Categorie: politieke filosofie

Geplaatst op

Nog enkele basisideeën

In deze laatste vakantiedagen van juli, wil ik even ideeën aanreiken die voor mij de basis zijn van mijn bedenksels. Ik haal ze uit mijn boek Eutopia dat je op deze website gratis kan lezen en/of downloaden ook in ebookformaat.

De verklaring van de rechten van de mens

In onze context gaat het vooral over de sociaal-economische en culturele rechten.

Laat me eerst beklemtonen dat deze rechten geen loze woorden mogen zijn. Het is belachelijk om te stellen dat iedereen recht heeft op werk en hem dan in een werklozenstelsel te parkeren. De rechten van de mens moeten dus effectief verwerkelijkt worden.

Deze verwerkelijking valt niet onder te brengen in de vier categorieën van medemenselijkheid die we in de blogs van de vorige dagen hebben beschreven. Lees verder “Nog enkele basisideeën”

Geplaatst op

Caritas

In deze laatste vakantiedagen van juli, wil ik even ideeën aanreiken die voor mij de basis zijn van mijn bedenksels. Ik haal ze uit mijn boek Eutopia dat je op deze website gratis kan lezen en/of downloaden ook in ebookformaat.

Caritas is een veel gebruikt woord, en dat woord wordt op verschillende manieren geïnterpreteerd. Laat me hier dus al dadelijk duidelijk stellen dat caritas voor mij niet samenvalt met liefdadigheid. Ook niet met solidariteit.

Caritas is de zorg voor wie niet kàn of wil bijdragen aan de opbouw van de gemeenschap. Het is dus géén solidariteit. Maar caritas is wél een plicht. Het is dus geen liefdadigheid. Lees verder “Caritas”

Geplaatst op

Medemenselijkheid

In deze laatste vakantiedagen van juli, wil ik even ideeën aanreiken die voor mij de basis zijn van mijn bedenksels. Ik haal ze uit mijn boek Eutopia dat je op deze website gratis kan lezen en/of downloaden ook in ebookformaat.

Laat ons medemenselijkheid opdelen in vier begrippen, opklimmend in menselijkheid.

Ieder voor zich

Ik zal het er ook elders over hebben, want het is natuurlijk een centraal thema, en daarom houdt ik het hier summier. Maar het hoort er wel bij voor de volledigheid.

Hoe zit het er mee als het er op aankomt ? Als het gaat om jou of mij ? Als het gaat over overleven ?

Op oorlogsgedenktekens staat er telkens weer: “ze gaven hun leven voor het vaderland”. Ik heb nooit begrepen dat oud-strijders daarvan tranen in de ogen kregen. Want die gasten hebben hun leven niet gegeven. Het vaderland en de vijand hebben hun leven gepàkt. Helden zijn mensen die dachten dat ze het toch wel zouden redden… en daarbij hebben gefaald. Lees verder “Medemenselijkheid”

Geplaatst op

Mens en gemeenschap

In deze laatste vakantiedagen van juli, wil ik even ideeën aanreiken die voor mij de basis zijn van mijn bedenksels. Ik haal ze uit mijn boek Eutopia dat je op deze website gratis kan lezen en/of downloaden ook in ebookformaat.

Ik – wij

Men kan op vele manieren nadenken over het fenomeen “mens”.

Een fundamentele tegenstelling: zie ik de mens als een “ik” of als een “wij ? Nuancering: zie ik de mens eerder als een ik dan als een wij… Of omgekeerd.

Zie ik de mens als concurrent van de andere mens ? “Homo homini lupus.” “De mens, een wolf voor de andere mens”, zoals de oude Romeinen al zegden ? Of zie ik de mens als een solidair wezen, deel van een gemeenschap ? Lees verder “Mens en gemeenschap”

Geplaatst op

Hoopgevend. Alhoewel.

Oikos

Dirk Holemans

‘Duurzame tijden vragen andere bedrijven’

‘De nieuwe economie die we nodig hebben heeft als eerste taak om in de basisbehoeften van iedereen te voldoen, binnen de grenzen van de planeet’, schrijven Dirk Holemans van Oikos en Koen Wynants van Commons Lab. ‘Dat vergt een economie die in plaats van steeds meer te produceren en consumptie aan te wakkeren, wil zorg dragen.’ Lees hier alle andere bijdragen van onze zomerreeks De doordenkers van Knack.be: Waarheen met ons geld

Natuurlijk ben ik het eens met Dirk Holemans en Koen Wijnants. Ze hebben het bijvoorbeeld over coöperaties. Anders dan marxisten ben ook ik felle voorstander van coöperaties, of “commons”.

Tussen haakjes: waarom moet dat toch altijd in het Engels ?

Coöperaties maken het mogelijk om economische gemeenschappen te vormen die radicaal democratisch en sociaal zijn, los van de staat. Lees verder “Hoopgevend. Alhoewel.”

Geplaatst op

Cultuur, spiritualiteit, en de linkse strijd

De Wereld Morgen

Marc Vandepitte

Vijay Prashad: “In het kapitalisme zijn racisme en seksisme functioneel”

Begin juli gaf de Indische historicus Vijay Prashad een lezing over dekolonisatie in de Casa de las Americas in Havana. Marc Vandepitte was erbij en nam nota van deze boeiende lezing. Hieronder het deel over seksisme en racisme

Natuurlijk is racisme verbonden met kapitalisme.

Hier moet ik dadelijk nuanceren, want racisme is van alle tijden, en ik situeer hebt begin van het kapitalisme bij de industriële revolutie einde 18e eeuw met de mechanisering en dus de massaproductie.

Op dat ogenblik gebeurt er een fundamentele verandering. Tot dan kon je grosso modo stellen dat de productie gericht was op behoeftenbevrediging. De productie was in principe nooit voldoende voor totale behoeftenbevrediging. Mensen leden honger omdat er te weinig voedsel geproduceerd werd. Lees verder “Cultuur, spiritualiteit, en de linkse strijd”

Geplaatst op

Staat, gemeenschap en solidariteit

Doorbraak 

Mark Elchardus

Op de dag van de Vlaamse gemeenschap: wat is ‘gemeenschap’?

Op de Vlaamse feestdag past het even stil te staan bij dat mooie woord gemeenschap. Een aantal mensen heeft het daar moeilijk mee. Het past niet bij hun individualisme

Om te beginnen: ik schrijf deze blog niet rond de Vlaamse nationale feestdag. Vermits ik tegen elk nationalisme ben interesseert de Vlaamse feestdag me niet, en al zeker niet in deze blog. 

Maar het thema gemeenschap in verband met nationalisme is wél belangrijk.

Als er één denker is die ik in onze streken rond de sociale thema’s waardeer, is het Mark Elchardus. Waar haal ik de pretentie om Elchardus tegen te spreken ? En toch moet ik het doen.

Laat me eerst benadrukken dat ik het eens ben met Elchardus als hij de noodzaak aan gemeenschap benadrukt. Lees verder “Staat, gemeenschap en solidariteit”

Geplaatst op

Van Rerum Novarum naar échte solidariteit

Knack

Bruno Spriet

‘Engagement in tijden van koopkrachtverlies: we hoeven niet alles over te laten aan de overheid’

‘Ik zie dat mensen in mijn wijk niet meer toekomen op het einde van de maand, terwijl mijn gezin wel nog comfortabel leeft. De overheid zou zeker effectievere keuzes kunnen maken, maar ook ik draag hierin een verantwoordelijkheid’, schrijft Bruno Spriet van Logia

Bruno Spriet is een theoloog. Het siert hem dat hij tussen de gewone mensen leeft (theologen zijn geen gewone mensen) en met hen meeleeft. Dat is voor een theoloog niet evident. Het is ook de normaalste zaak van de wereld dat hij zich laat inspireren door Rerum Novarum en de sociale leer van de katholieke kerk.

Ik waardeer die sociale leer. Rerum Novarum is een belangrijke gebeurtenis geweest in onze sociale geschiedenis. Lees verder “Van Rerum Novarum naar échte solidariteit”

Geplaatst op

Weg met de politieke partijen !

Knack

Jean-Marie Dedecker  

‘Je kunt wel een stok in het hoenderhok gooien, maar steeds moet je vaststellen dat de hoenders er zich niets van aantrekken’

Naar aanleiding van het aangekondigde vertrek van Valerie Van Peel uit de politiek  staat Jean-Marie Dedecker stil bij ‘de versnelde uitholling van de parlementaire macht, de ontmoediging van de volksvertegenwoordigers en de teloorgang van het vrije woord.’

Het spijt me, maar Dedecker heeft gelijk.

Valérie  Van Peel was voor mij een van de zeer weinige politici waarvan ik dacht: die zegt wat ze meent, en meent wat ze zegt. De anderen zeggen wat ze denken dat goed is voor de partij. Calvo zegt altijd wat hij denkt dat goed is voor zichzelf.

De N-va is niet mijn partij. Maar voor Van Peel zou ik N-va stemmen. Neen, ik hield niet van de emotionaliteit die haar soms overmeesterde. Maar eerlijkheid is tegenwoordig zo zeldzaam dat we ze moeten koesteren. Lees verder “Weg met de politieke partijen !”

Geplaatst op

Fascistisch socialisme

Doorbraak

Ora Chardon

Fascisme vandaag

Gevaren van fascisme zijn niet geweken Fascisme kan ook in het huidige digitale tijdperk, in een andere gedaante, de kop opsteken.

Laat me beginnen met te stellen dat ik het fundamenteel eens ben met de visie van Ora Chardon dat er tegenwoordig ook een ander fascisme de kop opsteekt dan dat van het vlaams blok. Daarmee bedoel ik dat je in het vlaams blok inderdaad fascisme vindt, maar dan in een samengebalde vorm naar het Duitse model van toen.

Ja, ik weet dat nogal wat mensen die vlaams blok stemmen dat niet graag horen en niet willen zien. Ik begrijp hen en veroordeel hen niet, maar ik kan enkel schrijven vanuit mijn visie.
Er is dus in onze samenleving een sluipend fascisme aanwezig dat niet als zodanig erkend wordt. Het is nog maar de vraag of het in de huidige samenleving wel anders kàn. Dat klinkt verschrikkelijk, maar het is juist omdat dat zo is, dat ik op zoek ben moeten gaan naar Eutopia.* Lees verder “Fascistisch socialisme”