Knack
Pandora Papers: nieuw gegevenslek onthult offshoregeheimen van staatshoofden, beroemdheden en criminelen
“Hallo Charles” – hoor ik een beetje triomfantelijk van slechtwillende vrienden – “hoe zit het nu met je stelling dat onze media ons manipuleren om het kapitalisme te omarmen, en bij uitbreiding dat de politiek in dienst staat van het kapitaal ? Is het feit dat de media dit soort praktijken aan het licht brengen geen bewijs dat je bewering niet juist is ?”
Laat me de stelling dat in het kapitalisme de politiek per definitie in dienst staat van het kapitaal nog eens herhalen: in het kapitalisme ligt de macht bij het kapitaal – daarvoor heet het het kapitalisme. De politiek is uitvoering van die macht en staat dus in dienst van het kapitaal.
Het is een veel voorkomende denkfout: mensen stellen “het kapitaal”, gelijk met de kapitalist.
Nu is “het kapitaal” een dubbelzinnig woord: het kan slaan op het kapitaal van een onderneming: gronden, gebouwen, fabriekshallen, machines, grondstoffen, energie… Het gaat dan om concrete, materiële zaken. In je denken kan je dit veelal laten samenvallen met “de kapitalist”, de eigenaar van dat kapitaal.
Maar “het kapitaal” kan ook gaan over een factor in een systeem. Het is dan niet iets wat materieel bestaat, maar een begrip, dat je met wat simpelheid kan definiëren als dat wat in tegenstelling staat met “de arbeid”. Lees verder “Wat zit er achter de Pandorapapers ?”