Knack
‘Er is geen structureel kwaliteitsprobleem in de Vlaamse woonzorgcentra’
Die Johan Staes hoort in de bak. “Nog beter” ? De zorg in zijn centra is fundamenteel slecht !
Gisteren berichtten de kranten dat in Geraardsbergen de politie is binnengevallen in een “zorgcentrum” en de bewoners heeft geëvacueerd en naar ziekenhuizen heeft gevoerd omdat die ouderen niet de zorg kregen die een mens mag verwachten.
Als er geen structureel probleem is in de Vlaamse woonzorgcentra, is dat dank zij de openbare voorzieningen.
In de sector van de commerciële woonzorgcentra is er wél een duidelijk structureel probleem: hun doel is niet om zorg te verlenen, maar om winst te maken. Dat is structureel en een probleem, want het kàn niet anders of het winstbejag leidt tot besparingen op de zorg. Ook al zijn er zeker commerciële instellingen die ernstig hun werk doen, structureel zit de zaak dus fout. Mistoestanden zijn onvermijdelijk.
Deze mistoestand, genaamd Staes, veegt dit proper onder de mat en gaat op zoeken naar andere factoren “die beter kunnen”.
Hij begint met het personeelstekort. Dat is inderdaad zeker het voornaamste probleem. Hij vindt daarvoor allerlei oorzaken. Zo zou er te weinig aanbod zijn op de arbeidsmarkt. Welnu, dat is gemakkelijk op te lossen: geef die mensen een loon dat overeenkomt met de eisen van hun beroep en het aantal kandidaten voor de zorg zal zeker stijgen. Maar ja, dat is tegen de logica van het winstbejag dat juist voordeel heeft bij zo weinig mogelijk loon.
Ook in de openbare instellingen is er personeelskrapte. Maar de bezetting daar hangt gewoon af van wat wij als samenleving over hebben voor onze ouderen. Als er in een openbare instelling te weinig personeel zou zijn, dan moeten we allen naar mekaar kijken en als we het willen is het probleem dadelijk opgelost. Ook mét hogere lonen.
In de commerciële instellingen is dat niet zo. Daar is het probleem niet op te lossen, precies omdat het structureel is.
En dan krijg je dus de toestand waarbij
in commerciële woonzorgcentra minder zorgpersoneel werkt dan in de openbare en vzw woonzorgcentra. Per honderd bewoners zetten commerciële centra 33 personeelsleden in, tegenover 39 in de vzw’s en 43 in de openbare woonzorgcentra. Toch zijn die commerciële centra duurder, en worden ook die commerciële centra gesubsidieerd !
Ik heb het nog niet zo lang geleden nog iemand horen zeggen: ik heb goed geboerd en kan het me permitteren en dus heb ik recht op wat luxe en goede zorg op mijn oude dag. Welnu, ik gun die mens die goede zorg en als hij zich met goed geboer op zijn oude dag reisjes kan permitteren die voor mij onbetaalbaar zijn, dan zal ik me daar niet druk om maken als ik even niet nadenk over het kapitalisme. Ok dus voor die reisjes, maar niet voor de zorg ! Eigenlijk ook niet voor de reisjes, maar nu wil ik nog niet die toer op gaan. Op zorg echter, heb ik even veel recht als hij !
Precies omdat de overheid subsidieert heeft ze recht op controle. Meer nog: die controle is een plicht.
De overheid schiet tekort in die plicht.
De zeer ongeachte Staes haalt zelf aan dat de controle verworden is tot het afvinken van lijstjes. Dat is zowat in alle controle-instanties van de overheid zo, zowel op federaal als op Vlaams vlak. Het management denken heeft zijn intrede gedaan in alle geledingen van de samenleving, ook daar waar het niet past, zoals in het onderwijs en in de zorg, en dus ook bij de overheid. En dus wordt de controleur gedegradeerd tot een afvinker van lijstjes. Dat levert snel werk en raar maar waar: tegelijk met het feit dat de controleur minder goed controleert, laat het de overheid toe om de controleur beter te controleren.
Daarbij zijn alle controle-instanties van de overheid onderbemand, zeker als het over de controle van de financies van de rijken gaat, maar ook in de sociale controle, zoals bij de arbeidsinspectie, toezicht op gezondheid en welzijn op het werk, enz. Ontslagnemende controleurs worden niet vervangen. Het resultaat is verslechtering van de arbeidsomstandigheden op de werkvloer, en hetzelfde speelt in de zorg.
Die vermindering van controle is natuurlijk interessant voor de werkgever. Als hij minder moet investeren in afzuiginstallaties of maskers, kan hij meer winst maken.
Die politiek van vermindering van controles is bewust en gewild door onze overheden. Hij hoort bij de sluipende afbraak van onze sociale zekerheid. Als mensen minder werkloosheidsvergoeding krijgen, merken ze dat dadelijk. Als er minder inspecteurs zijn, merkt de gewone burger dat niet.
Deze sluipende afbraak van onze sociale zekerheid is het werk van alle klassieke partijen. Maar natuurlijk is de VLD daarin de koploper. Het is niet voor niets dat sinds 1999 de liberalen deel uit maken van alle federale regeringen, ook al betekenen ze electoraal niets. Maar ook de N-VA zit op dat spoor en de Vooruit van Conner surft mee.
Zo kadert onze ouderenzorg in een groter geheel van afbraak van menselijkheid in onze samenleving. De bewuste privatiseringspolitiek met de zogenaamde win-winsituatie van de publiek private samenwerking maakt de rijken rijker en verarmt de gewone burger, maar zonder dat hij het merkt of dat hij het verband legt tussen zijn minder inkomen en die politiek.
Tegelijkertijd past die politiek ook bij de fase waarin het kapitalisme zich nu bevindt en die gekenmerkt wordt door een geweldige kapitaalaccumulatie. De publiek private samenwerking opent voor het kapitaal nieuwe terreinen (zoals de ouderenzorg) om te investeren, waarbij die investeringen zonder de subsidiëring niet winstgevend zouden zijn, maar nu dus wel.
Ondertussen wordt duidelijk dat ook mét die nieuwe investeringen en mét het dure speelgoed dat de rijken zich nu permitteren (Bezos en Branson in de ruimte) het probleem van de kapitaalaccumulatie niet opgelost geraakt. En dus glijdt het systeem naar zijn volgende fase: de grote oorlog.
Maar Staes kent de oplossing: een lamp die waakt over het welzijn van ouderen. Welnu, ouderen hebben geen lampen, machines of robots nodig. Ze hebben mensen nodig.
Staes komt niet in aanmerking.