Categorie: bezinning

Trouw ( Nl )

Bas Roetman

De zin van theoloog Frits de Lange: ‘Je vergaart wijsheid als je niet meer voortdurend werkt aan je ego’

In tijden van corona vertellen mensen over hun persoonlijke leefregel of een inspirerende zin. Vandaag de zin van theoloog en schrijver Frits de Lange

Vanitas vanitatum, omnia vanitas !

Ijdelheid der ijdelheden, alles is ijdelheid. 

Zo begint het boek Prediker van het Oude Testament. De Prediker leefde ongeveer drie eeuwen voor Christus. Het boek hoort tot de wijsheidsliteratuur.

“Ijdelheid kan slaan op het verlangen om mooi, sterk, goed… gevonden te worden. Bij de Prediker heeft het woord een andere betekenis. Je kan het vervangen door “ijlheid”. Frits de Lange spreekt in zijn interview over “flinterdun”.

Als kind kon ik niet tegen verlies. Bij de scouts speelden we dikwijls een spel waarbij je achter je riem op je rug een lint moest hangen. Het ging er dan om om dat lint achter de rug van je tegenstrever te pakken te krijgen. Bij het begin van het spel kreeg je vijf “levens”. Als je je lint verloor, moest je een “leven” afgeven aan de winnaar. Wie alle levens had verloren was dood. Voor hem eindigde het spel. Wie op het einde het meest levens had, was de winnaar. 

Ik was nooit winnaar, noch verliezer. Lees verder “Ijdelheid der ijdelheden, alles is ijdelheid. Alhoewel.”

Kerknet

Lieve Wouters

Hoe werd Sint-Christoffel patroonheilige van de reizigers?

24 juli is de naamdag van de heilige Christoffel. Waarom hangt net hij aan menige sleutelbos om ons te verzekeren van een veilige reis

Nogal wat mensen geloven in god, de probleemoplosser. Heiligen zijn daarvan wat lager hangende emanaties.

In feite gaat het over een oerprimitieve vorm van geloof, terug te brengen tot het moment dat de primitieve mens zich bewust wordt van het feit dat er nogal wat krachten in zijn leven op hem inwerken, waar hij totaal geen vat op heeft. Als hij daarover begint te reflecteren, gaat hij die krachten ook personaliseren, zoals hij zelf een recent proces van personalisatie heeft doorgemaakt bij zijn overgang van dier naar mens. Je zou zelfs kunnen stellen dat we niet meer van dier, maar van mens spreken, op het ogenblik dat het wezen godsdienstig wordt. Lees verder “Over de heilige Christoffel en een puur godsbeeld”

Kerknet

Lieve Wouters

Christelijk erfgoed in de taal  

Brand in Mokum!

Ken je dat kinderliedje ‘Brand in Mokum’ nog? Een heerlijke canon met Bijbels randje. Want Mokum is Hebreeuws voor plaats of stad, zoals Jeruzalem

Ik heb altijd gedacht dat Mokum zelf een stad was in Nederland. Nu ik deze uitleg hoor over het woord, leg ik spontaan het verband met de Joodse wijk in Amsterdam, de Jordaan. Voor de analfabete heidenen onder jullie: de Jordaan is de rivier in Palestina waarin Jezus is gedoopt.

De verwijzing naar het verhaal van Abraham die zijn zoon wil offeren is interessant want het werpt een licht op het thema “offer”.

Ook nu nog wordt in de katholieke liturgie Jezus voorgesteld als een offer: Jezus, zoon van God, offert zichzelf op het kruis om zijn Vader gunstig te stemmen tegenover de zondige mens die niet leeft volgens zijn wil.

Je ziet hier duidelijk een verband met het verhaal van Abraham die bereid is zijn zoon te offeren. Op het laatste ogenblik houdt God Abraham tegen en offert deze in plaats van zijn zoon een lam. 

Blijkbaar zijn Joodse volgelingen van Jezus door het verhaal van Abraham geïnspireerd om Jezus als offer te zien en zo ’n offertheologie te verzinnen. Alleen spijtig dat ze van Abraham-verhaal niets hadden begrepen.  Lees verder “Over Mokum, offers, tafels en lege kerken”

Ignis

Bert Daelemans SJ 

Kwetsbaarheid als paradoxale bron voor méér leven

Kwetsbaarheid is door de jaren heen voor Bert Daelemans een steeds krachtiger begrip geworden. “Kwetsbaarheid opende meer deuren en vensters dan de dingen waar ik goed in ben.

“Als men u op de ene wang slaat, biedt dan de andere aan…”

Ooit heb ik het daar moeilijk mee gehad. Nu niet meer. Maar ter attentie van mijn geliefde vijanden: ik heb slechts twee wangen. Na de tweede krijg je een welgemeende dreun terug !

Ik wil maar zeggen: Bert Daelemans kan hier wel kwetsbaarheid verheiligen, maar er zijn grenzen: te veel kwetsuren kunnen ook doen sterven. Voor Jezus was dat sterven geen probleem. Hij wist toch dat hij zou verrijzen. Als je God bent, kan en mag je al wat meer. Maar ik ben God niet.

Ik kan er hier wel wat mee zwanzen. Maar geef toe dat het niet altijd zo simpel is als Daelemans het hier voorstelt. Lees verder “Kwetsbaarheid vraagt en geeft kracht”

Ignis

Anneke van der Werff

Een schoonmoeder… ik heb er één en ik ben er één

De schoonmoeder van Petrus intrigeert Anneke van der Werff. Ze kruipt in haar huid om te kunnen ervaren wat zijn beleefd heeft toen Jezus plotseling bij haar kwam

Ja, ik weet het: nogal wat mensen haken af als ze de naam Jezus of het woord God horen. Die bestaan toch niet ? En dus hebben ze geen boodschap aan de verhalen over Jezus of God.

Hoe dwaas ! Of Jezus of God al dan niet “bestaan” of bestaan hebben is totaal irrelevant. Het gaat om de boodschap in het verhaal.

Als je een fabel van La Fontaine leest, vraag je je toch ook niet af of de krekel en de mier echt met mekaar gepraat hebben ?

Het gaat er om dat er verschillende soorten literaire genres bestaan, en dat je elk genre op zijn eigen manier moet lezen.

Als iemand in een brief een gebeurtenis beschrijft, lees je die beschrijving toch ook anders dan als een reporter in de krant dezelfde gebeurtenis weergeeft ?

De evangelies horen bij het literair genre van de getuigenissen: de verteller legt een getuigenis af. “Getuigen” betekent dat iemand een gebeurtenis verhaalt zoals hij ze gezien en geïnterpreteerd heeft. Als ik een verkeersongeval heb gezien waarbij een snelheidsduivel een kind omver rijdt, zal ik spontaan de snelheidsduivel als schuldige zien. Die overtuiging zal mijn verhaal kleuren. Lees verder “De tedere intuïtie van Galilea”

Ignis

Ben Frie SJ

God houdt aan

Wat heeft het vooroordeel gevoed dat jonge mensen zich niet meer verbinden met kerkelijk leven? Ben Frie ziet geëngageerde twintigers en dertigers in zijn kerk

In dit artikel worden twee zaken met mekaar in verband gebracht: engagement in de kerk en spiritualiteit. 

Sta me toe om hier vooral de nadruk te leggen op het belang van spiritualiteit: de openheid voor het grotere die ook openheid voor het diepere blijkt te zijn; de bewustwording van een werkelijkheid die me overstijgt, en die dan wordt ervaren als de zin van mijn bestaan.

Ben Frie drukt het goed uit en geeft dat grotere en diepere een naam: God.

Altijd opnieuw krijg ik de vraag: bestaat God en kan je dat bewijzen ? Die vraag is zinloos. Als je bent bewust geworden van het grotere en diepere wéét je het. Als je je niet bewust bent, weet je niet waar het over gaat. Over iets waarvan je niet weet waar het over gaat, kan je geen vragen stellen. Lees verder “Spiritualiteit”

Kerknet

Coördinator Suzanne Nelis: ‘In de Ark mag je zijn wie je bent’

Suzanne Nelis is gemeenschapsverantwoordelijke in de Arkgemeenschap van Antwerpen. Ze bestiert er de dagelijkse werking.

De Arkgemeenschap is in de jaren ’70 ontstaan als een leefgemeenschap en werkt tot op vandaag community based. Het kernidee is dat mensen met én zonder een beperking samenleven zoals je in een gezin doet

Ik heb een oneindig respect voor mensen zoals Suzanne Nelis.

Neen, zij strijdt niet tegen het kapitalisme en probeert niet de wereld te verbeteren. Maar ze verbetert wel het kleine wereldje rond haar. 

En ze is voor mij als strijder tegen het kapitalisme een waarschuwing: wat betekent mijn strijd als ik niets beteken voor de concrete mensen rond mij ?

Dat wil niet zeggen dat de strijd om structuren waardeloos is. Die strijd is nodig, want ook Suzanne Nelis botst op structuren. Er is dus inzet nodig op beide vlakken. Maar laat het duidelijk zijn: wie enkel inzet op het vlak van de structuur belandt onvermijdelijk in een perversie. Als ik moet kiezen tussen mijn blogs tegen het kapitalisme en de concrete beleving van vriendschap, is de vriendschap evident prioritair.

Die vriendschap heeft niets te maken met oppervlakkig sociaal gedrag. Ook een bekrompen liberaal kan gezellig zijn aan de toog of aangenaam om mee te gaan fietsen. Bij de elite is fietsen hip. Lees verder “Over kreupelen, schelen en andere gehandicapten”

Logia

Kurt Leuridan

‘Christenen in Gaza, de verborgen slachtoffers’

Nu de raketten jammer genoeg weeral heen en weer vliegen tussen Israël en Gaza is er terecht mondiaal protest over dit lang aanslepend conflict. Ik waag me niet aan een column omtrent wie begonnen is en wie zich momenteel verdedigt. Hiervoor is het conflict veel te ingewikkeld. Er zijn te veel partijen met boter op het hoofd en ik ben tenslotte slechts een Europeaan

Nogal wat van onze verlichte linksen haken af als ze het woord christen horen. Bij een aantal moet ik al blij zijn als ze afhaken. Want als ze inhaken komt uit hun mond enkel vuile praat.

Laat me eerst toe te zeggen dat als ik over linksen praat, ik het eigenlijk heb over nep linksen. Over mensen die denken dat ze links zijn als ze “Baas in eigen buik krijsen” of eisen dat ik pis onder de douche om het milieu te redden. Maar daar ga ik hier verder niet op in. Ik zeg het gewoon om te antwoorden op de mensen die me rechts noemen omdat ik het over linksen heb.

Die linksen zijn natuurlijk ongelovig. Ook dat hoort blijkbaar tot het narcistische zelfbeeld: een linkse moet ongelovig zijn. Dat soort ongelovigen heeft er dan geen enkel probleem mee om de meest idiote argumenten boven te halen om te bewijzen dat gelovigen op zijn minst dom, maar veel erger nog: aanhangers zijn van een wrede, gewelddadige ideologie.

Ze slagen er in om een wrede, gewelddadige ideologie van nu goed te praten door te wijzen op kruistochten, inquisitie… uit de Middeleeuwen en op  teksten uit het Oude Testament. Daarbij worden ze op geen enkele manier gehinderd door kennis van het lezen en interpreteren van deze teksten. Lees verder “Christenen, vergeten slachtoffers”

Doorbraak

 

Jean-Pierre Rondas

Rondas’ Sinksenfoor, of waarom de fanatieke wokelingen 2000 jaar achterop lopen

Broeders en zusters,

Morgen is ’t Pinksteren, en daarom spreek ik vandaag tot u een woord van de Sinksenfoor

Vooraf: als ik het woord God, Jahweh of Abba gebruik, hanteer ik mythologische taal. Je krijgt hier dus een tekst die voornamelijk is geschreven in eerder filosofische taal, maar soms naadloos overgaat in mythologische passages en andersom.

Ik ben geen antisemiet, integendeel ! Natuurlijk is de God van Jezus, ABBA, superieur aan de God van de Joden, Jahweh, maar ik kan die Jahweh niet zo maar opzij schuiven als onbetekenend. Voor ABBA in werking trad, had Jahweh het voor het zeggen en hij was een machtige God. En in ieder geval: de Joden kunnen er niet aan doen dat Jahweh hun God is.

Daar waar ABBA een zachtaardig lief vadertje is, dat sterk genoeg is om machteloos te kunnen zijn, was Jahweh God, precies omdat hij almachtig was. En als het nodig was liet hij dat aan de mensen, dat aards gekruipsel voelen. Lees verder “Pinkstermaandag”