Categorie: politieke filosofie

Minerva

Maarten Hermans & Stan De Spiegelaere

Beter coronabeleid met de vakbond aan tafel

Deze week zijn duizenden werknemers terug op hun werkplek aan de slag gegaan. Spanningen over gezondheid en veiligheidsmaatregelen zijn in deze periode onvermijdelijk, maar het Belgische systeem van sociaal overleg heeft troefkaarten in de hand om hier constructief mee om te gaan. Het is de kwestie deze in bedrijven te benutten: de positieve effecten van vakbonden op gezondheid en veiligheid op het werk kunnen we in een pandemie goed gebruiken

In een echt menselijke samenleving zouden vakbonden overbodig moeten zijn, omdat er geen tegenstelling is tussen kapitaal en arbeid. Kapitaal en arbeid vallen er samen.

Als er iets geproduceerd wordt, dan zijn daarvoor fabrieken of ateliers nodig die op gronden staan; er zijn werktuigen, machines, robots; die moeten aangedreven worden door energie; er zijn grondstoffen nodig… en er moet gewerkt worden. Al die factoren samen leveren producten af.

In het kapitalisme zijn die factoren opgesplitst in twee gescheiden elementen. Van de ene kant de arbeid, van de andere kant de gronden, gebouwen, werktuigen, energie, grondstoffen… Die noemen we het kapitaal. Aan de andere kant staan de werkmensen, de arbeid.

Die twee elementen zijn gescheiden doordat het kapitaal eigendom is van andere mensen dan het werkvolk. Het werkvolk heeft geen macht over het kapitaal. De eigenaar – kapitalist – doet er mee wat hij wil. Dat brengt met zich mee dat hij ook beslist over de arbeidsprocessen; over de manier waarop er gewerkt wordt, over de organisatie van de arbeid. En daar nijpt het kapitalistische schoentje: dat een eigenaar macht heeft over zijn dingen is normaal. Maar in het kapitalisme heeft hij via de macht over zijn dingen, ook macht over mensen; over zijn werkvolk. Hij bepaalt in welke omstandigheden er moet gewerkt worden, tegen welke snelheden; hij werft aan wie hij wil, en ontslaat wie hij wil.

De liberalen hebben daar geen probleem mee. Ze staan aan de kant van de kapitalist. Lees verder “Ja ! De vakbonden moeten hun rol spelen in het coronabeleid. Maar…”

Oikos

Dirk Holemans

3 lessen die de coronacrisis ons leert om het klimaat te redden

Dirk Holemans trekt drie lessen uit de coronacrisis waarmee we het klimaat kunnen redden. Hij stelt dat we dit momentum moeten grijpen. Want de bereidheid tot verandering bij de bevolking kan snel omslaan in brede frustratie als de samenleving, met de politiek voorop, nu geen toekomstperspectief biedt en dat hard maakt. In het Canvas-programma “Nachtwacht” diept hij zaterdagavond z’n visie verder uit

Bij mijn weten telt belgië een vijftiental denktanks. Twee daarvan zijn nationaal gericht. Twee daarvan richten zich op Wallonië en Brussel. De anderen zijn Vlaams. Geen haar op mijn hoofd dat er aan denkt om te beweren dat er in Wallonië en Brussel minder wordt gedacht.

Slechts twee Vlaamse denktanks kan je expliciet links noemen: Sampol en Minerva. Daarbij maakt Sampol nog deel uit van Minerva.

Oikos kan je bezwaarlijk rechts noemen, maar de focus ligt op de ecologie. Als ik artikels van Oikos lees, is mijn eerste reactie: dit is links. Maar er is iets raars aan de hand: op een of andere manier is de klimaat-en milieuproblematiek in het linkse hokje terecht gekomen. Klimaatontkenners en -sceptici zijn dan weer rechts. Ik heb dat nooit begrepen. Wat is er links aan een duurzaam kapitalisme ? Wat is er links aan de redding van het klimaat op zich ? Lees verder “Het is allemaal goed bedoeld, maar niet genoeg !”

Grenzeloos

Georges Ubbiali

Ernest Mandel, Over de Tweede Wereldoorlog: een marxistische interpretatie

Het boek The meaning of the Second World War verscheen in 1986 in het Engels bij Verso en heeft nog niets aan belang ingeboet. Ter gelegenheid van de Franse vertaling schreef Georges Ubbali onderstaande recensie

Voor wie het interesseert: de website Grenzeloos is een initiatief dat uitgaat van de Vierde Internationale die aansluit bij Trotski. Ik ga nu heel snel door veel bochten, maar in onze contreien zullen de meeste belletjes gaan rinkelen als ik de RAL vernoem. De RAL is vooral bekend vanwege haar strijd met Amada – nu de pvda. Een van de leden van de RAL tijdens Leuven Vlaams was Frank Vandenbroucke. Neen, niet de wielrenner. 

Ideologisch gezien horen de RAL, de Vierde Internationale en Grenzeloos bij de Trotskisten. Amada situeert zich in het Stalinisme. Waar de opvolger van amada, de pvda zich nu situeert is niet duidelijk. De partij doet er alles aan om een rookgordijn op te trekken. In ieder geval is de pvda niet Trotskistisch.

Het grote verschil tussen Stalin en Trotski zit in de visie van de methodiek van de stichting van het communisme. Stalin geloofde dat het mogelijk was een communistische samenleving te organiseren in één enkele staat. Trotski dacht dat dit onmogelijk was en dat het communisme er – zoals Marx al stelde – enkel kon komen als het wereldcommunisme zou zijn.

In de visie van Stalin kon je dus in één staat een revolutie bewerkstelligen die af was. Voor hem was de Russische revolutie een geslaagde en voltooide revolutie. Voor Trotski was de revolutie pas af als ze wereldwijd tot succes zou geleid hebben. Hij sprak dus over de permanente revolutie. Lees verder “Waar ging de tweede wereldoorlog eigenlijk over ?”

Uitpers

Francine Mestrum

Hoe relevant is armoedebestrijding?

In Gent zijn de aanvragen bij het OCMW de jongste tijd met 80 % toegenomen, hoorde ik vanmiddag op het nieuws. Daar kijk je wel even van op, goed wetend dat zo’n aanvragen niet betekenen dat de armoede is toegenomen, maar wel dat de kans op de groei van de armoedecijfers er dik in zit. In een ideale situatie zou een goedgekeurde aanvraag moeten leiden tot een uitkering van minstens het bedrag van de armoededrempel, maar we weten dat dit niet zo is. In een ideale situatie zou een OCMW de armoede moeten kunnen voorkomen, maar ook dat is niet zo

De artikels van Francine Mestrum brengen meestal wel interessante stof tot nadenken. Ook hier is dat zo, ook al zit niet alles echt logisch in mekaar.

Zo steigerde ik al toen ik in haar inleiding las dat in een ideale situatie een OCMW armoede zou moeten kunnen voorkomen. Ik zie de logica daar niet van in. Als de armoede voorkomen is, betekent dit dat er geen armoede is. Dan is er ook geen OCMW nodig. 

Linksen eisen voortdurend dat er meer aan armoedebestrijding moet worden gedaan. Armoedebestrijding betekent dan dat je aan mensen met te weinig inkomen langs een of andere weg geld toestopt zodat ze toch fatsoenlijk kunnen wonen, eten… Maar zijn die mensen die dank zij dat geld fatsoenlijk kunnen leven dan niet meer arm ? Zo lang ze hun hand moeten ophouden, zijn ze arm. Dat ze via wetgeving recht hebben op die steun verandert daar niets aan.

Ik hoor linksen altijd maar roepen om solidariteit. Daar word ik kwaad van: solidariteit zou niet nodig moeten zijn.

Natuurlijk moeten we de huidige situatie nemen zoals ze is. Je kan niet doen alsof je nu al in Eutopia leeft. En in de huidige situatie is het onvermijdelijk dat er mensen in armoede terecht komen. Ook bij ons. In het kapitalisme gaat het om de winst. Waar winst is, is verlies. En dus is solidariteit nodig. Maar links doet alsof solidariteit een ideaal is. Francine Mestrum zegt het duidelijk: in een ideale situatie. Welnu, solidariteit is géén ideaal. Ze is een noodzakelijk kwaad. Noteer dat ik heb toegegeven dat ze hier en nu noodzakelijk is. Lees verder “Armoede en de onnozelheid van links”

VRTNWS

Plan in januari, huisartsen en bijna 30.000 opspoorders, hét geheim achter succesvolle strijd van Cuba tegen corona 

In Cuba gaan coronaspeurders al twee maanden van deur tot deur om zoveel mogelijk besmette mensen op te sporen. “Verdachte” gevallen moeten in quarantaine, vaak nog vóór ze symptomen van COVID-19 vertonen. Door een actief opsporingsbeleid te combineren met doorgedreven preventie hoopt Cuba de strijd tegen het coronavirus te winnen. En dat lijkt te lukken

Als je een land bezoekt, niet enkel als op het strand liggend voorwerp, maar met oog voor samenleving en cultuur, dan kan je na één bezoek, niet zo maar oordelen. Maar je krijgt wel een eerste indruk, en die kan je er toe aanzetten om ook na je bezoek interesse te ontwikkelen voor dat land. Ik heb nogal wat landen bezocht die niet zo interessant waren. Wel, Cuba is fascinerend. Neen, het heeft geen overweldigende natuur, en ik vond het klimaat niet aangenaam. Te warm, te vochtig. Het heeft ook geen Vlaamse primitieven. Dat kan ook moeilijk omdat het eigenlijk pas sinds 1959 bestaat. Voordien was het bewoond door indianen, maar die werden in de zestiende eeuw uitgemoord door de Spanjaarden. Die hebben een eventuele Indiaanse cultuur niet vervangen door hun Spaanse, maar de indianen vervangen door zwarte slaven. Over het algemeen leidt slavernij niet tot dingen zoals het Lam Gods van Van Eyck of de Matteuspassie van Bach. Later is het in handen van de Amerikanen gekomen. Die hebben ook nooit ergens cultuur gebracht. Tenzij je Coca Cola en obesitas cultuur noemt. Lees verder “Cuba. Een voorbeeld !”