Heb ik nu de n-va verdedigd ? Het lijkt er op, maar het is niet zo. Want ik ben er van overtuigd dat de natiestaat gewoon voorbij is. Niet enkel de belgische natiestaat, maar gewoon de natiestaat als verschijnsel. De n-va is gedoemd om te mislukken. Het is onmogelijk geworden om bij de bevolking van een bepaald grondgebied die als staat is georganiseerd een gevoelen van gemeenschappelijkheid op te wekken. Lees verder “De natiestaat en de sociale zekerheid ( 2/2 )”

Geplaatst op

De natiestaat en de sociale zekerheid ( 1/2 )

Doorbraak

Eddy Daniels

De racistische natiestaat?

De ‘ontmaskering’ van de islamofobie (deel 4)

De antropoloog Martijn de Koning is in zijn door KifKif gepromoot gratis e-book onverbeterlijk. ‘Door te stellen dat islam geen ras is, gaan sommige individuen moslims racialiseren, maar dan in religieus-culturele termen,’ schrijft hij. ‘Dat zorgt er ten slotte ook voor dat politici en opiniemakers deze ‘racialisatie’ extra kracht kunnen bijzetten. Want aangezien racisme vooral geassocieerd wordt met radicaal-rechts en met de daarbij horende rabiate (op biologische argumenten gebaseerde) uitingen over Joodse of zwarte burgers, kunnen mainstream politici en opiniemakers dergelijk extreemrechts gedachtegoed expliciet afkeuren terwijl ze tegelijkertijd negeren dat racisme nog steeds een centraal onderdeel is van de eigen westerse natiestaat.

Dit is het vierde deel van een reeks artikelen van Eddy Daniëls op Doorbraak. Deze Eddy is voor mij een van de interessantste commentatoren op dit ogenblik. Ik ben het niet altijd met hem eens, maar hij is wel altijd intellectueel eerlijk. En er zijn weinig mensen die de islam zo goed kennen als hij.

De eerste paragraaf van zijn artikel is misschien niet eenvoudig geformuleerd. Maar de rest van de tekst is wél duidelijk.

En ik ben het helemaal met hem eens.

De rotzooi komt nog maar eens van KifKif. Het is een schande dat dit rechts ideologisch vehikel gesubsidieerd wordt. Lees verder “De natiestaat en de sociale zekerheid ( 1/2 )”

Geplaatst op

Over minimumpensioenen en een basisinkomen

VRTNWS

Stijn Baert

Zomaar het minimumpensioen verhogen tot 1.500 euro is onverantwoord

Bien joué, Bart De Wever. “Als we erin slagen meer koeken te bakken, dan kunnen we die best uitdelen aan wie nu een laag pensioen heeft”, zo klonk het pleidooi van de N-VA-voorzitter voor de verhoging van het minimumpensioen tot 1500 euro dit weekend ongeveer. En dat volstond blijkbaar om de bijna zekere preformatie van een paars-groen kabinet af te wenden en het zoeken naar een regering van de N-VA met de socialisten extra tijd te geven. Die verhoging van het minimumpensioen wordt door politiek analisten dan ook omschreven als “een smeermiddel” en “een zoenoffer”

Laat me beginnen met de conclusie van dit artikel dat we met meer mensen langer moeten werken om de welvaart in ons land te verzekeren. Dat klinkt logisch, maar heeft geen oog voor een even logisch alternatief: als we er in slagen de productiviteit in stand te houden of zelfs te verhogen met minder mensen die minder werken, kunnen we even goed de welvaart in ons land verzekeren. Want tenslotte moeten die meer mensen die langer werken leiden tot grotere productiviteit. Het is niet het werk op zich dat de welvaart schept, maar de productie. Lees verder “Over minimumpensioenen en een basisinkomen”

Geplaatst op

Verbreekt Peter Mertens het cordon sanitaire ?

Doorbraak

Luckas Vander Taelen

Het doorbroken cordon

Peter Mertens debatteert met Tom Van Grieken

De Franstalige linkerzijde stond op haar kop toen Peter Mertens (PVDA) samen op de foto was gaan staan met Tom Van Grieken (Vlaams Belang), als illustratie bij een interview met beide voorzitters in De Zondag. In Wallonië en Brussel houden de media en de politieke partijen zich aan een strikt cordon rond extreemrechts. Iets in de stijl van: met die mensen spreken we niet. Daar is natuurlijk niet veel moed voor nodig in Franstalig België

Je moet het niet altijd eens zijn met Luckas Vander Taelen, maar hij is wel intellectueel eerlijk. In dit geval denk ik dat zijn visie juist is. En dus geef ik ook de pvda gelijk.

Eerst en vooral is het ergerlijk dat, zoals Vander Taelen terecht stelt “links” Wallonië nog altijd neerkijkt op het “rechtse” Vlaanderen. Ik begin me meer en meer af te vragen waar die woorden rechts en links hier eigenlijk voor staan.

Is Vlaanderen rechts ? Lees verder “Verbreekt Peter Mertens het cordon sanitaire ?”

Geplaatst op

Een neokapitalistische politiek is ongewenst, maar onvermijdelijk

MO*

Bieke Purnelle

Als er één sociale beweging het kapitalisme in vraag stelt, dan wel de feministische

Links zal divers en inclusief zijn, of niet zijn

Beste Ewald Engelen, Een paar dagen geleden las ik met veel interesse uw column ‘Tijd voor een nieuw sociaal contract’, waarin u met het scherpste scalpelmes de ondergang van links fileert. Linkse partijen hebben zich overal als gedweeë dienstmaagden van het neoliberalisme gedragen, zo stelt u. ‘Partijen die ooit waren opgericht voor het inperken van de macht van markt en kapitaal, om burger en ingezetene te beschermen, ontpopten zich in woord en gebaar tot slaafjes van kapitaalmarkten en grootbedrijven’, schrijft u, een stelling waar ik het volmondig mee eens ben

Eerder heb ik Bieke Purnelle zwaar aangepakt. Maar hier moet ik haar gelijk geven.

Sta me toe om een kanttekening te maken bij de stelling van Engelen waarmee Purnelle zich akkoord verklaart, dat linkse partijen zich hebben ontpopt als slaafjes van kapitaalmarkten en grootbedrijven.

Dat is natuurlijk juist. Maar je moet je daarbij de vraag stellen: waarom is dat gebeurd ? Natuurlijk speelt daarin de menselijke factor: leiders van linkse partijen, net als van vakbonden worden ingepakt door hun onvermijdelijke contacten met de luxe van de rijken. Maar het kan niet zijn dat dit de volledige oorzaak is. Die mensen hebben ook andere motieven dan hun zwakheid gehad om het neoliberale spel mee te gaan spelen. Lees verder “Een neokapitalistische politiek is ongewenst, maar onvermijdelijk”

Geplaatst op

De wereld mijn dorp ?

VRTNWS

Kolet Janssen  

De illusie van onze achtertuin waar niets in de wereld foutloopt, is onhoudbaar

Kolet Janssen geeft een mooie beschrijving van het “tuingevoel”. Je zou dan verwachten dat ze dat gevoel zou verdedigen. Niet dus. Ze wil de mensen dat gevoel afpakken, want het zou een illusie zijn.

Haar stellingname is het gevolg van dieper ideologisch denken dat een naam heeft: politieke correctheid. Het is niet politiek correct om tegen windmolens te zijn, en de immigratie een probleem te vinden. Er zijn zelfs mensen die denken dat ze links zijn als ze de klimaathetze en de migratie verdedigen. Lees verder “De wereld mijn dorp ?”