Dwarsliggers
De Simpele Duif op de Klimaatconferentie
Aangenaam om te lezen, is de inhoud van dit artikel niet echt diepgaand. Toch geeft het aanleiding tot enkele bedenkingen.
De kern van het betoog gaat over de onzin van zo ’n klimaatconferentie. De hoeveelste is dat nu al ?
De UNFCCC een agentschap van de Verenigde Naties, organiseert nu al sinds 1992 een jaarlijkse conferentie waarbij politiekers en hoge ambtenaren van zowat alle landen samen komen om het klimaatprobleem te bespreken. Dat zijn ondertussen dus 27 !!! conferenties.
Altijd opnieuw worden er hoge verwachtingen gekoesterd; zeggen actiegroepen dat de lat hoog moet worden gelegd; verklaren politici dat ze de ernst van het probleem inzien; en toch is het resultaat steeds opnieuw nul. Als er wél resultaat was geweest, zouden ze ons niet nog altijd met onheilsboodschappen van hoogdringendheid moeten bestoken. Als je om elf uur krachtdadig begint met een probleem op te lossen dat hoogstens drie kwartier vraagt, en je een beetje resultaat boekt, moet je om 5 voor twaalf niet roepen dat het al vijf nà twaalf is ! Als je als 27 maal iets geprobeerd hebt, en telkens misluk je, ga je toch op zoek naar een andere manier om het probleem aan te pakken ? Het kan natuurlijk ook zijn dat je niet echt geïnteresseerd bent in een oplossing, en je er eigenlijk baat bij hebt dat het probleem blijft bestaan omdat je het kan gebruiken om andere doelstellingen te verwezenlijken. Concreter: omdat je er de onnozele massa mee kan manipuleren zodat ze maatregelen gaat aanvaarden die ze anders niét zou aanvaarden. En die maatregelen gaan dan niet om het klimaat, maar om economische belangen.
Het is opvallend dat de eerste klimaatconferentie in 1992 samenvalt met de eerste wereldwijde neoliberale interventies van het IMF, dat andere vehikel van de Verenigde Naties, naast het IPCC en anderen, zoals de Unesco en de Wereldbank. Er is, al zeker in de tijd, een verband tussen de klimaatproblematiek en het neokapitalisme.
Het neokapitalisme is niet zo maar een keuze
Ik moet toch even benadrukken dat het neokapitalisme niet zo maar een bedenksel is van economen zoals Milton Friedman of Friedrich Hayek. Die economen zijn niet gewoon zo maar aan hun tafel gaan zitten om een economische theorie te bedenken. Hun denken vertrekt van vaststellingen in het economische gebeuren. Je zou kunnen zeggen dat het kapitalisme op een bepaald ogenblik in een nieuwe fase is terecht gekomen; dat die economen dat hebben gedetecteerd, en die fase beschrijven. Vanuit die beschrijving ontwikkelen ze dan ideeën om in dat kapitalisme economisch actief te zijn. Dat betekent dat het neokapitalisme in zich niet zo maar een economische theorie is, doch een feit: zo zit het kapitalisme op dit ogenblik in mekaar, en dit zijn de wetmatigheden die in die toestand vervat liggen. Met andere woorden: het neokapitalisme is er niet omdat economen het hebben uitgevonden, of de politici het hebben ingevoerd, maar het was er al voor de economen het ontdekten, en de politici kunnen niet anders dan neokapitalistische beslissingen nemen. In een neokapitalistische fase is een neokapitalistische politiek de enig mogelijke. Of nog: je kan het er al dan niet mee eens zijn, maar bepaalde zaken zullen gebeuren omdat ze onvermijdelijk zijn, zolang we in het kapitalisme zitten. Een van die zaken is de privatisering van de sociale zekerheid.
Velen zien in het neoliberalisme een terugkeer van een afgezwakt kapitalisme ( het Rijnlandmodel en de sociale zekerheid ) naar het pure kapitalisme. Nu is dat ook wel zo, maar er is meer:
Het neoliberalisme wordt ook gekenmerkt door inmenging van de overheid in het economisch gebeuren.
Het is dus niet zo maar puur kapitalisme dat geen inmenging van de overheid duldt. Maar het neokapitalisme wil niet inmenging van de overheid in het marktgebeuren, maar wel doordat de overheid nieuwe markten schept, bijvoorbeeld onderwijs, gezondheidszorg of sociale zekerheid. Wat die sociale zekerheid betreft kan je dan denken aan pensioensparen dat belastingvoordeel geniet… Het mag dus duidelijk zijn dat achter fenomenen als pensioensparen meer zit dan enkel een bekommernis om mensen te stimuleren om te sparen.
En dan komt de kat uit de mouw en op de koord, want de klimaathetze is duidelijk dienstbaar voor het scheppen van nieuwe markten door de overheid. Tot die nieuwe markten horen dan de zonnepanelen, de windmolens, de elektrische auto’s… enz. Het Green Deal project van de Europese Unie, is niets anders dan een toepassing van het neoliberalisme waarbij de overheid nieuwe markten schept.
Dan stelt zich natuurlijk de vraag: waarom is het zo belangrijk dat de overheid nieuwe markten schept ?
Lees morgen deel 2