Niet zo lang geleden las ik een artikel waarin iemand een parabel uit het evangelie “gebruikte” om te pleiten voor een basisinkomen.
Ik ben grote voorstander van een basisinkomen. Maar ik vind het niet correct om evangelieteksten zo maar te interpreteren als “richtlijnen” voor de organisatie van onze samenleving. Ze kunnen wel inspireren. Lees verder “De arbeiders in de wijngaard”
Kerknet
Na de WJD: 3 dingen om te onthouden uit de toespraken van de paus
Dat meer dan een miljoen mensen samenkomen is geen fait divers. Dat het een samenkomst is van jongeren maakt het héél speciaal. Dat het gaat over geloof is ongelooflijk.
En toch ben ik niet enthousiast. Ik hou niet van massa-samenkomsten. Ze zijn instrumenten van manipulatie. Hitler wist er alles van. Lees verder “Wees niet bang”
Ignis
Ben Frie SJ
Ignatius en de mystiek van de daad
Uiteraard moet geloof blijken in daden.
Maar daarover wil ik het nu niet hebben.
Ik vind het mooi: “er zijn voor God”.
Het probleem is dan natuurlijk: over welke God heb je het ? Lees verder “Er zijn voor God”
Ignis
Ik beken dat ik grote problemen heb met het aanspreken van God; en al helemaal met liefdesverklaringen van de mens naar God. Nog erger zijn de liefdesverklaringen van God aan de mens.
Nonnekes die zich gehuwd met Jezus verklaren horen opgesloten te worden in een klooster. Lees verder “Zingen voor God ?”
Op Doorbraak heeft Ignace Vandewalle het over de vrije meningsuiting.
Uiteraard komen dan autoritaire regimes zoals dat in Rusland, China … ter sprake. Oorlogsstokers maken van elke gelegenheid gebruik om het vijandbeeld tot leven te brengen.
Ik denk niet dat ik het fijn zou vinden om in Rusland te leven. Van de andere kant zou het me niet verwonderen als een meerderheid van geboren en getogen Russen niét zo’n probleem hebben met die onvrijheid in meningsuiting.
Maar ik ben het er dus wel mee eens dat het in Rusland beter kan.
Samen echter met de kritiek op Rusland (en China …) wordt het beeld opgehangen van het “vrije” Westen met wél vrije meningsuiting.
En daar word ik kwaad om.
Want wat betekent vrije meningsuiting als er geen vrije mening is ?
Die is er niet in het vrije Westen.
Natuurlijk wordt mijn mening niet juridisch opgelegd.
Maar er is wel een constante hersenspoeling aan de gang, uitgaande van de overheid met de reguliere media als middel.
Hersenspoeling is een vorm van onvrijheid.
Het ergste is nog dat die hersenspoeling door velen zelfs niet als zodanig wordt herkend. Dan wordt het manipulatie.
Manipulatie is iets anders dan proberen iemand te overtuigen.
Ze werkt met boodschappen en beelden die inspelen op emoties en door herhaling kracht krijgen.
Ja, we zijn vrij om te denken wat we willen over héél veel.
Maar na de Tweede Wereldoorlog is er angst gewekt voor “de Rus”. “De Russen komen” was de titel van een bestseller.
Die angst was de manipulatieve factor die de koude oorlog mogelijk maakte.
Voor mijn part stel je dat aan de andere kant van het Ijzeren Gordijn hetzelfde gebeurde.
Maar ondertussen is het wel duidelijk dat die koude oorlog door de VS gewild was en met opzet in stand werd gehouden.
De koude oorlog was het middel om de Amerikaanse wereldhegemonie in stand te houden. De Amerikanen zijn als de dood voor een Europa, verenigd van Oeral tot Gibraltar. Dat Europa zou de VS op alle vlakken, overvleugelen. Door het samengaan van de onmetelijke bodemrijkdom (zowel landbouw als ertsen) met de West-Europese scholing en technologische ontwikkeling zou de Europese economie véél sterker worden dan de Amerikaanse. Die sterke Europese economie zou samengaan met militaire macht.
En dus pratikeerde de VS het aloude principe: “divide et impera”, “verdeel en heers”.
Kijk naar onze media en politiek na de Tweede Wereldoorlog en je herkent de propaganda, de herhaalde boodschappen in de media, de beeldvorming van een vijand.
Je herkent de manipulatie.
En dezelfden die de vrije mening afbraken, zongen de lof van onze vrije menings-uiting.
Natuurlijk wordt niet iedereen even fel gegrepen door de manipulatie. Er zijn mensen die zich toch een eigen mening blijven vormen. Maar zolang de massa volgelingen groot genoeg blijft, is dat voor de machthebbers geen probleem.
En de dag dat een groot aantal mensen zich toch aan de manipulatie ontworstelt, trekken de machthebbers zich van hun mening niets aan. Die mensen mogen hun mening uiten en daarmee stopt hun vrijheid.
Het mooiste voorbeeld hiervan is de rakettenbetoging in 1983 in Brussel. Met meer dan 400.000 deelnemers is het de grootste betoging ooit in belgië. Maar Wilfried Martens, toen premier, heeft er zich niets van aangetrokken. Het parlement werd buitenspel gezet en de raketten zijn er gekomen en staan er nog.
Na de betoging zijn alle machtsfactoren in belgië tot de orde geroepen en is een andere manipulatie in gang geschoten: die waarbij de mensen het gevoelen van onmacht wordt gegeven.
Het gevoelen van onmacht maakt het psychologisch moeilijk/onmogelijk om tot macht te komen.
Natuurlijk zijn we op vele vlakken wel echt of toch min of meer vrij.
Maar als het om de geopolitieke belangen van de VS gaat wordt die vrijheid genoeg ingeperkt om van ons slaafse dienaars van de VS te maken.
En die VS leidt ons recht naar de Derde Wereldoorlog.
Van Quickenborne maakt een wet.
Daartegen rijst verzet.
Als Van Quickenborne’s wet effectief wordt, zal het verzet tegen die wet onmogelijk worden.
De vakbonden staan op hun achterste poten. Ze hebben gelijk.
Ondertussen stellen we vast dat zowat overal in Europa het overheidsverzet tegen het volksverzet feller wordt.
In feite gaat het gewoon samen met de “kloof tussen burger en politiek”.
In de Standaard stelt Veerle Verheyen van het ACV: “… De verklaring voor die aandoening ligt bij de economische machtsverhoudingen: de macht van de financiële markten en de multinationals groeit, waardoor regeringen binnen steeds smallere sociale marges werken. Onze democratie staat al even onder druk…” (1)
Haar analyse is juist.
Een topeconoom als De Grauwe klaagt aan dat de invloed van het grootkapitaal in de belgische politiek veel te groot is.
Een land als belgië heeft ooit sterke socialistische partijen en invloedrijke vakbonden gekend. Toch zijn die partijen en vakbonden er niet in geslaagd om de verkapitalisering tegen te gaan.
Integendeel: de vakbonden zijn zelf grootkapitalisten geworden. Denk aan Arco en de Boerenbond.
Waarom moeten de socialisten en vakbonden dit ondergaan ?
De trouwe partijsoldaten van de SP, SP-a, nu Vooruit, hebben het nog niet begrepen: Vooruit is sociaal, maar niet socialistisch.
Ideologisch verschilt het Conner niet van De Croot.
Zich links wanenden eisen dat de energie-steunmaatregelen voor behoevenden worden voortgezet. Steun van de overheid voor de armen is sociaal, maar niet socialistisch: het is liefdadigheid door de overheid.
Het is mogelijk dat het Conner écht sociaal geïnspireerd is. De Croot is dat niet: voor hem is het een manier om het kapitaal te dienen: de steun aan de minder bedeelden houdt de massa kalm en werkzaam (de werkzaamheidsgraad moet omhoog !) en het geld voor die steun komt zelfs niet van het kapitaal, maar van de werkers … De Croot is een volksverlakker.
Ondertussen stapelt het kapitaal zich op. Steeds meer bij steeds minderen.
Hoe kan iemand er verwonderd over zijn dat het kapitaal een veel te grote invloed heeft op de politiek en dat de macht van de financiële markten en multinationals groeit ?
In het kapitalisme ligt de macht bij het kapitaal (daarvoor heet het het kapitalisme). Als het kapitaal groeit, groeit zijn macht.
De trouwe partijsoldaten van de PVDA kwijlen bij de idee dat de partij er zou in slagen om door te drukken dat ook de kapitalisten zouden moeten bijdragen aan steunmaatregelen. Haal het geld waar het is ! Dat is toch niet meer dan rechtvaardig ?
Daarmee is de PVDA de facto verveld van een communistische naar een socialistische partij: ze doet wat vroeger de PS deed.
Eigenlijk doet ook de PVDA aan volksverlakkerij: de leiding wéét dat je geen geld kan halen bij het kapitaal. Als de macht van het kapitaal overweegt in de politiek, hoe kan je dan het kapitaal verplichten tot om het even wat ?
En zelfs als het kapitaal verplicht zou kunnen worden; of zelfs als de kapitalisten zoals sommigen, vrijwillig zouden bijdragen aan zorg voor armen (het patronaat !) (2), wordt daardoor de macht van het kapitaal niet gebroken. Integendeel.
De PVDA wil de Woeste (3) van Daens verplichten om worsten uit te delen.
Nu laten we iemand rijk worden en proberen dan het geld weer uit zijn zakken te halen om behoeftigen te steunen.
Waarom moet die steun via de rijken passeren ?
Waarom een omweg als rechtstreeks ook kan ?
Neen, in het kapitalisme kan het niét.
En zo is het volksverzet gedoemd om te mislukken omdat het zich richt op concrete doelen: pensioenleeftijd, energiepremies, migratielast, een hoofddoek … noem maar op. Het kapitaal/de overheid kan zo nodig wat toegevingen doen, maar de macht van het kapitaal blijft intact. Daardoor wordt onze sociale zekerheid langzaam (dan breekt het lijntje niet), maar zeker afgebroken en onze democratie meer en meer een lege doos.
Wij mogen kiezen wie de belangen van het kapitaal gaat behartigen. Het verschil tussen “socialisten” en “liberalen” is gewoon dat de socialisten wat meer kruimels van de tafels van de rijken willen laten vallen.
Eigenlijk maakt het zelfs niet meer uit of Van Quickenborne zijn wet er door krijgt.
(1) https://www.standaard.be/cnt/dmf20230725_96923674
(2) Patronaat: van het Frans “patronage”: behoeden, bevoogden. In de tijd van Daens deelden de vrouwen van rijken soep uit aan de armen en vingen hun kinderen op om hen ‘zondags een vorm van christelijke opvoeding te geven. Dit is de oorsprong van de christelijke jeugdbeweging Chiro.
(3) Woeste: kapitalist, voorzitter van de Katholieke Partij (voorloper van de CD&V) in de tijd van Daens. In verkiezingstijd deelde hij worsten uit aan gewone mensen.
De koninklijke zurk zit tien jaar op de troon.
Ik weet wel niet wat het woord zurk betekent, maar het past bij de kont van de zittende. In de gesubsidieerde media wordt hij alom geprezen. De onbenullige meute zingt alleluia.
Het omgekochte journaille wéét natuurlijk dat de lofzang op de zurk bij de meute de steun aan het profitariële instituut vergroot en mensen doet denken dat De Croot eerlijk is als hij “Tous unis” krijst . De zich links wanenden lopen achter de rattenvangers van de PVDA aan die het deuntje van de solidariteit pijpt en daarmee de zurkige tot oprichting brengt. Lees verder “De koninklijke zurk”
Doorbraak
Frank Furedi: ‘België en EU vervolgen Hongarije uit gebrek aan eigen legitimiteit’
Hongarije is bliksemafleider voor échte problemen
Ik kom niemand tegen – niemand ! – die vindt dat je aan een jongetje van dertien jaar moet vragen of het wel zeker is dat het een jongetje is. Nochtans is het precies dat wat de transgenderisten doen. Vervang voor mijn part jongetje door meisje.
Een jongetje wordt geboren als jongetje. Of heb jij ooit geweten dat een jongetje werd geboren met een vagina ? Lees verder “Over geslacht en ontmenselijking”
Eigenlijk was ik niet zinnens om een blog te schrijven voor deze Pasen. Maar op speciale aanvraag …
Ik geef toe dat ik een blog van vroeger grotendeels herhaal.
Voor ietwat trouwe lezers van mijn blogs moet ik het niet meer doen: antwoorden op de vraag of het echt gebeurd is ?
Voor de niet zo trouwe lezers heel snel toch nog dit:
de vraag is op zich irrelevant. Als je teksten leest moet je weten met welk literair genre je te maken hebt. Soms wordt een avonturenverhaal verpakt in een reisverhaal. Wie een avonturenverhaal leest als een reisverhaal en er dus van uitgaat dat de verhaalde gebeurtenissen echt gebeurd zijn, heeft het niet goed begrepen.
In de bijbel vind je verschillende literaire genres. Een daarvan is de mythe. Niemand vraagt zich af of een mythe echt gebeurd is. Bij een mythe laat je het verhaal tot je doordringen om zo de betekenis er van te ontdekken. Daarbij weet je dat je rationele of filosofische verwoording van die betekenis altijd tekort schiet om de volheid van de mythe weer te geven.
Het verhaal van Jezus is een mythe. Dat betekent niet dat er per se geen historische basis kan zijn. Maar ze is niet van belang. Dat geldt ook voor het thema van de verrijzenis.
Vergeet dus de historische en de rationele benadering van dit verhaal. Voor mij is hier de emotionele en vooral spirituele dimensie belangrijk.
Je kan niet over Pasen spreken zonder het te hebben over Kerstmis en Goede Vrijdag. Neem er voor mijn part Palmzondag maar bij als aanloop naar Goede Vrijdag, de kruisdood van Jezus.
In het Credo dat christenen geregeld bidden tijdens de eucharistie en dat wordt gezien als een samenvatting van hun geloof, worden er over het leven van Jezus slechts twee gebeurtenissen vermeld: hij is geboren en gestorven. Geen woord over wat er daar tussen gebeurd is.
Zowel zijn geboorte als dood geven een beeld van totale machteloosheid. Zijn geboorte in een stal uit een marginale familie tussen het uitschot van de samenleving en zijn sterven als een misdadiger op een kruis. Bij beide gebeurtenissen wordt een ezel opgevoerd: de zwangere Maria komt aan in Bethlehem, gezeten op een ezel en dat beest assisteert bij de geboorte. En bij de rechtstreekse aanleiding voor de veroordeling van Jezus, trekt hij Jerusalem binnen, gezeten op een ezel. Voor de Joden heeft die ezel een belangrijke betekenis: hij verwijst naar een verhaal in het Oude Testament over een koning die vrede brengt, maar niet door de macht die gesymboliseerd worden door een ridder te paard, maar door onmacht, gesymboliseerd door de ezel.
Ik wil maar zeggen dat ik niet zo maar de aandacht trek op het thema onmacht. Dit is niet zo maar een persoonlijke interpretatie van mij: de ezel geeft objectief aan dat dit een belangrijk thema is in de mythe.
Voor de apostelen en nogal wat Joden was Jezus de Messias: de redder en bevrijder die vrede zou brengen. Het thema van de Messias is essentieel in het Joodse denken, ook nu nog.
Maar hoe wordt die bevrijding bewerkstelligd ? De geallieerden in de tweede wereldoorlog hadden daar een antwoord op, net zoals de zionisten die met geweld het Beloofde Land veroverden en verdedigen.
Maar wie de christelijke boodschap tot de zijne maakt, gelooft dat macht en geweld niét kunnen leiden tot vrede en bevrijding.
De geallieerden hebben misschien vrede gebracht binnen Europa (ik ben van goede wil en laat de koude oorlog even buiten beschouwing), maar Europa leeft niet in vrede, want het is overal in de wereld betrokken bij oorlogen.
De Zionisten leven in een permanente oorlog met de Palestijnen en moeten geregeld veiligheid zoeken in schuilkelders.
Die Jezus brengt dus een boodschap van geweldloosheid, culminerend in de liefde voor de vijand, als de enige weg naar bevrijding en vrede.
Dan kijk ik rondom mij en tweeduizend jaar later zie ik op deze planeet overal conflicten en geweld.
De kruisdood van Jezus wordt een symbool van dit faillissement van zijn boodschap.
Voor zijn leerlingen was zijn sterven een geweldige ontgoocheling. Ze hadden alles achtergelaten om hem te volgen en de hele onderneming eindigde in een totale mislukking. Als volgelingen van de veroordeelde, vergingen ze van de schrik om als medeplichtige aangepakt te worden, en ze trokken zich terug op een veilige plek om zo weinig mogelijk op te vallen.
Maar de vrouwen liepen minder risico en durfden toch nog buitenkomen en naar het graf van Jezus gaan. Dat treffen ze leeg aan. De verrijzenis begint met leegte. Laat nu de boeddhisten en mystiekers maar los.
Het gaat er om dat de kruisdood spontaan als een nederlaag wordt ervaren. Onmacht is onmachtig om vrede te bewerkstelligen. Dat betekent dat vrede gewoon onmogelijk is.
De apostelen zijn vol geweest van Jezus. Ze blijven achter met een grote leegte. Die leegte is belangrijk: ze moeten zich eerst ontledigen van ijdele hoop. Daardoor komt er plaats voor iets wonderlijks: er ontstaat bij hen een gevoelen van weigering. Neen, het kàn niet, het màg niet en het zàl niet zijn dat we de strijd om de vrede opgeven. Vrede moét mogelijk zijn. Misschien niet vandaag. Maar ooit. Het is zeker dat ik ze niet meer zal meemaken. Maar ooit zal de wereld vrede kennen. De verrijzenis van Jezus wordt het symbool van dit geloof en nieuwe hoop en kracht voor de liefde.
En dan stoten we op die andere dimensie: naast de grote boze wijde wereld, is er ook nog mijn innerlijke wereld.
In een Duitse dom hangt een Romaans kruis. Voor mij een meesterwerk omwille van de sereniteit in het gelaat van Jezus. Een afbeelding er van staat op mijn werkplek.
Ja vrede is mogelijk; (nog) niet in de wereld, maar dan toch in mij. Ik kan groeien in die vrede.
De verrijzenis is al aanwezig in de dood.
Verrijzenis en hemelvaart zijn één beweging. De hemelvaart van Jezus is de voortzetting van de verrijzenis. In de mate dat in mij innerlijke vrede stijgt, stijg ik mee op ten hemel.
Er zijn mensen die de verrijzenis belachelijk maken. Maar ze gebeurt. Ze is bezig in mij. Allez, toch een klein beetje.
En lach daar nu niet mee, want anders krijg je een lelijke stamp onder je kloten.
Mamma, ‘k wil ’n man hê!
Watter man, my liewe kind?
Wil jy dan ’n Fransman hê?
Nee, mamma, nee!
’n Franseman die wil ek nie,
want parlez-vous verstaan ek nie;
dit is my plesier,
met die Boerjongkêrels hier!
Mamma, ‘k wil ’n man hê!
Watter man, my liewe kind?
Wil jy dan ’n Hollander hê?
Nee, mamma, nee!
’n Hollander die wil ek nie,
want klompe dra–dit sal ek nie;
dit is my plesier,
met die Boerjongkêrels hier!
Mamma, ‘k wil ’n man hê!
Watter man, my liewe kind?
Wil jy dan ’n Duitser hê?
Nee, mamma, nee!
’n Duitserman die wil ek nie,
want Schweinefleisch–dit lus ek nie;
dit is my plesier,
met die Boerjongkêrels hier!
Mamma, ‘k wil ’n man hê!
Watter man, my liewe kind?
Wil jy dan ’n Boerseun hê?
Ja, mamma, ja!
’n Boereman die wil ek hê,
in ’n Boer se arme wil ek lê;
dit is my plesier,
met die Boerjongkêrels hier!
Met dat liedje in mijn hoofd werd ik deze morgen wakker. Na grondige introspectie denk ik dat ik geen Freudiaanse gevolgtrekkingen moet maken. Ik voel me geen meisje, en ik wil geen man hê.
Mag dat ?
Die Zuid-Afrikaanse boeren waren natuurlijk voor de zich links wanenden van nu een uiterst verwerpelijk volk omdat, ze zoals ook blijkt uit dit kinderliedje nogal gesteld waren op “eigen volk eerst !” Van een zwarte als kandidaat-man is zelfs geen sprake. De apartheid, weet je wel.
Waren die Zuid-Afrikaanse “eigen volk eerst” adepten slechte mensen ?
Moeten die moeder en dat meisje uit dit liedje aan de schandpaal ?
Verwoorden zij niet gewoon wat in die tijd in die middens als juist en goed werd ervaren ? Kan je iemand veroordelen als hij probeert goed te zijn ? Ook als zijn idee van goedheid niet overeenkomt met dat van jou, nu ?
Ethische inzichten evolueren in de tijd. Ik ben er van overtuigd dat die evolutie fundamenteel positief is: we worden gevoeliger voor het goede. We beseffen nu dat wat vroeger als goed werd beschouwd, beter kan.
Ons antikolonialisme, antiracisme, respect voor andersgeaarden … is daarvan een bewijs.
Die evolutie gaat met op een neergang. Het nazisme was duidelijk een neergang. Maar ik denk dat ik mag zeggen de de opgang altijd een beetje verder geraakt dan de neergang; met andere woorden: dat we vooruitgaan.
Ik wil aannemen dat de overtuiging die aan de grondslag ligt van de voorstanders van de multiculturele samenleving, in zich vooruitgang is.
Maar mag ik a.u.b. ook wijzen op de nadelen van een multiculturele samenleving ? En mag ik ze op grond van de problemen die ze brengt ook afwijzen ? Niet omdat ik er uit eigen-volk-eerst-principe tegen ben, maar omdat ik denk dat ze niet zo maar kan functioneren ?
En zeker: mag ik voor mij persoonlijk beslissen dat ik niet wil huwen met een zwarte of islamitische … of van geslacht veranderde ? En mag ik dat ook openlijk zeggen, zonder uitgemaakt te worden voor fascist ?
Iemand mag “woke” zijn en aandachtig voor discriminatie, racisme, onverdraagzaamheid … maar als zijn ideologisch denken hem er toe brengt om de menselijke context uit het oog te verliezen, verwordt woke tot wat het nu is: totale onverdraagzaamheid, even erg of erger dan de onverdraagzaamheid die het aanklaagt.
Het wokisme is een regressie in de ethische evolutie.
Ik wil ieder mens respectvol tegemoet treden.
Ook de boer in Zuid-Afrika met zijn apartheid. Natuurlijk als die boer “zijn negers” slaat met de zweep, zal ik hem veroordelen. Maar niet omdat hij in die tijd in dat land de apartheid als normaal zag.
Ik wil de nazi niet veroordelen, zo maar omdat hij aanhanger was van Hitler en in hem de “bevrijder” zag. Maar de nazi die de ruiten van de Joden heeft stuk geslagen en hun woningen besmeurd, moet wel de bak in.
Ik veroordeel zeker de transgender niet. Maar mag ik het intriest vinden dat iemand zo worstelt met zichzelf. En mag ik het decadent vinden – niet het van geslacht veranderen op zich – maar de manier waarop er tegenwoordig feitelijk reclame voor wordt gemaakt. Het lijkt er op alsof een puber tegenwoordig niet normaal is als hij geen problemen heeft met zijn geslacht.
Het is allemaal niet zo zwart – wit.
Als ik een en ander situeer in de evolutie van het ethische inzicht dan veranderen de zaken natuurlijk wel als mensen in deze tijd en in onze cultuur de apartheid of het nazisme zouden aanhangen. Het zou betekenen dat ze niet zijn meegegaan met de vooruitgang van het ethische inzicht.
Ook daarvoor wil ik hen niet veroordelen, maar ik vind wel dat we er dan alles moeten aan doen om hun ethisch inzicht te verfijnen.
Tussendoor: schrijf op dat de manier waarop de zich links wanenden en wokeristen dat doen, contraproductief is !
Tegenstanders van de islam wijzen graag naar Mohammed en zijn huwelijk met een kind; naar zijn gewelddadige veroveringstochten; naar zijn visie dat een vrouw eigendom is van een man … Ik denk dat je Mohammed daar niet voor kan veroordelen. Hij dacht volgens de ethische inzichten van zijn tijd, en misschien heeft hij die zelfs wat vooruit geholpen. Ik ken de geschiedenis van toen niet genoeg om daar over te kunnen oordelen.
Maar er is natuurlijk wel iets mis als mensen nu, hier, nog altijd in de ethische inzichten van toen zitten.
Dan heeft onze samenleving een probleem; een fundamenteel probleem
Ondertussen roepen de wokeristen me op om lief te zijn voor de moslims. Daar wil ik enthousiast aan meedoen. Maar vraag me niet om de islam van Mohammed te aanvaarden, net zoals ik niet de apartheid of het nazisme wil aanvaarden.
Toch raar volk die wokeristen: ik moet lief zijn voor de moslims, maar de Russen haten …