LSP
Gemeenschapsdienst? Als er werk is, zorg dan voor deftige contracten en lonen!
Wel, laat me nu maar even met plezier de rechtse zak uithangen.
Ik ben voor verplichte gemeenschapsdienst.
Alles wat Crevits, andere politiekers of links ratten er over vertellen interesseert me niet. De idee is simpel: van iedereen die daartoe bekwaam is, mag je verwachten dat hij meewerkt aan de opbouw van de samenleving in de mate van zijn mogelijkheden. Of is dat geen linkse idee ? Gaat een linkse me daarin tegenspreken ?
Ik laat nu even zieke mensen en mensen die door handicap of leeftijd niet bekwaam zijn buiten beschouwing. Wie niet kan bijdragen tot de opbouw van de samenleving door reguliere arbeid, moet dat, in de mate van zijn mogelijkheden, doen door gemeenschapsdienst. Of liever: samenlevingsdienst, want gemeenschap en samenleving vallen niet samen. Als je die laat samenvallen, verzeil je in het nationalisme.
De fundamentele fout die deze linksen maken, bestaat er in dat ze meegaan in de kapitalistische logica waarin arbeid enkel bedoeld is als meerwerking aan de winstcreatie van de kapitalist waar dan een inkomen voor de werker tegenover staat.
In die logica is een werkloosheidsuitkering een sociale maatregel. Al moeten de linksen beseffen dat de werkloosheidsuitkering ook bedoeld is om de koopkracht op peil te houden, ten dienste van de kapitalist; net zoals onze VDAB evenzeer het kapitaal dient door arbeidskrachten beschikbaar te maken voor de noden van de kapitalistische markt.
Nu is het eigen aan de vakbonden dat ze zich inkapselen in de kapitalistische logica en dus enkel bezig zijn met loon en menselijke en gezonde werkomstandigheden. Die zijn natuurlijk belangrijk. Maar als je enkel daarmee bezig bent, ontwikkel je bij je mensen wel een vorm van egoïsme. Je stimuleert ze niet om in termen van samenleving te denken. De solidariteit die je dan predikt onder het werkvolk is een vorm van gezamenlijk egoïsme.
Of nog: als je solidariteit organiseert als tegenmacht tegen de macht van het kapitaal, beweeg je je op hetzelfde niveau als dat kapitaal. Als je een écht menselijke samenleving wil, moet je weg uit die logica. Dat geldt des te meer als je weet dat je finaal die machtsstrijd niet kan winnen.
Ik heb een diep medelijden met de vakbondsmensen die enthousiast victorie kraaien als ze er in geslaagd zijn om de arbeiders van een bedrijf tot actie te bewegen. Hun staking zal – hopelijk – een kleine verbetering voor het werkvolk meebrengen, maar tenslotte een pyrrusoverwinning zijn; een veldslag in een niet te winnen oorlog.
Nu zeg ik niet dat dat vakbondswerk niet nodig is. Natuurlijk is het dat wel. Maar als het niet samengaat met werken aan een groeiend écht sociaal bewustzijn, blijft het dweilen met de kraan open. En dat sociaal bewustzijn gaat over de bereidheid om mee te werken aan de opbouw van de samenleving.
Nu is er bij vele mensen een bereidheid tot inzet voor anderen. Maar die inzet ligt niet bij de reguliere arbeid die enkel op inkomen gericht is. En – even belangrijk – de inzet voor iemand in nood is nog iets anders dan inzet voor de samenleving. Een echt menselijke samenleving kan niet zonder die inzet voor de samenleving. Ook daar moet aan gewerkt worden.
Een samenlevingsdienst is een logisch gevolg van deze instelling en – belangrijker – kan meewerken tot het creëren van zulke mentaliteit.
Nu zie ik niet zo dadelijk dat de gemeenschapsdienst van Crevits in de vorm zoals ze die nu presenteert daartoe bijdraagt.
Mensen “activeren” en “sociale competenties aanleren”, kadert nog altijd in de egoïstische kapitalistische logica.
Maar als links de samenlevingsdienst nu voorstelt als een pestmaatregel, maakt het het wel onmogelijk om van die samenlevingsdienst een kans te maken tot ontwikkeling van een echt links bewustzijn.
Voor mijn part moet links dus wél de samenlevingsdienst aanvaarden en de vorm waarin die zich nu voordoet zien als een eerste stap.
Tegelijkertijd moet links actie voeren om de werkterreinen van die samenlevingsdienst uit te breiden. Ook de opvoeding van kinderen, het leiden van een amateursportclub, -zangkoor of -toneelvereniging, mantelzorg, allerlei vormen van vrijwilligerswerk… dragen bij tot de opbouw van de samenleving en moeten dus opgenomen worden in de samenlevingsdienst.
Daarbij moeten dus ook deze activiteiten een inkomen garanderen dat een leven boven de armoedegrens mogelijk maakt.
Onder die condities is het logisch dat iemand die samenlevingsdienst weigert ook zijn werkloosheidsvergoeding verliest. Voor mijn part moet dat geen twee jaar van werkloosheid duren, maar kan dat al vroeger.
Leidt die samenlevingsdienst dan zo maar tot intrede in de arbeidsmarkt ? Neen, natuurlijk niet. En dan ?
Is die een werkloosheidsval ? Leidt het te kleine verschil tussen loon van de samenlevingsdienst en loon in de reguliere arbeid er toe dat nogal wat mensen niet tot die reguliere arbeid willen overgaan ?
En dan ?
Het zal de bedrijven dwingen om te stoppen met al die nepstatuten, onderbetaald werk, onmenselijke flexibiliteit… Als ze werkvolk willen, zullen ze het fatsoenlijk moeten betalen.
Dat is ook de reden waarom links zich met hand en tand moet verzetten tegen de import van goedkope arbeidskrachten waar het VBO en VOKA om vragen !
En tenslotte, de ontnuchtering: wie gaat dat betalen ? En nog erger: het brengt onze bedrijven in een onmogelijke concurrentiepositie met bedrijven in landen die zich puur kapitalistisch organiseren.
We leven in het kapitalisme nietwaar ?
Vergeet het dus maar ?
Wel ja, we glijden langzaam af naar het pure kapitalisme, weg van het Rijnlandmodel, ons sociaal gecorrigeerd kapitalisme. Dat is bezig, en daar is niets tegen te doen. Het gebeurt langzaam om de bevolking niet te bruskeren zodat ze niet in opstand komt.
Misschien moeten we er eens over gaan denken of we een verslechterde concurrentiepositie en verarming door een echt sociale Vlaamse samenleving (bijvoorbeeld door échte samenlevingsdienst) niet moeten aanvaarden. Samen met het pure kapitalisme komt die verarming er toch !
Dan kunnen we beter samen arm zijn in een samenleving met mensen die zich willen inzetten voor die samenleving.