Categorie: bezinning

Ignis

Anneke van der Werff

Een schoonmoeder… ik heb er één en ik ben er één

De schoonmoeder van Petrus intrigeert Anneke van der Werff. Ze kruipt in haar huid om te kunnen ervaren wat zijn beleefd heeft toen Jezus plotseling bij haar kwam

Ja, ik weet het: nogal wat mensen haken af als ze de naam Jezus of het woord God horen. Die bestaan toch niet ? En dus hebben ze geen boodschap aan de verhalen over Jezus of God.

Hoe dwaas ! Of Jezus of God al dan niet “bestaan” of bestaan hebben is totaal irrelevant. Het gaat om de boodschap in het verhaal.

Als je een fabel van La Fontaine leest, vraag je je toch ook niet af of de krekel en de mier echt met mekaar gepraat hebben ?

Het gaat er om dat er verschillende soorten literaire genres bestaan, en dat je elk genre op zijn eigen manier moet lezen.

Als iemand in een brief een gebeurtenis beschrijft, lees je die beschrijving toch ook anders dan als een reporter in de krant dezelfde gebeurtenis weergeeft ?

De evangelies horen bij het literair genre van de getuigenissen: de verteller legt een getuigenis af. “Getuigen” betekent dat iemand een gebeurtenis verhaalt zoals hij ze gezien en geïnterpreteerd heeft. Als ik een verkeersongeval heb gezien waarbij een snelheidsduivel een kind omver rijdt, zal ik spontaan de snelheidsduivel als schuldige zien. Die overtuiging zal mijn verhaal kleuren. Lees verder “De tedere intuïtie van Galilea”

Ignis

Ben Frie SJ

God houdt aan

Wat heeft het vooroordeel gevoed dat jonge mensen zich niet meer verbinden met kerkelijk leven? Ben Frie ziet geëngageerde twintigers en dertigers in zijn kerk

In dit artikel worden twee zaken met mekaar in verband gebracht: engagement in de kerk en spiritualiteit. 

Sta me toe om hier vooral de nadruk te leggen op het belang van spiritualiteit: de openheid voor het grotere die ook openheid voor het diepere blijkt te zijn; de bewustwording van een werkelijkheid die me overstijgt, en die dan wordt ervaren als de zin van mijn bestaan.

Ben Frie drukt het goed uit en geeft dat grotere en diepere een naam: God.

Altijd opnieuw krijg ik de vraag: bestaat God en kan je dat bewijzen ? Die vraag is zinloos. Als je bent bewust geworden van het grotere en diepere wéét je het. Als je je niet bewust bent, weet je niet waar het over gaat. Over iets waarvan je niet weet waar het over gaat, kan je geen vragen stellen. Lees verder “Spiritualiteit”

Kerknet

Coördinator Suzanne Nelis: ‘In de Ark mag je zijn wie je bent’

Suzanne Nelis is gemeenschapsverantwoordelijke in de Arkgemeenschap van Antwerpen. Ze bestiert er de dagelijkse werking.

De Arkgemeenschap is in de jaren ’70 ontstaan als een leefgemeenschap en werkt tot op vandaag community based. Het kernidee is dat mensen met én zonder een beperking samenleven zoals je in een gezin doet

Ik heb een oneindig respect voor mensen zoals Suzanne Nelis.

Neen, zij strijdt niet tegen het kapitalisme en probeert niet de wereld te verbeteren. Maar ze verbetert wel het kleine wereldje rond haar. 

En ze is voor mij als strijder tegen het kapitalisme een waarschuwing: wat betekent mijn strijd als ik niets beteken voor de concrete mensen rond mij ?

Dat wil niet zeggen dat de strijd om structuren waardeloos is. Die strijd is nodig, want ook Suzanne Nelis botst op structuren. Er is dus inzet nodig op beide vlakken. Maar laat het duidelijk zijn: wie enkel inzet op het vlak van de structuur belandt onvermijdelijk in een perversie. Als ik moet kiezen tussen mijn blogs tegen het kapitalisme en de concrete beleving van vriendschap, is de vriendschap evident prioritair.

Die vriendschap heeft niets te maken met oppervlakkig sociaal gedrag. Ook een bekrompen liberaal kan gezellig zijn aan de toog of aangenaam om mee te gaan fietsen. Bij de elite is fietsen hip. Lees verder “Over kreupelen, schelen en andere gehandicapten”

Logia

Kurt Leuridan

‘Christenen in Gaza, de verborgen slachtoffers’

Nu de raketten jammer genoeg weeral heen en weer vliegen tussen Israël en Gaza is er terecht mondiaal protest over dit lang aanslepend conflict. Ik waag me niet aan een column omtrent wie begonnen is en wie zich momenteel verdedigt. Hiervoor is het conflict veel te ingewikkeld. Er zijn te veel partijen met boter op het hoofd en ik ben tenslotte slechts een Europeaan

Nogal wat van onze verlichte linksen haken af als ze het woord christen horen. Bij een aantal moet ik al blij zijn als ze afhaken. Want als ze inhaken komt uit hun mond enkel vuile praat.

Laat me eerst toe te zeggen dat als ik over linksen praat, ik het eigenlijk heb over nep linksen. Over mensen die denken dat ze links zijn als ze “Baas in eigen buik krijsen” of eisen dat ik pis onder de douche om het milieu te redden. Maar daar ga ik hier verder niet op in. Ik zeg het gewoon om te antwoorden op de mensen die me rechts noemen omdat ik het over linksen heb.

Die linksen zijn natuurlijk ongelovig. Ook dat hoort blijkbaar tot het narcistische zelfbeeld: een linkse moet ongelovig zijn. Dat soort ongelovigen heeft er dan geen enkel probleem mee om de meest idiote argumenten boven te halen om te bewijzen dat gelovigen op zijn minst dom, maar veel erger nog: aanhangers zijn van een wrede, gewelddadige ideologie.

Ze slagen er in om een wrede, gewelddadige ideologie van nu goed te praten door te wijzen op kruistochten, inquisitie… uit de Middeleeuwen en op  teksten uit het Oude Testament. Daarbij worden ze op geen enkele manier gehinderd door kennis van het lezen en interpreteren van deze teksten. Lees verder “Christenen, vergeten slachtoffers”

Doorbraak

 

Jean-Pierre Rondas

Rondas’ Sinksenfoor, of waarom de fanatieke wokelingen 2000 jaar achterop lopen

Broeders en zusters,

Morgen is ’t Pinksteren, en daarom spreek ik vandaag tot u een woord van de Sinksenfoor

Vooraf: als ik het woord God, Jahweh of Abba gebruik, hanteer ik mythologische taal. Je krijgt hier dus een tekst die voornamelijk is geschreven in eerder filosofische taal, maar soms naadloos overgaat in mythologische passages en andersom.

Ik ben geen antisemiet, integendeel ! Natuurlijk is de God van Jezus, ABBA, superieur aan de God van de Joden, Jahweh, maar ik kan die Jahweh niet zo maar opzij schuiven als onbetekenend. Voor ABBA in werking trad, had Jahweh het voor het zeggen en hij was een machtige God. En in ieder geval: de Joden kunnen er niet aan doen dat Jahweh hun God is.

Daar waar ABBA een zachtaardig lief vadertje is, dat sterk genoeg is om machteloos te kunnen zijn, was Jahweh God, precies omdat hij almachtig was. En als het nodig was liet hij dat aan de mensen, dat aards gekruipsel voelen. Lees verder “Pinkstermaandag”

Ignis

Guido Dierickx sj

Er is een prinses vermoord

In alle rust bezoekt Guido een kapelletje dat goed verstopt zit in het hartje van Antwerpen. Maar als hij een kaarsje wil aansteken, wordt de innerlijke rust ernstig verstoord

Guido Dierickx raakt hier de kern van het christendom: de liefde voor wie menselijk gezien geen liefde verdient.

In zijn meesterwerk Eros et agapè analyseert de Zweedse protestantse theoloog Anders Nygren het begrip liefde zoals het voorkomt in het Nieuwe Testament. Dat leidt hem tot het onderscheid tussen de menselijke liefde – eros – en de goddelijke liefde: agapè.

Laat me allereerst duidelijk maken dat de liefde in het christendom niet zo maar een element is tussen vele. Eigenlijk is het het enige waar het om gaat. De liefde is de kern van de boodschap. De essentie.

In verhalende vorm wordt dit misschien het best uitgedrukt in  het verhaal van de Goede Vader die zijn verlopen jongste zoon die zijn deel van de erfenis heeft verbrast liefdevol terug opneemt, en een groot feest voor hem organiseert, tot woede van zijn brave, plichtbewuste oudste zoon die dit onrechtvaardig vindt. Puur menselijk gezien heeft die oudste hierin gelijk. Maar God is nu eenmaal niet menselijk. Lees verder “Wat heeft de dader van Floyd, gemeen met de koninklijke hark van Laken ?”

Kerknet

Weg van schoonheid: Gods architect – Antoni Gaudí

‘Mijn echte bouwheer heeft geduld’, antwoordt Antoni Gaudí als de werf van de Sagrada Família opnieuw vertraging oploopt.

Ooit bezoek ik opnieuw Barcelona met slechts één doel: de Sagrada Familia. Barcelona heeft veel te bieden. Maar het absolute hoogtepunt is de Sagrada Familia. Die is op zich de reis waard.

Neen, ik hou niet echt van de buitenkant. Er is iets vat me afremt. Natuurlijk: als je de moeite doet en de tijd neemt om wat langer met aandacht te vertoeven, komt er wel een diepere ervaring naar boven, maar vergeleken met de binnenruimte verbleekt die toch. Want de binnenkant is werkelijk subliem.

De eerste maal dat ik er binnen stapte was ik totaal overdonderd. Maar op een heel andere manier dan wanneer je in Chartres de gothische kathedraal binnen komt.

Ik vind de gotiek prachtig als kunst, maar hij zet me niet aan tot bidden.

Geef me dan maar de kleine romaanse kerkjes.

Eigenlijk is het zeer eigenaardig: de gotiek verwijst naar de hemel, daar waar de Romaanse kunst zeer aardegebonden is. 

De gotische boog suggereert een doorgaan naar boven. De Romaanse boog keert terug naar de aarde. Lees verder “De Sagrada Familia. Van schoonheid tot gebed.”

Voor ietwat trouwe lezers van mijn blogs moet ik het niet meer doen: antwoorden op de vraag of het echt gebeurd is ?

Voor de niet zo trouwe lezers heel snel toch nog dit:

de vraag is op zich irrelevant. Als je teksten leest moet je weten met welk literair genre je te maken hebt. Soms wordt een avonturenverhaal verpakt in een reisverhaal. Wie een avonturenverhaal leest als een reisverhaal en er dus van uitgaat dat de verhaalde gebeurtenissen echt gebeurd zijn, heeft het niet goed begrepen. 

In de bijbel vind je verschillende literaire genres. Een daarvan is de mythe. Niemand vraagt zich af of een mythe echt gebeurd is. Bij een mythe laat je het het verhaal tot je doordringen om zo de betekenis er van te ontdekken. Daarbij weet je dat je rationele of filosofische verwoording van die betekenis altijd tekort schiet om de volheid van de mythe weer te geven.

Het verhaal van Jezus is een mythe. Dat betekent niet dat er per se geen historische basis kan zijn. Maar ze is niet van belang. Dat geldt ook voor het thema van de verrijzenis.
Vergeet dus de historische en de rationele benadering van dit verhaal. Voor mij is hier de emotionele dimensie belangrijk. Lees verder “Pasen”

Bij palmzondag denken de meeste christenen dadelijk aan de intocht van Jezus in Jerusalem waarbij hij door een menigte wordt onthaald als een koning. Nogal wat Joden waren niet gelukkig met de Romeinse bezetting en ze hoopten dat er een leider zou opstaan die hen zou bevrijden.

De gebeurtenissen van palmzondag vinden plaats, zes dagen voor het Joodse paasfeest dat de bevrijding van de Joden uit de Egyptische slavernij herdacht. Het was dus een tijd waarin die gevoelens van bevrijding weer wat wakkerder werden. Bij een aantal Joden heerste er een soort prerevolutionaire sfeer.

Blijkbaar had Jezus tijdens zijn optreden de voorbije drie jaar nogal wat indruk gemaakt, want de menigte zag in hem een mogelijke bevrijder.

Jezus speelt het spel mee. Maar hij maakt al dadelijk duidelijk dat ze van hem geen gewelddadige rebellie moeten verwachten, want hij trekt Jerusalem binnen, gezeten op een ezel, en niet op een paard. Dat beeld van de ezel had een duidelijke betekenis voor de Joden, want het verwees naar een verhaal in het Oude Testament van een koning die geweldloos vrede bracht. Stel het beeld van de ezel tegenover dat van de ruiter die hoog  op zijn paard neerkijkt op de gewone mens en het wordt duidelijk. Hier een ruiterstandbeeld van Leopold II in Oostende.

Later zal Jezus duidelijk maken dat hij wel bevrijding brengt, maar niet van de Romeinen.

Die intocht is niet de enige gebeurtenis van die dag. Want Jezus trekt dan naar de tempel, het centrum van de Joodse geloofsbelevenis. Joden die iets van Jahweh wilden verkrijgen pelgrimeerden naar die tempel om daar offers te brengen om Jahweh gunstig te stemmen. Die offers bestonden uit duiven, maar wie het echt meende offerde een schaap of lam.  Die hogepriesters wisten wel wat lekker was. Lees verder “Palmzondag”