Categorie: bezinning

Ignis

Guido Dierickx sj

Er is een prinses vermoord

In alle rust bezoekt Guido een kapelletje dat goed verstopt zit in het hartje van Antwerpen. Maar als hij een kaarsje wil aansteken, wordt de innerlijke rust ernstig verstoord

Guido Dierickx raakt hier de kern van het christendom: de liefde voor wie menselijk gezien geen liefde verdient.

In zijn meesterwerk Eros et agapè analyseert de Zweedse protestantse theoloog Anders Nygren het begrip liefde zoals het voorkomt in het Nieuwe Testament. Dat leidt hem tot het onderscheid tussen de menselijke liefde – eros – en de goddelijke liefde: agapè.

Laat me allereerst duidelijk maken dat de liefde in het christendom niet zo maar een element is tussen vele. Eigenlijk is het het enige waar het om gaat. De liefde is de kern van de boodschap. De essentie.

In verhalende vorm wordt dit misschien het best uitgedrukt in  het verhaal van de Goede Vader die zijn verlopen jongste zoon die zijn deel van de erfenis heeft verbrast liefdevol terug opneemt, en een groot feest voor hem organiseert, tot woede van zijn brave, plichtbewuste oudste zoon die dit onrechtvaardig vindt. Puur menselijk gezien heeft die oudste hierin gelijk. Maar God is nu eenmaal niet menselijk. Lees verder “Wat heeft de dader van Floyd, gemeen met de koninklijke hark van Laken ?”

Kerknet

Weg van schoonheid: Gods architect – Antoni Gaudí

‘Mijn echte bouwheer heeft geduld’, antwoordt Antoni Gaudí als de werf van de Sagrada Família opnieuw vertraging oploopt.

Ooit bezoek ik opnieuw Barcelona met slechts één doel: de Sagrada Familia. Barcelona heeft veel te bieden. Maar het absolute hoogtepunt is de Sagrada Familia. Die is op zich de reis waard.

Neen, ik hou niet echt van de buitenkant. Er is iets vat me afremt. Natuurlijk: als je de moeite doet en de tijd neemt om wat langer met aandacht te vertoeven, komt er wel een diepere ervaring naar boven, maar vergeleken met de binnenruimte verbleekt die toch. Want de binnenkant is werkelijk subliem.

De eerste maal dat ik er binnen stapte was ik totaal overdonderd. Maar op een heel andere manier dan wanneer je in Chartres de gothische kathedraal binnen komt.

Ik vind de gotiek prachtig als kunst, maar hij zet me niet aan tot bidden.

Geef me dan maar de kleine romaanse kerkjes.

Eigenlijk is het zeer eigenaardig: de gotiek verwijst naar de hemel, daar waar de Romaanse kunst zeer aardegebonden is. 

De gotische boog suggereert een doorgaan naar boven. De Romaanse boog keert terug naar de aarde. Lees verder “De Sagrada Familia. Van schoonheid tot gebed.”

Voor ietwat trouwe lezers van mijn blogs moet ik het niet meer doen: antwoorden op de vraag of het echt gebeurd is ?

Voor de niet zo trouwe lezers heel snel toch nog dit:

de vraag is op zich irrelevant. Als je teksten leest moet je weten met welk literair genre je te maken hebt. Soms wordt een avonturenverhaal verpakt in een reisverhaal. Wie een avonturenverhaal leest als een reisverhaal en er dus van uitgaat dat de verhaalde gebeurtenissen echt gebeurd zijn, heeft het niet goed begrepen. 

In de bijbel vind je verschillende literaire genres. Een daarvan is de mythe. Niemand vraagt zich af of een mythe echt gebeurd is. Bij een mythe laat je het het verhaal tot je doordringen om zo de betekenis er van te ontdekken. Daarbij weet je dat je rationele of filosofische verwoording van die betekenis altijd tekort schiet om de volheid van de mythe weer te geven.

Het verhaal van Jezus is een mythe. Dat betekent niet dat er per se geen historische basis kan zijn. Maar ze is niet van belang. Dat geldt ook voor het thema van de verrijzenis.
Vergeet dus de historische en de rationele benadering van dit verhaal. Voor mij is hier de emotionele dimensie belangrijk. Lees verder “Pasen”

Bij palmzondag denken de meeste christenen dadelijk aan de intocht van Jezus in Jerusalem waarbij hij door een menigte wordt onthaald als een koning. Nogal wat Joden waren niet gelukkig met de Romeinse bezetting en ze hoopten dat er een leider zou opstaan die hen zou bevrijden.

De gebeurtenissen van palmzondag vinden plaats, zes dagen voor het Joodse paasfeest dat de bevrijding van de Joden uit de Egyptische slavernij herdacht. Het was dus een tijd waarin die gevoelens van bevrijding weer wat wakkerder werden. Bij een aantal Joden heerste er een soort prerevolutionaire sfeer.

Blijkbaar had Jezus tijdens zijn optreden de voorbije drie jaar nogal wat indruk gemaakt, want de menigte zag in hem een mogelijke bevrijder.

Jezus speelt het spel mee. Maar hij maakt al dadelijk duidelijk dat ze van hem geen gewelddadige rebellie moeten verwachten, want hij trekt Jerusalem binnen, gezeten op een ezel, en niet op een paard. Dat beeld van de ezel had een duidelijke betekenis voor de Joden, want het verwees naar een verhaal in het Oude Testament van een koning die geweldloos vrede bracht. Stel het beeld van de ezel tegenover dat van de ruiter die hoog  op zijn paard neerkijkt op de gewone mens en het wordt duidelijk. Hier een ruiterstandbeeld van Leopold II in Oostende.

Later zal Jezus duidelijk maken dat hij wel bevrijding brengt, maar niet van de Romeinen.

Die intocht is niet de enige gebeurtenis van die dag. Want Jezus trekt dan naar de tempel, het centrum van de Joodse geloofsbelevenis. Joden die iets van Jahweh wilden verkrijgen pelgrimeerden naar die tempel om daar offers te brengen om Jahweh gunstig te stemmen. Die offers bestonden uit duiven, maar wie het echt meende offerde een schaap of lam.  Die hogepriesters wisten wel wat lekker was. Lees verder “Palmzondag”

Ignis

Sami Hallak sj.

Deze jezuïet laat moslims kennismaken met ignatiaanse spiritualiteit

Met een groep jonge moslims verdiept de Syrische jezuïet Sami Hallak zich in de ignatiaanse spiritualiteit. Een uitdagende klus met gewaagde ideeën. “Ik stel hen voor aan een God die met de mens wil samenwerken.

Die Jezuïeten toch ! Ik beken: het is een kloosterorde waar ik wel van hou. Zoals alle verenigingen die het lange tijd volhouden kent hun geschiedenis hoogten en heel diepe laagtes. En zoals alle verenigingen die verspreid zijn over de hele wereld zijn er streken waarin ze goed werken, en andere waar ze er een potje van maken.

Maar hier en nu zijn ze wel goed bezig. Het is een orde van kritische intellectuelen. Daar hou ik van.

Weet je hoe een Jezuïet zijn broek ophoudt ? … Met wilskracht ! Zelfspot is een teken van mentale kracht.

Ze zijn zeer sterk gericht op missie en daar kan je dus nogal wat bedenkingen bij maken. Bekeringsdrang kan ziekelijk zijn en leiden tot grote excessen.

Maar kijk naar de onvergetelijke film The Mission van Roland Joffé –  met de prachtige muziek van Ennio Morricone – en je krijgt een beeld waarbij je vragen kunt stellen, maar waarvan je geen afkeer krijgt.

Argentijnse vrienden met niet veel respect voor de oorspronkelijke Indiaanse bevolking vertelden me ooit dat de Jezuïeten de enigen zijn geweest die de Indianen aan het werk kregen. Ik heb hen verwezen naar The Mission. Daar vraagt een Spaanse gezant aan de Jezuïeten-overste hoe hij dat gedaan heeft om de Indianen aan het werk te krijgen. Het antwoord was simpel en extreem links: wij laten ze voor zichzelf werken op hun eigen grond. De missiepost was een aanklacht tegen de Spaanse grootgrondbezitters die de Indianen als werkvee uitbuitten ter ere van de koning van Spanje. Communisme avant la lettre. Lees verder “Naar een christelijke islam ?”

Ignis

Hans van Leeuwen

Loslaten is een levenskunst van de eerste orde

Vasten, waar komt dat woord eigenlijk vandaan? Nou, van vasthouden. En dat is eigenlijk een beetje vreemd, want vasten gaat vooral over loslaten

We leven in een rare tijd. Dezelfde mensen die met sympathie naar de ramadan kijken, maken het christelijke vasten belachelijk. En dezelfde mensen die van het ene dieet naar het andere snellen, acties voeren tegen tabak, meedoen aan de Tournée Minérale… vinden christelijke onthechting dwaas. Omdat de inspiratie van het christelijk vasten religieus is ?

Ik doe niet mee aan de vasten omdat ik al het hele jaar door vast. Toch is de vastenperiode voor mij belangrijk, precies om opnieuw expliciet de religieuze inspiratie tot leven te brengen.

Als je op wikipedia Vasten ingeeft vind je nogal wat aandacht voor “gezondheidsvasten”. Maar dit vasten is ik-gericht, en eigenlijk sluit het me op in mezelf. Hetzelfde geldt voor het “prestatievasten”. Dat sluit dan weer aan bij het vasten onder sociale druk. Ook wie vast om goede punten te halen bij zijn God, zal niet bevrijd worden van zichzelf. Lees verder “De vasten, tijd van bezinning”

Golfslag

Klaas Blijlevens

Groeien in gebed Deel 4:

Tot lof en eer van de Onnoembare

Gebed kan dan wel een constante zijn in ons leven, toch is het voortdurend in verandering. Het groeit met ons leven mee. Bidden met woorden doen we van jongs af aan, tot er een wijziging plaatsgrijpt. Ons leven nodigt ons uit om ons gebed te verinnerlijken. In vier bijdragen proberen wij deze verandering onder woorden te brengen. Deze vierde en laatste bijdrage beschrijft hoe bidden kan uitmonden in het aanbidden van God als de Drie-Ene, in het stil verwijlen bij Hem

Lieve lezer, had jij bij lezing van dit artikel van Klaas Blijlevens ook zo iets van: ” Dit is me te zweverig ?”

Het scheppingsverhaal begint zo: “In het begin schiep God hemel en aarde. Maar de aarde was nog ongeordend en leeg en over de wereldzee heerste duisternis. En Gods geest zweefde over de wateren.’

In natuurdocumentaires krijg je soms beelden van zwevende condors in de Andes. Het zijn prachtige beelden die aanspreken. Je kan de zaak kapot redeneren met natuurwetenschappelijke gegevens over warmte en stijgwinden, maar wie er voor openstaat, ziet iets wonderlijks. Zou het er om gaan dat die vogels zich laten dragen ? Zou het dat schijnbaar moeiteloos gedragen zijn dat bij ons zo wonderlijk overkomt ? 

Ooievaars komen van ver. Zonder zich te laten dragen zou het gewoon onmogelijk zijn. Die fladdervogeltjes die het allemaal zelf doen, geraken hoogstens onze tuin in en uit. Lees verder “Gevoeligheid voor het wonder”

Vooraf: het gaat over een mythe. Niets van wat beschreven staat is echt gebeurd. Maar zelfs als je er van overtuigd bent dat er geen goden bestaan, bevat de mythe inzichten over natuur en mens. Aan jou om te oordelen of die inzichten de moeite waard zijn.

In mijn blog van vorige zondag heb ik al aangetoond dat we de animistische mythes niet nodig hebben. We hebben in het bijbelse scheppingsverhaal een mythe die minstens evenwaardig is. 

Vandaag wil ik doordenken over deze mythe en de inzichten die ze ons geeft.

Ik beken: ze is ontstaan in een tijd waarin het patriarchaat een evidentie was. God schept de mens en de mens is een man. Omwille van de eenzaamheid van de mens schept God ook de vrouw. Mannin zal zij heten. En ze zijn gemaakt voor sex. Maar er is wel iets raars in dit verhaal. Want daarna komt de zondeval. Een van de gevolgen van de zondeval is dat de man zal heersen over de vrouw. In de paradijselijke toestand waarin God de mens plaatst is die heerschappij er dus niet. Dat de man over de vrouw heerst is niet Gods wil, maar een gevolg van de zonde. Dat alleen al maakt het interessant om te weten waarin die zonde eigenlijk bestaat. Lees verder “Het verhaal van de zondeval”