Over vlinders en gefladder in de wind

MO*

Katrien Liebaut

Over het vlindereffect en de kracht van sociale bewegingen

‘Zelfs de kleinste acties kunnen grote gevolgen hebben’

Wat je doet, doet ertoe. Het is cruciaal je niet te laten verlammen door een gevoel van machteloosheid, ondanks de vele crisissen waar we vandaag met z’n allen voor staan. Die boodschap wil de internationale sociale beweging WSM uitdragen dit eindejaar. Katrien Liebaut van WSM legt in dit opiniestuk uit waarom de ngo het vlindereffect, het idee dat kleine acties grote gevolgen kunnen hebben, zo belangrijk vindt

Van de ene kant heb ik grote bewondering voor al die goedmenende mensen en hun inzet voor een betere wereld. Als ik Katrien Liebaut vergelijk met Alexander De Croo, dan is het verschil zo groot als dat tussen een heilige en een duivel. Nu wil ik van Katrien niet dadelijk een heilige maken. Bij De Croo ligt dat anders…

Maar natuurlijk: na “van de ene kant”, komt ook “van de andere kant”.

Van de andere kant is het voor mij onbegrijpelijk dat die mensen niet inzien dat ze dweilen met de kraan open.

Nu vind ik wel, dat er moet en mag gedweild worden, ook als de kraan open staat. Zonder dat dweilen wordt de boel nog veel erger. Als een zwarte in Afrika slechts enkele dagen proper water te drinken krijgt van zijn vrouw die geen kilometers heeft moeten slepen met kannen en kruiken omdat de NGO in het dorp een put heeft gegraven, dan was het de moeite waard om die put te graven, ook als die zwarte, verzuimt om het pompsysteem te onderhouden als de blanke weldoener elders wel doet.

Maar hoe lang zijn NGO’s die ondertussen multinationals geworden zijn al niet bezig, steeds beter georganiseerd, met steeds meer middelen ? Wil iemand eens berekenen hoeveel euro’s de laatste vijftig jaar via allerlei ontwikkelingsinitiatieven van West-Europa naar Afrika zijn versast ? Lees verder “Over vlinders en gefladder in de wind”

Stop met dat gezanik over armoede !

Uitpers

Francine Mestrum

Dertig jaar armoedebeleid! Honderd jaar armoede!

Vorige week kwam de dertigste editie van het Jaarboek Armoede en Sociale Uitsluiting uit. En binnenkort zitten we weer in de (w)armste week, net na de Internationale Dag voor armoede

Armoedebeleid ? Francine Mestrum stelt vast dat het armoedebeleid faalt. Dat roept vragen op. Maar veronderstel nu eens dat ze zou mogen vaststellen dat het armoedebeleid lukt ? Betekent dit dan dat de armoede uit de wereld is ? Of nog: wat gebeurt er als dat effectieve armoedebeleid stopt omdat er geen armoede meer is ? Komt de armoede terug als het armoedebeleid stopt ? In het kapitalisme zeker wel !

Ik wil maar zeggen: zouden we niet naar een wereld moeten waarin het begrip armoedebeleid gewoonweg niet bestaat wegens overbodig ?

Mestrum legt terecht de klemtoon op het inkomen.

Het is niet eenvoudig om te bepalen wat armoede precies is en wanneer iemand al dan niet arm is.

Je kan dan denken aan de levensstandaard en een lijstje opstellen van zaken die bepalen of iemand arm is. 

Een Masai in Kenia leeft in een hut, door zijn vrouw(en) gebouwd van koeienstront. Zonder elektriciteit, stromend water…

Voor ons zijn die mensen arm. En toch zijn er rijke en arme Masai. Die rijkdom wordt bepaald door het aantal vrouwen dat zo ’n Masai heeft. Iedere vrouw heeft haar eigen hut. Als je een verzameling van tien hutten ziet, woont daar iemand die dubbel zo rijk is als de eigenaar van vijf hutten en vijf vrouwen. Het systeem is simpel: vrouwen worden aan het werk gezet als herder van de koeien. Hoe meer vrouwen hoe meer koeien de man kan houden. Het werkt ook andersom: hoe meer koeien, hoe meer vrouwen hij kan kopen. Een mooie “vicieuze” cirkel. Die vrouwen krijgen kinderen. Die worden ingezet als herder van de geiten… Lees verder “Stop met dat gezanik over armoede !”

Cultuur en onderwijs als weg naar hoger niveau van menselijkheid

Streven

Herman Simissen

Om de menselijkheid van de cultuur

De Nederlandse filosoof Henk Woldring (01943), emeritus hoogleraar politieke filosofie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, mag met recht een pleitbezorger van het denken van Jan Amos Comenius (1592-1670) worden genoemd. In tal van publicaties, waaronder de boeken  Jan Amos Comenius. Zijn leven, missie en erfenis (2014) en De pansofie van Comenius (2016), heeft hij de ideeën van deze Moravische filosoof, theoloog en pedagoog onder de aandacht gebracht

Neen, ik geloof niet dat je lood in goud kan verscheikundigen. Maar ik ben er wel van overtuigd dat je over ieder onderwerp op een eigen manier moet nadenken, met respect voor de eigenheid van dat onderwerp. Dat betekent dat ik een diepe minachting heb voor zogenaamde intellectuelen die denken dat ze aan wetenschap doen als ze de mens proberen te vatten in statistieken.

Als het me uitkomt ben ik holist en zie lichaam en geest als een geheel. Maar ik wil even goed lichaam en geest als aparte te bestuderen delen zien. Welke benadering ik kies hangt niet af van mijn humeur, maar van wat ik wil bestuderen.

Of, simpel gesteld: als ik depressief ben omdat ik de zin van het leven niet meer zie, zullen pillen me niet helpen.

Wat heeft dat met een betere wereld te maken ?

Welnu, in ons leven spelen materiële dingen een belangrijke rol. Voldoende geld voor voeding, kleding, huisvesting… is belangrijk.

Maar ons leven draait ook om heel andere zaken. Dan kan ik het hebben over vriendschap, zorg voor mekaar, zingeving… Maar ook over muziek, boeken, film (als kunst), schilderkunst, filosofie, voor mijn part ook sport en spel…

En over die meer “spirituele” zaken moeten heel anders nagedacht worden dan over die materiële behoeften. Lees verder “Cultuur en onderwijs als weg naar hoger niveau van menselijkheid”

Over Flup Flatul, De Croo, de corrupte Brusselse PS, en serieuze praat over onze democratie

Doorbraak

Luckas Vander Taelen

Verlos ons van het kwaad: menselijke bom in Brussel Joost

Vandecasteele schrijft non-fictie fictie Het minste dat je van ‘Verlos ons van het Kwaad‘ van Joost Vandecasteele kan zeggen is dat het uitermate goed gedocumenteerd is. Dat is geen geringe verdienste, want de materies waarmee de auteur omgaat zijn allesbehalve transparant of eenvoudig. Vandecasteele combineert het verhaal van twee personages wiens bestaan bepaald zal worden door hun obsessies

Flup Flatul. Zegt die naam je iets ? De kans is klein. Er is nochtans een algemeen bekende uitspraak die op hem slaat: “hij kan het niet”. Die woorden komen van de vroegere hofmaarschalk Herman Liebaers in een interview met Yves Desmet van 1991. In die tijd ging iedereen er van uit dat Liebaers daarmee bedoelde dat Philippe van Saksen-Coburg niet bekwaam was om koning te zijn. Ik vond dat toen al een rare uitspraak, want wat moet je eigenlijk kunnen om koning te zijn ? Nu hebben mensen die als kind lid waren van de scoutsgroep waar ook Philippe deel van uit maakte hun mond voorbijgepraat: de totemnaam van Philippe bij de scouts was Flup Flatul. Hij kreeg die naam omdat hij een onbedaarlijk schetenlater was. Meer nog: hij was gewoon niet bekwaam om zijn scheten binnen te houden. Hij kon het niet. Om koning te zijn moet je niet veel kunnen, maar je moet wel je scheten kunnen beheersen. Stel je maar eens voor dat je ontvangen wordt door de paus of door de president van de VS en als je die mensen een hand geeft plots een trompettend achtergrondgeluid de deftige ruimte doorklieft…

Ondertussen heeft Flup Flatul wel veel vooruitgang gemaakt. Mits grote inspanning en concentratie lukt het hem wel. Het is die spanning en concentratie die je opmerkt in zijn oogopslag en ietwat starende blik. Heb je ooit gezien hoe iemand kijkt die zijn pis laat lopen in zijn incontinentiemateraal ? Zo iets. Je hebt ook zijn houding waarvan ik vroeger dacht dat ze te maken had met chronische constipatie. Lees verder “Over Flup Flatul, De Croo, de corrupte Brusselse PS, en serieuze praat over onze democratie”

Van antivaxers tot Arvo Pärt

Sampol

Dominique Willaert

Wie heel luid roept, is meestal heel onzeker

De strijd tegen het coronavirus laat ons zien hoe een groeiende groep mensen, met of zonder zwemband, in een kolkende rivier van onbestemde boosheid springt

Neen, ik ben het niet in alles eens met Dominique Willaert.

Zo bijvoorbeeld weigert hij de “jongeren van kleur” als een probleem te zien. Begrijp me niet verkeerd: als Willaert het gedrag van de politie aanklaagt, zal dat in nogal wat gevallen terecht zijn. Dat de politie en de huisvestingsmarkt voor die jongeren een probleem zijn, is juist en het is nodig om dat te zien en aan te klagen. Maar ik marcheer niet mee als iemand slechts één kant van de medaille wenst te zien. Ook die jongeren vormen een probleem. Nu heb ik eerder al aangegeven dat ze als persoon zelf slachtoffer zijn. Maar dat verandert niets aan het feit dat ze een probleem vormen. Neen, het is niet de schuld van een schizofreen als hij een begeleider aanvalt, maar hij is dan wel een probleem. Het is moeilijk praten met iemand die dit weigert te zien.

Tussen haakjes: waarvan zijn die jongeren dan wel slachtoffer ? Ik zie twee factoren: het kapitalisme en de islam. Ook de islam als probleem weigert Willaert te zien. Hij heeft het enkel over het kapitalisme.

Maar hij heeft natuurlijk wel gelijk als hij het kapitalisme als probleem naar voren schuift.

De toestand van tegenwoordig met een beduidend aantal mensen die “het niet meer weten” en dus maar hun eigen waarheid in mekaar knutselen, heeft inderdaad fundamenteel te maken met het kapitalisme.

Filosofisch gezien kan je het verband leggen met het postmodernisme dat, veel te kort door de bocht samengevat, neer komt op de stelling dat de waarheid niet bestaat, en ik enkel weet kan hebben van mijn eigen waarheid. De hele fake news cultuur kan je daar op terugbrengen. Iets is waar als iemand het gelooft. Lees verder “Van antivaxers tot Arvo Pärt”

Mensen op de vlucht en de gemeenschap

MO*

Bieke Purnelle

Sinds de asielcrisis van 2015 werden 158 Europeanen vervolgd voor hulp aan mensen op de vlucht

Verboden te redden

Het nieuws dat gewone mensen terechtstaan omdat ze anderen hebben gered, maakt MO*columnist Bieke Purnelle cynisch. Terwijl Europa inzet op grensbewaking en inlichtingendiensten traint die mensen terugbrengt naar detentiecentra waar mensen worden mishandeld en gemarteld. ‘Soms vraag ik mij af of de mensensoort het redden wel waard is.

Purnelle is niet mijn beste vriendin. Vanuit een soort linksige dommigheid (niet dat zij dom is ! ) heeft ze nogal wat belachelijkheden gedebiteerd, en erger: ze heeft ook geen probleem met valsigheid of intellectuele oneerlijkheid.

Maar hier heeft ze natuurlijk gelijk.

Jullie kennen mijn standpunt: de multiculturele samenleving is een grandioze mislukking en de mensheid zal er nog lang de gevolgen van dragen. De migratie maakt deel uit van die mislukking.

De principiële voorstanders van de multiculturaliteit en van de rechten van iedereen om  zich om het even waar op de planeet te gaan vestigen, dragen een verpletterende verantwoordelijkheid.
Of nog: als er aan de Poolse grens doden vallen, zijn de mensen die de boodschap van de open grenzen verkondigen mede schuldig.

Ja, zij hebben recht op hun mening, maar als zij vanuit die mening mensen steunen om aan een hopeloos avontuur te beginnen, zijn ze ook verantwoordelijk voor wat er die mensen overkomt; ook als die mensen sterven van de honger in een kerk.

Laat het dus duidelijk zijn: de grenzen open stellen is geen optie. Fort Europa mag dan op zich een zeer negatief beladen begrip zijn, het is wel nodig om erger te voorkomen.  Lees verder “Mensen op de vlucht en de gemeenschap”

Het opkomend fascisme en een menselijk links

Sampol

Jurgen Masure

De virulente comeback van het fascisme

We maken een virulente comeback mee van het fascisme. Dit fascisme, rechts-radicalisme en ‘blank’-ideologische essentialisme zijn politieke fenomenen die nooit echt verdwenen. Denkers zoals Albert Camus of Theodor Adorno bieden ons inzicht in hoe we dit best benaderen en aanpakken

Masure heeft gelijk: de dreiging van het fascisme is reëel. Ik heb in eerdere blogs al aangegeven dat je in vele opzichten de toestand van onze samenleving nu kan vergelijken met die van na de Eerste Wereldoorlog. Die toestand is een/de voedingsbodem voor fascisme en nazisme.

Daarbij denkt bij ons iedereen dadelijk aan het vlaams blok. Laat duidelijk zijn dat er ook in de N-VA nogal wat figuren zitten die sterk aanleunen bij dat gedachtengoed. Je vindt ze minder, maar ook, terug bij de CD&V.

Waar niemand het over heeft: Ecolo.

Ja ik weet het, bij Ecolo denkt iedereen dadelijk aan links. En natuurlijk zijn heel wat aanhangers van Ecolo ook links, of toch tenminste zo links als wat ik surrogaat- of neplinks noem. Maar waar halen we eigenlijk de overtuiging dat bezorgdheid om milieu en klimaat samenvalt met links ? Voor mij zijn milieu en klimaat thema’s die op zich niets te maken hebben met links: ook een pure liberaal kan inzien dat we onze planeet grondig om zeep helpen, en vinden dat we daar iets moeten aan doen. Wàt we er moeten aan doen is dan natuurlijk een andere zaak. Daar kan je wél een scheiding zien tussen links en rechts. Lees verder “Het opkomend fascisme en een menselijk links”

Over gemeenschap, staat, solidariteit…

Doorbraak

Frank Hellemans

Van August Vermeylens gemeenschapskunst tot de reset van Mark Elchardus

Kennen de socialisten hun eigen geschiedenis niet meer? Stuitend hoe Louis Tobback en gelijkgezinden gewezen socialistische huisideoloog Mark Elchardus nu onder vuur nemen

Socialisten ? Vergeet het ! Er is geen verschil meer tussen Vooruit en de de sociaal-liberale vleugel van de VLD of de feitelijke sociale politiek van de N-VA.

 Je kan een onderscheid maken in de evoluties van die drie vormen van sociaal-liberalisme.

Het sociaal liberalisme van de huidige sociaal-democraten is voortgekomen uit het socialisme en is eigenlijk een perversie daarvan.

Het sociaal liberalisme bij liberalen is ontstaan binnen het liberalisme, maar heeft dit in se triestig individualistische mensbeeld een menselijker inslag gegeven.

Het sociaal-liberalisme van de N-VA heeft als achtergrond het volksnationalisme. Daarbij wordt dus het volk als gemeenschap gezien en in die gemeenschap laten de “volksgenoten” mekaar niet in de steek…

Het gaat om het begrip gemeenschap en daarmee om een fundamenteel probleem: zie ik de mens als een individu of zie ik de mens als deelnemer aan een gemeenschap ? Lees verder “Over gemeenschap, staat, solidariteit…”

Moet vaccinatie verplicht worden ?

De Wereld Morgen

Vakbonden reageren op verplichte vaccinatie zorgpersoneel: ‘fundamenteel foute regeling’

De federale regering nam recent de beslissing een verplichte vaccinatie in te voeren voor gezondheidspersoneel, met mogelijkheid tot ontslag voor niet-gevaccineerde werknemers vanaf 1 april 2022. Vakbonden ACV Puls, ACV Openbare Diensten en socialistische vakbond BBTK-ABVV vinden de regeling fundamenteel fout. BBTK noemt de regeling een oorlogsverklaring: “Een dergelijke maatregel leidt uiteindelijk tot een aantasting van de rechten van de werknemers.”

De vakbonden hebben gelijk en ongelijk.

Ze hebben gelijk als ze een verplichte vaccinatie afwijzen voor één bepaalde groep. Ze hebben ongelijk als ze dat doen vanuit een verdediging van de rechten van de werknemers.

Ik ga hier het proces van de aanpak van de overheid niet maken. Het zou een enorm dik blunderboek worden. Maar laat me teruggrijpen naar enkele basisideeën. 

Een mens is pas mens als hij zelf verantwoordelijkheid mag en kan opnemen. (Ik laat het vraagstuk van de wilsonbekwame mens hier even buiten beschouwing). Verantwoordelijkheid opnemen veronderstelt vrijheid. 

Meestal wordt er bij dit soort redeneringen vertrokken van de vrijheid. De idee dat de mens fundamenteel vrij is, wordt dan aangevuld met de idee dat vrijheid ook verantwoordelijkheid met zich mee brengt. Ik wil dat hier omdraaien: eerst is de mens verantwoordelijk, en verantwoordelijkheid veronderstelt vrijheid. Die omdraaiing is belangrijk, want verantwoordelijkheid betekent dat de mens zorg moet dragen; voor zichzelf, maar ook voor anderen. De vrijheid bestaat er dan in dat de mens de kans krijgt om die verantwoordelijkheid op te nemen vanuit persoonlijk inzicht en een eigen beslissing. Dat geeft ook aan de mens de kans om de wijze van zorg dragen persoonlijk in te vullen. Lees verder “Moet vaccinatie verplicht worden ?”

Het tekort aan arbeidskrachten en de markt

De Wereld Morgen

Nancy Nyffels en Olivier Malay  

Hoe het tekort aan arbeidskrachten opvangen?

Sinds het economisch herstel stellen we een tekort aan arbeidskrachten vast in meerdere sectoren. In de horeca, de transportsector, de dienstencheques en voor bepaalde technische profielen in de industrie vinden werkgevers niet meer voldoende werknemers. Een van de strategieën die de regering vooropstelt om dit tekort op te vangen en om een tewerkstellingsgraad van 80% te bereiken, bestaat in het activeren van de langdurig zieken. Wij denken dat er andere manieren bestaan die efficiënter, rechtvaardiger en duurzamer zijn om tot hetzelfde doel te komen

Maar jongens toch ! Het probleem van die slecht betaalde jobs is toch gemakkelijk op te vangen met een portie illegalen ! Neen, ik meen dat natuurlijk niet. Ik haal enkel aan wat ik linksen heb horen beweren om de open grenzen te verdedigen. Links ? Belachelijk links !

Laat me dat belachelijk links ballonnetje dus maar dadelijk doorprikken: als het links is om werkvolk in te voeren uit armoestreken om hier het werk te komen doen waarvoor het eigen volk de neus optrekt tegen een loon waarvoor dat eigen volk zelfs niet de moeite kan doen om zijn neus op te trekken… dan word ik enthousiast extreem rechts.

Goedkope arbeidskrachten van elders aantrekken om de lonen hier laag te houden lijkt me toch niet echt een links ideaal.

Aan de basis ligt natuurlijk de wet van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Zo lang die wet van toepassing is, is er geen echte oplossing voor het probleem dat Nyffels en Malay aanbrengen: het aanbod van goedkope arbeidskrachten is wereldwijd gezien oneindig. In deze geglobaliseerde wereld betekent dit dat Nyffels en Malay kunnen pleiten voor een betere verloning zo veel als ze willen: ze verliezen het pleit: het kapitaal moet maar even roepen dat het onze menselijke plicht is om migranten op te vangen en het overvloedige aanbod is weer verzekerd. Walter Zwinzen zal dan de boodschap van het kapitaal met grote vurigheid overbrengen naar de belachelijk linkse wereld en de kapitalist lacht weer in zijn vuistje. Zwinzen bedoelt het zeker goed en juist daarom is hij belachelijk. Lees verder “Het tekort aan arbeidskrachten en de markt”