Categorie: bezinning

Ignis

 In de goede oude tijd luidden de klokken drie maal per dag het Angelus, een signaal voor de boer op het veld om het werk even te onderbreken voor een kort gebed. (François Millet 1875)

Jan Stuyts   

Klooster Nieuw Sion, waar alles oud én nieuw tegelijk is

Jan nam deel aan een kloosterfestival in het klooster Nieuw Sion. Hij kende de abdij nog uit de tijd dat de trappisten er woonden, nu heeft een nieuwe christelijke gemeenschap het stokje overgenomen. “Het ontroerde mij toen ik die gebeden meemaakte.

Ja natuurlijk, ik weet ook wel dat een aantal mensen onmiddellijk afhaken als het over geloof en zeker over kloosters en monniken gaat.

Velen hebben een soort viscerale afkeer. Sommigen vanuit negatieve ervaringen. 

Oudere mensen kennen nog de plaat die overal aan de muren hing: een driehoek (de heilige drievuldigheid  ! ) met daarin een oog: God ziet u ! Hij ziet alles ! Pas dus maar op want geen enkele zonde blijft onbestraft ! De duivel wacht likkebaardend in de hel. Welke verstandige mens wil nu te maken hebben met God, de bestraffer ?

In een poging om dat onrecht tegen de mensheid goed te maken hebben de pastoors dan God, de goede vader, naar voor geschoven. Die goede vader is iemand die voor ons zorgt. Maar wat moet een kind met dat beeld als zijn vader het afranselt of in de steek laat ? En ja, in de evangelies heeft Jezus het over de goede vader als beeld voor God. Maar die goede vader van Jezus is niet iemand die zorgt voor zijn zoon. Hij doet het tegenovergestelde: hij geeft hem zijn deel van de erfenis om er ver van huis mee op de lappen te gaan, hoeren te betalen en in de goot terecht te komen. Dat noem ik geen voorbeeld van zorg. Maar voor Jezus ging het er om dat die vader goed is, omdat hij zijn terugkerende zoon met open armen ontvangt. De God van Jezus en de God van Johannes die liefde is, is geen zorgende god, maar een God die ook liefheeft wie zijn liefde niet waard is. Dat is iets anders dan zorg. Lees verder “De waarde van Sion”

Abdij van Berne

Henk-Jan Hoefman

Theologie van de dwaasheid

Het nieuwe boek De eeuwige nar van Frank G. Bosman gaat over de toekomst van het religieus gemeenschapsleven. Berne Media heeft het prikkelende boek uitgegeven in het kader van het 900-jarige bestaan van de norbertijner orde. Hoewel zij – net als andere religieuze gemeenschappen – met steeds minder zijn, is het boek van Bosman geen grafrede, maar juist een bemoediging

Omdenker ?

Iedere omdenker is geen christen. Maar iedere echte christen is wel een omdenker.

Besef a.u.b. dat die Jezus leefde in een bepaalde tijd met bepaalde algemene opvattingen. Als je hem wil begrijpen moet je door die opvattingen heen kijken.

Als ik het woord God uitspreek bevind ik me per definitie in een mythologische context. Of die God nu “echt bestaat” in de betekenis die wij hechten aan het woord bestaan (wat bedoelen we eigenlijk met “bestaan” ? ), of dat hij niet echt bestaat is, in die mythologie eigenlijk van geen enkel belang. Het gaat om wat er in het verhaal gebeurt en om wat dat ons leert over onszelf, het leven, onze verhouding met de wereld waarin we leven, zowel maatschappelijk als kosmologisch…

Als kind van zijn tijd was er bij Jezus geen enkele twijfel over het bestaan van een God die, als hij dat wilde, kon ingrijpen in het menselijk bestaan. Kortom: de almachtige God was voor hem een evidentie.

Dan komt bij Jezus de omkering: zijn almachtige God wordt een God die zich vereenzelvigt met een totaal machteloze mens, geboren uit armoezaaiers in de triestigst mogelijke omstandigheden, en gestorven als misdadiger aan een kruis… Lees verder “Ik ben een dwaas, een nar, in het diepst van mijn gedachten”

Kerknet

Lieve Wouters

Hoe weten we dat Jezus echt bestaan heeft?

Christenen geloven dat Jezus echt bestaan heeft. Meer zelfs, dat je Hem ook vandaag nog kan ontmoeten. Maar wat zegt historisch onderzoek over hem

Heeft Jezus echt bestaan ? Is dit historisch vast te stellen ?

Waarover gaat die vraag eigenlijk ?

Heeft er in een bepaalde tijd, op een bepaalde plaats iemand geleefd met de naam Jezus ? Het lijkt onwaarschijnlijk dat dit niet zo zou geweest zijn. Neem maar aan dat er toen in Palestina meer dan één Jezus leefde.

Veronderstel nu dat een van die Jezussen gestorven is aan een kruis, veroordeeld door de Romeinse landvoogd Pilatus en dat we dat met de zekerheid van historisch onderzoek kunnen vast stellen. Brengt dat ons verder ?

Die historische waarheid levert ons op zich niets op.

Op zich heeft een christen daar niets aan.

De zaak wordt pas interessant als de historische gebeurtenis betekenis krijgt.

Ze wordt pas interessant als die gebeurtenis iets gaat betekenen voor mensen. Lees verder “Heeft Jezus echt bestaan ? Een irrelevante vraag !”

Trouw ( Nl )

Bas Roetman

De zin van theoloog Frits de Lange: ‘Je vergaart wijsheid als je niet meer voortdurend werkt aan je ego’

In tijden van corona vertellen mensen over hun persoonlijke leefregel of een inspirerende zin. Vandaag de zin van theoloog en schrijver Frits de Lange

Vanitas vanitatum, omnia vanitas !

Ijdelheid der ijdelheden, alles is ijdelheid. 

Zo begint het boek Prediker van het Oude Testament. De Prediker leefde ongeveer drie eeuwen voor Christus. Het boek hoort tot de wijsheidsliteratuur.

“Ijdelheid kan slaan op het verlangen om mooi, sterk, goed… gevonden te worden. Bij de Prediker heeft het woord een andere betekenis. Je kan het vervangen door “ijlheid”. Frits de Lange spreekt in zijn interview over “flinterdun”.

Als kind kon ik niet tegen verlies. Bij de scouts speelden we dikwijls een spel waarbij je achter je riem op je rug een lint moest hangen. Het ging er dan om om dat lint achter de rug van je tegenstrever te pakken te krijgen. Bij het begin van het spel kreeg je vijf “levens”. Als je je lint verloor, moest je een “leven” afgeven aan de winnaar. Wie alle levens had verloren was dood. Voor hem eindigde het spel. Wie op het einde het meest levens had, was de winnaar. 

Ik was nooit winnaar, noch verliezer. Lees verder “Ijdelheid der ijdelheden, alles is ijdelheid. Alhoewel.”

Kerknet

Lieve Wouters

Hoe werd Sint-Christoffel patroonheilige van de reizigers?

24 juli is de naamdag van de heilige Christoffel. Waarom hangt net hij aan menige sleutelbos om ons te verzekeren van een veilige reis

Nogal wat mensen geloven in god, de probleemoplosser. Heiligen zijn daarvan wat lager hangende emanaties.

In feite gaat het over een oerprimitieve vorm van geloof, terug te brengen tot het moment dat de primitieve mens zich bewust wordt van het feit dat er nogal wat krachten in zijn leven op hem inwerken, waar hij totaal geen vat op heeft. Als hij daarover begint te reflecteren, gaat hij die krachten ook personaliseren, zoals hij zelf een recent proces van personalisatie heeft doorgemaakt bij zijn overgang van dier naar mens. Je zou zelfs kunnen stellen dat we niet meer van dier, maar van mens spreken, op het ogenblik dat het wezen godsdienstig wordt. Lees verder “Over de heilige Christoffel en een puur godsbeeld”

Kerknet

Lieve Wouters

Christelijk erfgoed in de taal  

Brand in Mokum!

Ken je dat kinderliedje ‘Brand in Mokum’ nog? Een heerlijke canon met Bijbels randje. Want Mokum is Hebreeuws voor plaats of stad, zoals Jeruzalem

Ik heb altijd gedacht dat Mokum zelf een stad was in Nederland. Nu ik deze uitleg hoor over het woord, leg ik spontaan het verband met de Joodse wijk in Amsterdam, de Jordaan. Voor de analfabete heidenen onder jullie: de Jordaan is de rivier in Palestina waarin Jezus is gedoopt.

De verwijzing naar het verhaal van Abraham die zijn zoon wil offeren is interessant want het werpt een licht op het thema “offer”.

Ook nu nog wordt in de katholieke liturgie Jezus voorgesteld als een offer: Jezus, zoon van God, offert zichzelf op het kruis om zijn Vader gunstig te stemmen tegenover de zondige mens die niet leeft volgens zijn wil.

Je ziet hier duidelijk een verband met het verhaal van Abraham die bereid is zijn zoon te offeren. Op het laatste ogenblik houdt God Abraham tegen en offert deze in plaats van zijn zoon een lam. 

Blijkbaar zijn Joodse volgelingen van Jezus door het verhaal van Abraham geïnspireerd om Jezus als offer te zien en zo ’n offertheologie te verzinnen. Alleen spijtig dat ze van Abraham-verhaal niets hadden begrepen.  Lees verder “Over Mokum, offers, tafels en lege kerken”

Ignis

Bert Daelemans SJ 

Kwetsbaarheid als paradoxale bron voor méér leven

Kwetsbaarheid is door de jaren heen voor Bert Daelemans een steeds krachtiger begrip geworden. “Kwetsbaarheid opende meer deuren en vensters dan de dingen waar ik goed in ben.

“Als men u op de ene wang slaat, biedt dan de andere aan…”

Ooit heb ik het daar moeilijk mee gehad. Nu niet meer. Maar ter attentie van mijn geliefde vijanden: ik heb slechts twee wangen. Na de tweede krijg je een welgemeende dreun terug !

Ik wil maar zeggen: Bert Daelemans kan hier wel kwetsbaarheid verheiligen, maar er zijn grenzen: te veel kwetsuren kunnen ook doen sterven. Voor Jezus was dat sterven geen probleem. Hij wist toch dat hij zou verrijzen. Als je God bent, kan en mag je al wat meer. Maar ik ben God niet.

Ik kan er hier wel wat mee zwanzen. Maar geef toe dat het niet altijd zo simpel is als Daelemans het hier voorstelt. Lees verder “Kwetsbaarheid vraagt en geeft kracht”

Ignis

Anneke van der Werff

Een schoonmoeder… ik heb er één en ik ben er één

De schoonmoeder van Petrus intrigeert Anneke van der Werff. Ze kruipt in haar huid om te kunnen ervaren wat zijn beleefd heeft toen Jezus plotseling bij haar kwam

Ja, ik weet het: nogal wat mensen haken af als ze de naam Jezus of het woord God horen. Die bestaan toch niet ? En dus hebben ze geen boodschap aan de verhalen over Jezus of God.

Hoe dwaas ! Of Jezus of God al dan niet “bestaan” of bestaan hebben is totaal irrelevant. Het gaat om de boodschap in het verhaal.

Als je een fabel van La Fontaine leest, vraag je je toch ook niet af of de krekel en de mier echt met mekaar gepraat hebben ?

Het gaat er om dat er verschillende soorten literaire genres bestaan, en dat je elk genre op zijn eigen manier moet lezen.

Als iemand in een brief een gebeurtenis beschrijft, lees je die beschrijving toch ook anders dan als een reporter in de krant dezelfde gebeurtenis weergeeft ?

De evangelies horen bij het literair genre van de getuigenissen: de verteller legt een getuigenis af. “Getuigen” betekent dat iemand een gebeurtenis verhaalt zoals hij ze gezien en geïnterpreteerd heeft. Als ik een verkeersongeval heb gezien waarbij een snelheidsduivel een kind omver rijdt, zal ik spontaan de snelheidsduivel als schuldige zien. Die overtuiging zal mijn verhaal kleuren. Lees verder “De tedere intuïtie van Galilea”

Ignis

Ben Frie SJ

God houdt aan

Wat heeft het vooroordeel gevoed dat jonge mensen zich niet meer verbinden met kerkelijk leven? Ben Frie ziet geëngageerde twintigers en dertigers in zijn kerk

In dit artikel worden twee zaken met mekaar in verband gebracht: engagement in de kerk en spiritualiteit. 

Sta me toe om hier vooral de nadruk te leggen op het belang van spiritualiteit: de openheid voor het grotere die ook openheid voor het diepere blijkt te zijn; de bewustwording van een werkelijkheid die me overstijgt, en die dan wordt ervaren als de zin van mijn bestaan.

Ben Frie drukt het goed uit en geeft dat grotere en diepere een naam: God.

Altijd opnieuw krijg ik de vraag: bestaat God en kan je dat bewijzen ? Die vraag is zinloos. Als je bent bewust geworden van het grotere en diepere wéét je het. Als je je niet bewust bent, weet je niet waar het over gaat. Over iets waarvan je niet weet waar het over gaat, kan je geen vragen stellen. Lees verder “Spiritualiteit”