Over geld

MO*

John Vandaele

Geld is een afspraak, die in tijden van crisis voor nog meer ongelijkheid zorgt Rijke landen kunnen toveren, arme landen niet

De rijke landen hebben in deze coronatijd geen echt geldprobleem, toch niet op korte termijn. De beleggers willen immers wat graag in dollars, euro’s en yens beleggen, en als de nood te hoog wordt, gaan de geldpersen aan het werk. De meeste ontwikkelingslanden daarentegen zitten meteen in ademnood. In crisistijd speelt de zwaartekracht van de hebzucht die mensenlevens kan kosten. Arme landen kunnen niet genieten van de magie van het geld. Het Internationaal Muntfonds kan deze week op zijn virtuele Lentemeeting beslissen om dat een beetje bij te sturen.

Soms heb ik de indruk dat nogal wat mensen niet (meer) beseffen wat geld eigenlijk is. Het is alsof ze denken dat geld op zich iets waard is. Dat is het natuurlijk niet: met een briefje van 500 € kan je zelfs je… niet afvegen. Dat briefje is slechts iets waard als iemand je in ruil voor dat briefje een product of dienst wil leveren.

Het gaat dus om vertrouwen: als genoeg mensen morgen beslist dat ze geen vertrouwen meer hebben in de euro, is de euro niets meer waard en kan je er niets meer mee kopen.

Weinig mensen hebben zich bij de invoering van de euro de vraag gesteld of die munt wel zou aanslaan. Ze vonden het een evidentie dat dit zou gebeuren. Dat was het niet. Het belgische koningshuis dat echt wel weet hoe het met geld moet omgaan, heeft voor de invoering van de euro een groot gedeelte van zijn fortuin van belgische franken overgezet in dollars, en is pas opnieuw naar de euro overgegaan toen duidelijk was dat de euro waarde had.

Eigenlijk is geld in oorsprong slechts een middel om ruilhandel te vergemakkelijken. Als ik een peer heb, maar liever een appel zou eten, kan ik iemand zoeken die een appel heeft, maar liever een peer eet. Als we ruilen, zijn we beiden winnaar. Maar natuurlijk als een bakker een piano wil, kan hij moeilijk aan de pianomaker duizend broden leveren. Het zou al handiger zijn als de bakker aan de pianomaker een briefje zou kunnen geven waarop hij belooft dat hij aan de pianomaker voor de rest van diens leven, elke dag een broodje zal leveren. De vraag is dan of de pianomaker dat vertrouwt. Nog handiger wordt het als dat briefje geld wordt. Dan kan de pianomaker met dat briefje niet enkel broden bekomen, maar ook appelen en peren… Lees verder “Over geld”

De diepere grond van de bewapeningswedloop

Grenzeloos

Ludo De Brabander

Tijd voor ontwapening! Lessen uit de coronacrisis

De wereld is getroffen door de grootste crisis sinds de Tweede wereldoorlog. Zal de les zijn dat de mensheid beter af is met investeringen in menselijke veiligheid dan in militaire apparaten?

Laat me al maar dadelijk antwoorden op de vraag: leert de mensheid door de coronacrisis dat ze beter af is met investeringen in menselijke veiligheid dan in militaire apparaten ? Neen ! De mensheid zal dat niet leren, want de mensheid bestaat niet. In ieder geval nog niet.

Om te beginnen komt in een crisis zowel het beste als het slechtste in de mens naar boven. Het is een illusie om te denken dat door de crisis plots in een grote meerderheid van de mensen enkel het goede naar boven zou komen. Slimmere mensen dan ik beweren dat de coronacrisis Europa in gevaar brengt omdat staten op dit ogenblik met mekaar concurreren om medisch materiaal te bemachtigen. Niettegenstaande de liefde van Wallonië voor Frankrijk heeft Frankrijk geweigerd om voorraden mondmaskers vrij te geven voor belgië. De mondmaskers die belgië koopt in China moeten met rechtstreekse vluchten naar hier worden gevlogen, want bij een tussenlanding in een ander land loopt de zending gevaar om door dat land in beslag te worden genomen. Op dit ogenblik is de leuze: ikke ! En de rest kan stikke ! In dit geval mag je dat stikken letterlijk nemen. Lees verder “De diepere grond van de bewapeningswedloop”

Wat met links na de coronacrisis ?

De Wereld Morgen

Lode Vanoost

Conclusie Sanders / Corbyn: nieuwe partijen en eigen media zijn het enig overblijvend alternatief

Bernie Sanders draaide er niet omheen in zijn afscheidstoespraak. Dit is een strijd tegen een brutaal systeem van hebzucht door grote bedrijven / rijken / Wall Street / politieke elites en hun commerciële massamediabedrijven. In Groot-Brittannië heeft een historisch ongeziene mediahetze tegen Jeremy Corbyn hetzelfde aangetoond. Wie een sociale, eerlijke en menswaardige maatschappij wil verwezenlijken moet eigen communicatiekanalen ontwikkelen buiten de bestaande traditionele partijen om

Een goede analyse van Van Oost. Ze sluit aan bij mijn overtuiging dat er naast de door iedereen erkende grote wereldproblemen (armoede, klimaat, migratie) ook een vierde cruciaal probleem is: de manipulatie door de massamedia. Eigenlijk moet ik daar geen woorden meer aan vuil maken: die media zijn in handen van het kapitaal en verdedigen dus de belangen van het kapitaal en de kapitalistische eigenaars.

Minder duidelijk is er ook een probleem met de openbare omroepen. Die zijn wel geen privé-eigendom van kapitalisten, maar ze worden wel geleid door politieke partijen. Naargelang de verkiezingsuitslagen kunnen die partijen mekaar wel afwisselen en zijn er accentverschuivingen, maar ik heb het al zo dikwijls herhaald: in het kapitalisme ligt de macht bij het kapitaal -daarvoor heet het het kapitalisme; de politiek is uitvoering van macht en kan dus niet anders dan in dienst staan van het kapitaal. Ik ben er zeker van dat er, bijvoorbeeld op de VRT oprecht linkse en sociaal bewogen journalisten werkzaam zijn. Maar als ze niet beseffen dat als puntje bij paaltje komt, zij toch altijd, dikwijls onopgemerkt, voor de kar van het liberalisme worden gespannen, zijn het nuttige idioten. Dat is geen scheldwoord, maar een technische term (uitgevonden door Lenin) die een verschijnsel een naam geeft. Lees verder “Wat met links na de coronacrisis ?”

Waarom heeft de overheid veel geld voor steun aan bedrijven en veel minder voor steun aan gewone mensen ?

VRTNWS

Ondanks solidariteit van buren speelt zich in mijn wijk een coronadrama af Wim Vermeersch woont in de Brugse Poort in Gent, een volkswijk met een armoedeproblematiek. Voor veel van zijn buren zijn de steunmaatregelen onvoldoende om heelhuids door de coronacrisis te raken

Een mooi artikel, aangenaam om lezen van iemand met het hart op de juiste plaats. En toch – ik zou mezelf niet zijn als ik niet “en toch” zou zeggen…

Vermeersch heeft het over het gebrek aan steun vanwege de overheid voor de “gewone mensen” en vergelijkt die met de miljarden die plots beschikbaar zijn voor de bedrijven. Zijn overweging is natuurlijk juist, maar ik mis toch wat dieper doordenken.

Ten eerste: meer en meer word ik er van overtuigd dat veel mensen niet beseffen in wat voor een geprivilegieerd stukje van de wereld ze leven. Er is hier tenminste nog steun vanwege de overheid voor gewone mensen. Niet genoeg, maar er is er. Maar die situatie beperkt zich tot Europa. Elders in de wereld is er geen sprake van. Ik heb  het al herhaaldelijk gezegd: die steun is er gekomen in speciale economische en politieke omstandigheden na de tweede wereldoorlog waarbij die steun ook interessant was voor de economie en het kapitaal. Die omstandigheden hebben zich blijkbaar slechts éénmaal en precies bij ons voorgedaan. Misschien moet ik daar in een andere blog toch nog eens opnieuw dieper op in gaan. Die omstandigheden zijn voorbij, en geleidelijk aan wordt de steun van de overheid aan de gewone mensen dan ook afgebroken. Maar er is nog altijd (te weinig) steun. In feite is dat geen normale toestand. Vermeersch schijnt niet te beseffen dat in ons economisch systeem steun vanwege de overheid aan gewone mensen normaal niet bestaat. Kijk buiten Europa, en je begrijpt wat ik bedoel. Lees verder “Waarom heeft de overheid veel geld voor steun aan bedrijven en veel minder voor steun aan gewone mensen ?”

Oorlog is waanzin, en ingebakken in het kapitalisme

VRTNWS

Jan Ouvry, Tim Trachet

Mythes en misvattingen van de Tweede Wereldoorlog: hebben de bombardementen op Duitsland geholpen de oorlog te winnen?

Vooral in het laatste oorlogsjaar hebben Britten en Amerikanen Duitsland massaal gebombardeerd, maar was dat doorslaggevend bij de overwinning? De bombardementen hadden zeker een zware impact, maar veel minder dan geallieerde luchtstrategen hadden gehoopt

Ieder weldenkend mens die dit leest, en die foto’s ziet zal zeggen: dit is waanzin. En dat is het ook.

Maar was bomber Harris, de man die de bevelen gaf voor deze bombardementen op burgerdoelen, een waanzinnige ?

Dit artikel weegt op een koele en zakelijke manier de effecten af van die bombardementen. Zijn ze nuttig geweest of niet ? Er wordt geen enkel moreel oordeel uitgesproken. Het woord mensenrechten valt niet. Zijn de auteurs van dit artikel dan ook waanzinnigen ?

Is iemand die de logica volgt die leidt tot oplossing van het probleem, waanzinnig, ook als die logica alle menselijkheid tart ? Mag bomber Harris zeggen dat zijn werk heeft bijgedragen tot de redding van de mensheid, ook al was het onmenselijk ?

Bij een moreel oordeel over iemands daden, spelen zijn intenties mee. Het is natuurlijk moeilijk om iemands intenties te kennen, en meestal zijn intenties niet “zuiver” in die zin dat het over meerdere intenties gaat die met mekaar vermengd zitten. Ze zijn ook niet zuiver omdat het dikwijls zo is dat een mens zichzelf niet altijd bewust is van zijn intenties. Hij kan echt oprecht menen dat zijn daden worden ingegeven door intentie A, terwijl de eigenlijke intentie B op de achtergrond verborgen blijft. Ken u zelf is volgens de oude Grieken het toppunt van wijsheid. Maar de mens is een meester in zelfbedrog. Lees verder “Oorlog is waanzin, en ingebakken in het kapitalisme”

Ja, er is een plan voor een betere wereld. Maar daarom nog geen betere wereld.

MO*

Tine Hens

De Britse econome Ann Pettifor over de noodzaak van een Green New Deal ‘Het goede nieuws: er is een plan voor een betere wereld’ 

Als je de wereld wil veranderen, moet je de geldstromen controleren. De Britse econome Ann Pettifor wijst al langer op de perverse en destructieve effecten van een geglobaliseerd financieel systeem. ‘Dit virus legt opnieuw de zwakheden bloot. We kunnen niet terug naar normaal, want normaal was een crisissituatie.’

Een interessant artikel waarbij ik eigenlijk weinig commentaar kan schrijven wegens gebrek aan kennis.

Deze passage lijkt me het interessantst:

…zelfvoorziening centraal staat, waarvan de zorgsector, openbare dienstverlening, onderwijs en cultuur mee het hart vormen en waarin menselijke noden geledigd worden, maar behoeften aan nog meer spullen begrensd, en waarin de overheid aan het stuur zit van het financiële systeem.”

Laat me dit even overlopen.

Zelfvoorziening: De geniale Aldous Huxley,  auteur van verplichte literatuur “The Brave New World”, heeft in een visionaire roman waarvan ik me de titel niet herinner (ja, ik schaam mij ! ) al een samenleving beschreven waarin elk huis zelfvoorzienend is. Daarmee was hij zijn tijd ver vooruit. Deze voorspelling wordt stilaan meer en meer werkelijkheid. Denk maar aan de zonnepanelen die mits nog wat verbetering binnen niet zo lange tijd een elektriciteitsnet voor individuele stroomvoorziening overbodig zullen maken. Misschien moeten de milieu-bewogenen daar eens wat dieper over doordenken.

Inderdaad: als er iets is wat deze crisis ons leert, dan is het het belang van de mensen die niet produceren, doch wel zorgen, onderwijzen, en de samenleving in beeld brengen in cultuur. Het is opvallend hoe in het kapitalisme deze mensen financieel ondergewaardeerd zijn. Hoog tijd om dat te veranderen ! Lees verder “Ja, er is een plan voor een betere wereld. Maar daarom nog geen betere wereld.”

Als links zich niet verenigt is de boel om zeep en lampenkappen

E.J. Bron

Victoria

FDP-politicus waarschuwt voor revolutie: “De mensen zullen het niet lang meer pikken”

De FDP-politicus Marco Buschmann waarschuwt in de corona-crisis voor een radicalisering van de Duitse middenklasse, er zou weldra een revolutie in de lucht kunnen hangen als dit zo doorgaat. Stukje bij beetje worden de burgers op chaos en ineenstorting voorbereid, terwijl de Duitse regering nog bazelt van reddingsmaatregelen?

Voor de minder begaafden onder jullie: de FDP is een Duitse liberale partij die je kan vergelijken met de VLD. Dat is geen compliment, maar het geeft wel aan dat het een partij van “het midden” is, noch echt links, noch extreem rechts. Die Marcio Buschmann – mij verder onbekend, ook aan mijn begaafdheid zijn er grenzen – is parlementair secretaris van de partij, en dus toch wel iemand met een zeker gezag.

Hij waarschuwt voor een opstand der horden. De eerste vraag is dan: linkse horden of rechtse horden ? In het artikel zelf, geeft hij daar geen expliciet antwoord op. Maar de foto bovenaan is wel duidelijk: de fascisten steken in Europa weer de kop op. En de linksen blinken uit in afwezigheid.

Laat ons eerst even naar Vlaanderen kijken. Aan de rechtse kant heb je het vlaams blok waarin weliswaar zeker niet iedereen een fascist is, maar dat wel een fascistische partij is. Dat blok kan je aanvullen met een aantal mensen uit de n-va. Die is geen fascistische partij, maar heeft wel een beduidend aantal mensen in haar rangen die eigenlijk meer thuis horen in het vlaams blok. De voorspellingen wijzen op een grote overwinning van het vlaams blok bij de volgende verkiezingen. Die overwinning gaat automatisch samen met een nederlaag van de n-va. Het lijkt waarschijnlijk dat dan de fascisten binnen de n-va overlopen naar het vlaams blok. In ieder geval betekent het dat de horden in Vlaanderen rechts zullen marcheren. Want wat stelt links daar tegenover ? Je hebt de socialisten die misschien wel de afgang kunnen stoppen, maar zeker niet de opgang zullen inzetten, en je hebt de pvda. De groenen betekenen in dit verband niets. Lees verder “Als links zich niet verenigt is de boel om zeep en lampenkappen”

Psychopaten aan de macht

Grenzeloos

Martin Broek

Werknemers betalen de prijs voor corruptie wapenbedrijf

Airbus is een Europees civiel-militair luchtvaartbedrijf met vestigingen in Frankrijk, Duitsland en Spanje. Het is voor 26 procent staatseigendom in deze landen (zie afbeelding).

Om financiële en organisatorische redenen heeft Airbus zijn officiële hoofdkantoor en diverse financiële holdings in belastingparadijs Nederland gevestigd (zie tabel). Airbus is ’s werelds grootste bouwer van civiele vliegtuigen, maar levert ook gevechtshelikopters, straaljagers, drones, cybertechnologie en militaire satellieten en is daarmee de negende grootste wapenproducent ter wereld.

“Als wij het niet doen, is er wel iemand anders die het doet.” Dat antwoordde een overtuigd katholieke (kleine) wapenproducent me toen ik hem vroeg hoe hij het met zijn geweten in overeenstemming kon brengen om producten op de markt te brengen, bestemd om zoveel mogelijk mensen te doden. Met zijn antwoord gaf hij niet aan dat hij zijn beroep in overeenstemming kon brengen, met zijn geweten, maar wel dat hij zijn geweten zo nodig kon uitschakelen.

Ik wil geen slecht woord gezegd hebben over die mens. Hij heeft nooit een vlieg kwaad gedaan. Ik weet zelf niet of ik dit ernstig of cynisch bedoel. 

Ik wil wel een massa slechte woorden gezegd hebben over de wapenproducenten waarover het gaat in dit artikel op Grenzeloos. Lees verder “Psychopaten aan de macht”

Het mondmasker van Magnette valt af

Doorbraak

Johan Sanctorum

Verkeek rechts zich op corona?

Stoere mannen zonder daadkracht

Met de lockdown — die zo niet mag genoemd worden — over het ganse Belgische grondgebied begint een nieuwe fase in de strijd tegen corona en Covid-19. Afgezien van hier en daar een opstootje om wat toiletpapier, en onnozele café-uitstappen naar Sluis, heerst bij het publiek de indruk dat de overheid tot hiertoe vooral de feiten achterna liep. Bedrijven en organisaties, maar ook gewone burgers, namen meer en sneller maatregelen dan de overheid zelf, zoals kledingzaken die spontaan sloten. Dat roept de vraag op naar goed bestuur, een heikel thema in dit land

De vernietigende beoordeling van onze leidende politieke klasse lijkt me, spijtig genoeg, correct. En de tegenstelling links-rechts is interessant, maar er ontbreekt iets. We krijgen van Sanctorum wel een ontluisterend beeld van de basisfilosofie van rechts, maar ik lees niets over links.

Ja, tegenover het individualistische “ieder voor zich” van rechts, kan je links bepalen als: “zorg voor mekaar”. Maar het is niet zo simpel.

In de kapitalistische economische wereld kan je twee tegengestelde opvattingen zien: de neoliberalisten die zo weinig mogelijk ingrijpen van de overheid willen, en de keynesianen die wél een grote en soms zelfs beslissende rol zien weggelegd voor de overheid. Tot de corona-virus zaten we duidelijk in een neoliberale fase die geleidelijk aan maar zeker meer en meer de overheid terug drong. Door corona halen de keynesianen weer de bovenhand en is iedereen het er over eens dat de overheid volop moet inzetten op de steun aan bedrijven, en mensen. 

Het spreekt vanzelf dat linksen, zoals de vakbonden en de socialisten sterk voorstander zijn van Keynes. En zo hoor je nu al sommige linksen victorie kraaien: we hebben het neokapitalisme gestopt. Alleen: niet zij hebben het gestopt, maar een virus uit een chinese vleermuis. En ze moeten zich geen illusie maken: na deze uitzonderingstoestand, zal het neokapitalisme zich nog altijd geleidelijk, maar onverbiddelijk voortzetten. De globalisering laat niets anders toe. Lees verder “Het mondmasker van Magnette valt af”

De liberaal Hayek en de belgische constructie

Doorbraak

Boudewijn Bouckaert

Hayek in België: liberale kijk op de staatshervorming

Vergelijk je België met een vliegtuig, dan kom je uit op een bizarre situatie. Het vliegtuig vliegt weliswaar, maar de piloot moet zich terzelfdertijd bezighouden met het bestendig verbouwen van zijn vehikel. Dat kan niet goed aflopen.

Ik hou niet van liberalen. Met zo ’n uitspraak moet je oppassen, want zoals vele woorden, is ook “liberaal” niet eenduidig. Om het eenvoudig te stellen je hebt liberalen die meer gericht zijn op de persoonlijke vrijheid, en liberalen die meer gericht zijn op de economische factor waarbij ze dan focussen op de vrije markt, en dus totaal de kant van het kapitalisme kiezen. Het is niet zo simpel als ik het hier stel, maar in ieder geval legt de liberaal het zwaartepunt bij het individu, in plaats van bij de gemeenschap. Ik wil zeker het belang van de gemeenschap benadrukken, met daarbij ook de solidariteit. Mensen die daarin extremer denken dan ik willen zo ver gaan dat ze het privébezit grotendeels afschaffen en kiezen voor gemeenschappelijk bezit. Maar al vind ik de gemeenschap belangrijk, toch hecht ik ook aan zoveel mogelijke persoonlijke vrijheid. Ik ben nu eenmaal een anarchist. Lees verder “De liberaal Hayek en de belgische constructie”