Dwarsliggers
Het Einde van de Geschiedenis?
Het pleit voor mij dat ik Fukuyama altijd een dwaas gevonden heb. Je kan redeneren zoveel als je wil, maar stellen dat de geschiedenis en de menselijke evolutie ten einde is, kan enkel in geval van ideologische blindheid. De dwarsligger van dit artikel (wie is dat eigenlijk ? ) stelt terecht dat de winnaars van de koude oorlog echt wilden geloven dat die overwinning definitief was. Ondertussen hebben ze er alles aan gedaan om dat geloof ook waar te maken, want het betekende de definitieve installatie van de macht van de rijken. Gelukkig hebben ze ongelijk gekregen. Niet dat de macht van de rijken nu aangetast is, want die hangt niet af van al dan niet liberale democratie, maar als de geschiedenis wél nog verder loopt, blijft er uitzicht op aantasting van die macht.
De dwarsligger heeft het over het postmodernisme en verwerpt dat totaal. Daarin heeft hij ongelijk. De waarheid is altijd gekleurd door de persoonlijkheid van de zoeker naar de waarheid. Dat geldt ook voor de wetenschap, zij het in mindere mate. In ieder geval is het duidelijk dat de wetenschap tegenwoordig sterk gekleurd is door de portemonnee van de onderzoeker. Maar natuurlijk kan je het op zich juiste principe niet tot in het absurde doortrekken zoals sommigen wel doen. Zo heb je de postmodernisten die vanuit de overtuiging dat alles relatief is, ontkennen dat er verschil in kwaliteit is tussen culturen. Iedereen heeft zijn waarheid en recht op zijn waarheid, en dus is de islamitisch-arabische cultuur evenveel waard als onze westerse. Niet dus. Maar ik ga dat hier niet voor de zoveelste keer argumenteren.
Ik pleit dus voor een pragmatisch gebruik van de postmodernistische denkbeelden.
Draait de aarde rond de zon, of andersom ? Het hangt er van af. In mijn dagelijks leven is het gemakkelijker om de zon rond de aarde te laten draaien. We zeggen toch nog altijd dat de zon opkomt in het Oosten ? Maar als het om meer wetenschappelijke materie gaat, laat ik toch maar de aarde rond de zon draaien. En ik ben er van overtuigd dat, anders dan de dwarsligger schijnt te beweren, ook in onze lessen wetenschap er niet wordt gediscussieerd over de draai van zon of aarde.
Een leerkracht aardrijkskunde legt uit dat de gebergten het resultaat zijn van de botsingen van tectonische platen. Als dan een moslim-leerling opwerpt dat dat niet waar is, omdat Allah de bergen heeft gemaakt (echt gebeurd) zal de leerkracht niet toegeven aan het principe van ieder zijn waarheid.
De dwarsligger heeft dus ongelijk als hij de achteruitgang van ons onderwijs wijt aan het postmodernisme. Voor die achteruitgang zijn er vele factoren te vinden. Voor mij zijn er twee fundamentele oorzaken: de consumptiemaatschappij die streeft naar onmiddellijke behoeftebevrediging, wat leidt tot de drang om iedereen zich altijd goed te laten voelen en daardoor de vlijt van de leerlingen aantast. Ik hoop dat een voetballer die een open doelkans mist zich niet goed voelt, net zoals een leerling die buist omdat hij gegamed heeft in plaats van te studeren. Als je de lat te laag legt leert niemand nog springen. Neem daarbij de veel te grote import van mensen van een achterlijke cultuur, die het algemeen peil omlaag halen, en je hebt al enige verklaring. Ja, als je de import aan het postmodernisme wijt, heeft de dwarsligger gelijk. Maar die import heeft voor mij niets te maken met postmodernisme, maar met de belangen van de kapitalisten. Waarmee dan bewezen is dat de overwinning van de westerse liberale democratie de wereld geen zier vooruit heeft geholpen. Daarover ben ik het eens met de dwarsligger. En ook met zijn kritiek op de niet genoeg te minachten Monard.
En natuurlijk heeft hij ook gelijk als hij de extremistische en fundamentalistische beleving van het postmodernisme door de politiek correcte idioten aanklaagt. Het is grappig dat precies de mensen die vinden dat alle culturen gelijk zijn, vol haat kijken naar de mensen die dat niet vinden. Of nog: voor de politiek correcten is iedereen gelijk, behalve de mensen die vinden dat niet iedereen gelijk is. Iedereen heeft recht op zijn waarheid, behalve de mensen die niet vinden dat iedereen recht heeft op zijn waarheid. De politiek correcte beschrijft de mensen die het niet met hem eens zijn als haatdragers, en dat geeft hem het recht om die mensen te haten. Ook als de niet politiek correcten helemaal niet haatdragend zijn, maar gewoon vanuit de werkelijkheid op zoek gaan naar de beste weg naar het geluk voor iedereen. Of nog: de mensen die van zich vinden dat ze verdraagzaam zijn, cultiveren een verschrikkelijke onverdraagzaamheid omdat ze ervan overtuigd zijn dat zonder hen de wereld vergaat. Ik gebruik in dat verband wel eens het woord “idioot”. Maar eigenlijk is dat nog te vriendelijk.
Gaat de wereld om zeep ? Ja en neen. Ja, want op dit ogenblik regeert de macht en die is op termijn altijd destructief. Het ziet er naar uit dat dit destructieve in snel tempo verschrikkelijke vormen aanneemt. Ik word er ziek van als ik denk aan wat de jonge mensen van nu te wachten staat. Maar ik blijf vasthouden aan het fundamentele optimisme van het scheppingsverhaal waarin telkens wordt herhaald dat “God zag dat het goed was.” (Is niet gelijk aan volmaakt), en het verhaal van het Aards Paradijs waarin de mens wordt beschreven als iemand die geroepen wordt om mens te worden naar Gods beeld en gelijkenis. En die God is liefde. En ik kom nog altijd mensen tegen – niet de politiek correcten 🙂 die oprecht proberen om aan die roeping te beantwoorden. Ooit zal de mensheid genoeg Gods beeld en gelijkenis benaderd hebben om van deze aarde een Aards Paradijs te maken. Ondertussen blijven we zitten in de hel van het kapitalisme. Maar daar spreken de politiek correcten niet over.