Knack
‘Het maatschappelijke én economische belang van cultuur wordt steevast onderschat’
Normaal heb ik het wel voor die mensen van Vlinks die nu een nieuwe partij – Vista – hebben opgericht.
Vlaams en links: daar kan ik me in terug vinden, al zal mijn Vlaams en al zeker mijn links wel niet helemaal aansluiten bij dat van de Vlinkse Vista’s.
Maar deze bijdrage van Tom Garcia brengt niet veel bij. Het maatschappelijk en economisch belang van cultuur is een evidentie. Beweert Tom dat de Antwerpse schepen van cultuur en het Antwerps gemeentebestuur dat belang niet inzien ?
Als ze dat wél inzien, waarom legt hij dan een verband tussen dat belang en het Antwerps gemeentebestuur ?
Omdat het bespaart op cultuur ? Als er op alles moet bespaard worden, dan ook op cultuur.
Aan het gekrijs van de Antwerpse culturalisten heb ik al helemaal geen boodschap.
Bij een aantal van hen speelt een verborgen agenda: eigenlijk gaat het hen er om om de N-VA aan te vallen omdat die een bedreiging is voor hun geliefde belgië. Voor mij part mogen ze de N-VA aanvallen – ik doe het ook geregeld – maar ik haat verborgen agenda’s.
Maar nog erger is: ze denken enkel aan zichzelf. Dat past bij het narcisme en het exhibitionisme dat welig tiert in die sector.
Om het een beetje plat te zeggen: ook ik zal een CD’tje minder kopen als ik daarmee mijn huis verwarmd krijg. Gaan de culturalisten me daarop aanvallen ?
Ik begin te beseffen dat ik in een scherpe bui ben. Tijd om te nuanceren.
Als er één mens is die belang hecht aan cultuur, ben ik het. Ik ga dat hier niet aantonen, geloof het nu maar gewoon.
Maar er zitten nogal wat haken en ogen aan wat zich tegenwoordig als cultuur beschouwt.
Als ik een Regi Penxten zichzelf een kunstenaar hoor noemen, schiet ik in een lach. Als ik slecht gezind ben, schiet ik. Regi een kunstenaar ? Een kunstenmaker, misschien ja.
Ik bedoel maar: nogal van wat onder kunst wordt verstaan is een puur commerciële aangelegenheid.
Een van de bekwaamste bedriegers van onze contreien, Chokri Mahassine, zegt over zijn Pukkelpop: “Wij willen jongeren cultuur laten beleven in zijn breedste vorm”. Welnu, als Pukkelpop tot onze cultuur behoort, is er iets grondig mis met ons.
Er ís iets grondig mis met ons.
Er is iets grondig mis, gewoon al omdat Pukkelpop bestaat en er is nog veel grondiger mis omdat Pukkelpop gesubsidieerd wordt. Kan het erger dan dat de overheid jouw en mijn belastinggeld besteedt aan de promotie van decadentie ?
Weet je wat ik raar vind ? Dat die Antwerpse culturalisten niet eisen dat de 720.000€ die ze nu mis lopen, worden gehaald uit de 1,8 miljoen die Pukkelpop heeft gekregen.
Of nog: misschien moet de overheid zich terug eens wat meer gaan bezig houden met “volksverheffing” en geen geld meer steken in “volksverlaging”.
Ja natuurlijk, als anarchist wil ik zo weinig mogelijk overheid. Maar als ze dan toch zo prominent aanwezig is, laat ze het dan goed doen.
Je mag van mij volksverheffing paternalistisch noemen, maar dat paternalisme afwijzen terwijl je wél aanvaardt dat ons geld gaat naar krapuul dat volk naar drugsfestijnen lokt om er rijk van te worden, lijkt me intellectueel niet waardig te zijn.
En als je het een probleem vindt om het onderscheid te maken tussen volksverheffing of volksverlaging, wijst dat er op dat je zelf al zo volksverlaagd bent dat je wel nog het recht van vrije meningsuiting hebt, maar ik ook het recht op vrije selectieve doofheid.
Vraag het maar aan mij. Ik zal je wel de juiste lijstjes bezorgen.
En neen, onder volksverheffing versta ik niet enkel de “grote” kunst. Het gaat niet enkel om klassieke muziek door topmuzikanten, of om wereldliteratuur op toneel gebracht.
Dat zulke zaken gesubsidieerd worden lijkt me normaal. Maar ook de wat minder hoogstaande en meer op ontspanning gerichte “kunst” moet/mag gesteund worden. Maar dan moet de subsidie op de eerste plaats gaan naar kunstbeleving door “de mensen” zelf; naar de plaatselijke toneelvereniging of harmonie…
Natuurlijk mogen kunstenaars hun kost verdienen met hun kunst. Voor mijn part mogen ze goed hun kost verdienen. Iedereen moet goed zijn kost verdienen. Maar als een kunstenaar op de kapitalistische markt door grote reclamecampagnes zoveel volk op de been kan krijgen dat hij er zich serieus mee verrijkt en als hobby Arabische volbloeden kan gaan kweken, is er iets mis.
Daarmee geef ik ook al een belangrijk criterium aan voor subsidiëring: slechts uitzonderlijk mag dat geld naar grootse projecten gaan. Kleinschaligheid is de boodschap.
Als er ergens veel volk op afkomt is het waarschijnlijk op het peil van veel volk: in de massa verlaagt de menselijkheid.
Als ik een en ander zo samen breng, dan ben ik het wel eens met de kritiek op besparing op projectsubsidies.
Die projecten zijn kleinschalig en net zoals wetenschap vraagt kunst om constante vernieuwing.
Als ik kijk naar wat jonge, hedendaagse kunstenaars tegenwoordig produceren ben ik wel niet gelukkig. Ze zijn producten van hun tijd en het is een tijd van egocentrisme, narcisme, exhibitionisme…
Nogal van wat zich nu presenteert als dans is gewoon triestig om naar te kijken: je kijkt naar ziekelijkheid. Alles draait naar binnen.
Zelfexpressie ? Je moet al een ongelooflijke persoonlijkheid hebben om me niet te vervelen met je zelfexpressie. Niet veel mensen hebben die persoonlijkheid. Bach deed niet aan zelfexpressie ! Zijn kunst was dienend. In hedendaagse kunst dient de kunstenaar te veel zichzelf.
Maar in feite is dat niet terzake: het verandert niets aan de noodzaak van kunst om te vernieuwen. Zonder hedendaagse kunst betekent het woord klassiek niets.
Alleen moeten de protesterenden toch eens goed nadenken: ze presenteren zich als sociaal bewogen. Welnu, als ze echt sociaal bewogen zouden zijn, dan zouden ze naar de minister stappen met voorstellen voor besparingen die ze zelf wél mogelijk en zinvol vinden; voor mijn part met daarbij de eis dat het bespaarde geld naar gevulde brooddozen van kinderen gaat.