De Wereld Morgen
Het is spijtig dat Lieven De Cauter zich leent tot een persoonlijke aanval op De Wever met zijn verwijzing naar het beeld dat nuanceloze anti-NV-Aers ophangen van de Wever als iemand die altijd anderen de schuld geeft.
Of De Wever altijd anderen de schuld geeft is in dit thema niet terzake.
Het gaat om de vraag welke houding we als samenleving moeten/kunnen/mogen aannemen tegen genotsmiddelen en meer speciaal tegenover bepaalde verslavende genotsmiddelen.
De Wever kiest er voor om sommige genotsmiddelen maatschappelijk te aanvaarden (alcohol) en andere niet (cocaïne, hasj). Zijn tweede keuze volgt uit de eerste: de war on drugs.
Ik heb lang getwijfeld. Ik las argumenten voor legalisering van drugs die me overtuigden. De dag er na kreeg ik argumenten tegen voorgeschoteld. En ik wist het niet meer.
Nu weet ik het wel: De Cauter heeft gelijk.
Niemand pleit op dit ogenblik voor politioneel en gerechtelijk optreden tegen gebruikers. Wie een kleine hoeveelheid drugs voor persoonlijk gebruik op zak heeft, wordt met rust gelaten.
Ik denk dat dit terecht is.
Waarom zou je zo iemand oppakken ? Omdat zijn gebruik de samenleving schaadt ?
Allereerst is dit niet altijd zo, en vooral: zelfs dan.
Als je iedereen moet oppakken die door persoonlijk gedrag de samenleving schaadt, moet je ook alle rokers, graag-friet-eters, veel-cola-drinkers oppakken en alle mensen die op een of andere manier door hun levensstijl kankers uitlokken. Wie niet iedere morgen op het appel van de ochtendgymnastiek verschijnt, krijgt een boete of taakstraf. De war on cola !
Een samenleving mag rekenen op de persoonlijke inzet van haar leden. Maar als je die persoonlijke inzet enkel kan verwerven door dwang heb je geen menselijke samenleving meer. Of nog: in een menselijke samenleving màg een mens ook zwak zijn. Bij sommige zwakheden moet de samenleving natuurlijk ingrijpen. Maar zwakheid op zich moet wel aanvaard zijn.
Is de zwakheid van cocaïne of hasj-gebruik onaanvaardbaar ? Is ze erger dan alcoholgebruik ? Of dan roken ? Beiden toch ook verslavend, kankerverwekkend…
Er is natuurlijk gebruik van cocaïne of hasj dat onaanvaardbaar is, net zoals gebruik van alcohol. We hebben geen problemen met alcohol, maar treden wel op bij alcohol achter het stuur; en bij roken in het bijzijn van kinderen.
Ik denk dat we met cocaïne of hasj hetzelfde spoor op moeten.
Uiteraard moet een samenleving het gebruik van bepaalde genotsmiddelen niet bevorderen. Het verbod op reclame voor sigaretten is terecht.
En een samenleving moet mensen stimuleren om het gebruik van genotsmiddelen “onder controle” te houden. Daarvoor kan ze beroep doen op de verantwoordelijkheid van de mens voor zichzelf. Op zelfrespect. Ze moet ook beroep doen op de verantwoordelijkheid van de mens voor zijn samenleving. Een samenleving mag van haar leden verwachten dat ze zich inzetten voor de opbouw van de samenleving.
In zelfrespect en inzetbereidheid en -bekwaamheid voor de samenleving moet de mens de motivatie vinden om zijn gebruik van genotsmiddelen verantwoord te houden.
Als je dieper doordenkt ligt dààr de oorzaak van het huidige probleem: we leven niet in een samenleving die aanzet tot zelfrespect en inzet voor de samenleving.
We leven in een liberale samenleving waarin de mens wordt gemotiveerd om te presteren puur uit eigen belang. Om geld te verdienen. Om terrasjes te kunnen doen en decadente muziekfestivals te kunnen betalen.
Hoeveel mensen werken er om bij te dragen tot de opbouw van de samenleving ? Hoeveel arbeiders in de bouw zwoegen in weer en wind omdat anders mensen dakloos zouden zijn ?
Armoede speelt daarin een rol: hoe wil je dat iemand die amper zijn energiefactuur kan betalen zijn werk ziet als behoeftebevrediging van een ander ?
Erger nog: het hele economische systeem is gericht op winst en niet op behoeftebevrediging. We leven in een aanbod-economie en niet in een vraag-economie. Hoe wil je dat in zo ’n systeem dat ook heel ons denken doordringt, mensen verantwoordelijke burgers worden ?
Ja, die zijn er natuurlijk. Maar ondanks het systeem.
De zich links wanenden proberen wel solidariteit te promoten. Dat is mooi. Maar tegelijkertijd hebben ze van onze sociale zekerheid een sociale dienst gemaakt waarin mensen zich klanten voelen die zoveel mogelijk uit de pot proberen te graaien.
Of nog: we hebben onze mensen vergiftigd door een discours dat hen altijd maar voorhoudt wat hun rechten zijn. Over plichten hebben we het niet.
En als er plichten zijn, worden het wettelijk opgelegde verplichtingen waardoor de menselijke insteek van verantwoordelijkheid wegvalt. De zich links wanenden hebben de sociale zekerheid en de solidariteit ontmenselijkt.
Zeg nu niet dat ik tegen solidariteit ben.
Een en ander gaat samen met het nationalistisch denken, waarbij de organisatie van solidariteit verbonden is met de staat, met de natie. Onze zich links wanenden zijn heftig tegen het nationalisme, maar pratikeren het zelf, Lenin achterna.
Zo krijg je een samenleving waarin de mens zijn motivatie voor verantwoord gebruik van genotsmiddelen enkel nog vindt in zijn eigen belang. Daarmee verwordt deze samenleving en kan enkel wetgeving en handhaving, kortom angst en dwang, de mens nog tot verantwoord gedrag brengen.
Onze zogezegde liberale samenleving baart een vorm van dictatuur.
Dat geldt overigens niet enkel voor de genotsmiddelen.
Iedereen klaagt tegenwoordig over de verstikkende regelneverij. Ik ben al blij dat Anuna niet komt controleren of ik wel pis onder de douche.
Dàt is het drama: onze samenleving kàn inderdaad niet zonder die regelneverij.
Maar als linkse mens moét ik geloven dat mensen zich verantwoordelijk en met maatschappelijke inzet willen en kunnen gedragen, niet enkel uit eigenbelang, maar gewoon omdat het mensen zijn.
Alleen: we slagen er niet in om een samenleving te organiseren die de mensen daartoe de kans geeft en stimuleert in de organisatie zelf.
En toch moeten we het blijven proberen. Liberalen verkondigen graag dat we realistisch moeten zijn en dat de mens is zoals hij is: uit op zelfbelang. Dat is natuurlijk zo, en een samenleving die uitgaat van diepe medemenselijkheid zal zeker haar mislukkingen kennen. Maar die mislukkingen kunnen nooit zo erg zijn als de inherente mislukking van de liberale samenleving: de oorlog, orgie van eigenbelang.