Corona, economie en menselijkheid

Doorbraak

Dirk Rimaux

Economie, wat anders?

Cijfermatig valt de gezondheidscrisis volledig te relativeren. Alle getallen op een rij tonen aan dat we hetzelfde meemaken als tijdens de griep in Hong Kong griep op het einde van de jaren 60. Het leven ging toen gewoon door, maar vandaag reageren we alsof de mensheid zelf het risico loopt te verdwijnen. Nochtans blijft onze voortplanting verzekerd: jonge gezonde mensen krijgen de ziekte zelfs maar in een milde vorm

Enkele dagen geleden wilde ik Els Keytsman op sterk water zetten. Zet de pot ook al maar klaar voor Dirk Rimaux. Ik vertrouw hem voor geen haar.

Om te beginnen lijdt hij aan het syndroom van de overgrote meerderheid van economen:  hij kan enkel in cijfers denken. Dat hij feitelijk burgerlijk ingenieur is, verandert daar niets aan. Hij begeeft zich hier uitdrukkelijk in de wereld van de economie.

Als hij begint over het feit dat het eigenlijk niet zo erg is dat iemand van drieëntachtig sterft aan corona omdat de “normale” leeftijd om te sterven drie en tachtig is, moet ik kotsen. Zo spreek je niet over mensen.

Begrijp ik hem goed en is het enkel erg als productieve mensen sterven ? Ik wil hem helpen en stel voor om mensen die op pensioen gaan gratis euthanasie aan te bieden, natuurlijk vrijwillig. Maar als je ze geen pensioen geeft, is het gemakkelijker om zich vrijwillig te laten euthanaseren. Dat is zeker goed voor de economie. Laat ons dan ook tegelijkertijd aan de andere kant ook maar een testbatterij ontwikkelen die foetussen selecteert op hun mogelijk nut voor de economie…  Lees verder “Corona, economie en menselijkheid”

Klimaat en kapitalisme

Uitpers

Freddy De Pauw

Danone, geen kapitalisme met menselijke smaak

Al meer dan dertig jaar boycot ik het bedrijf Danone, vooral gekend voor yoghurt en water. Het heeft Danone niet erg geschaad, maar ik was zo boos omdat ze toen meer dan 3000 personeelsleden hadden ontslagen om de beurskoers te doen stijgen

Natuurlijk begrijp ik de frustratie van Freddy De Pauw, en ik ben er zeker van dat hij zelf het ook wel weet: maar waarom worden wij eigenlijk nog verontwaardigd bij het bericht dat een winstgevend bedrijf duizenden werknemers op straat smijt als het daardoor de kans ziet om nog méér winst te maken ? We wéten toch dat dit gewoon bij het kapitalisme hoort ?

Natuurlijk: kapitalisten  noemen zich werkgevers om dat stom werkvolk in te prenten dat het dankbaar moet zijn en zich dus rustig moet houden. Maar er is geen enkele kapitalist die geld investeert om sukkelaars werk te geven. Hij werft slechts aan als hij werkvolk nodig heeft. Hij geeft niet, maar voldoet gewoon aan zijn behoeften, net zoals een man die pist, de bloemen geen water geeft.

Het heeft dus geen enkele zin om ons kwaad te maken op dat ene bedrijf dat nu opvallend in beeld komt door een massa-ontslag. Het gaat om het systeem. Elke verontwaardiging die niet overgaat van verontwaardiging over dit bepaald bedrijf, naar verontwaardiging over het systeem, houdt de situatie in stand en is contraproductief, want ze creëert de indruk dat je iets zou veranderd hebben als dit bedrijf bakzeil zou halen. Lees verder “Klimaat en kapitalisme”

Reclame: over ondraaglijke slechtheid

MO*

Pieter Dernau

‘Europees voorzitterschap moet neutraal zijn’

EU-lidstaten laten zich sponsoren door bedrijven. ‘Hoe kan dat?’

Bedrijven als Coca-Cola of BMW sponsoren al jaren het EU-voorzitterschap. Ngo’s klaagden de praktijk aan uit vrees voor belangenvermenging en wegens een gebrek aan transparantie. Maar lidstaten raken het niet eens over duidelijke regels en richtlijnen. ‘Voor een dergelijke sponsoring is helemaal geen plaats.

Wist je dat wetenschappelijk is vastgesteld dat producten, verpakt in rood-wit, beter verkopen ? Op de tweede plaats komt blauw-wit.

In een proeving van koffie bood men de proevers twee kopjes koffie aan met de vraag welke koffie ze het lekkerste vonden ? De koffie werd gezet in hun bijzijn. Daarbij kwam de ene koffie uit een bruine zak, de andere uit een rood-witte. De overgrote meerderheid van de mensen vond de koffie uit de rood-witte zak de lekkerste. Het ging nochtans om dezelfde koffie… Zelfs de smaakervaring wordt beïnvloed door de kleuren. Dat weet iedere kok. Maar dat dit ook geldt voor de verpakking…

Nu is zo ’n proef op zich natuurlijk geen sluitende wetenschap. Misschien werd de smaak niet beïnvloed door de kleur, maar door de plaats en hebben mensen een voorkeur voor wat links staat  boven wat rechts staat (of andersom). Maar als zo ’n proef door andere proeven wordt bevestigd, wordt de wetenschappelijke waarde natuurlijk groter.

Ik daag je uit om in de rekken van je supermarkt producten te zoeken waarbij er op de verpakking nergens een combinatie van rood en wit te zien is. Lees verder “Reclame: over ondraaglijke slechtheid”

Eigendomsrecht kan crapuleus zijn

Knack

Siemen Van den Broecke

‘Grondrechten kan je schorsen. Intellectuele eigendomsrechten zijn fundamenteel’

‘Het vrijgeven van de formules voor de vaccins kan een gigantisch verschil maken in de bestrijding van Corona. Vandaag eist dat in de eerste plaats zijn tol voor de Groep van Minst Ontwikkelde Landen’, schrijft Siemen Van den Broecke

De titel van dit artikel in Knack is misleidend. Hij geeft de indruk dat de auteur het eens is met de verwoorde stelling. Het kan natuurlijk zijn dat dit toevallig of ongelukkig is, maar ik heb het teveel gemaakt dat titels misbruikt worden om misleidende boodschappen te verspreiden. De misleider gaat er dan van uit dat de meeste mensen enkel de titels lezen. In het artikel zelf wordt dan wél de correcte informatie gegeven, zodat de publicist er niet kan op aangevallen worden. Ik permitteer me dus wantrouwen.

Maar inderdaad: als je van de bevolking immense offers vraagt om een probleem op te lossen, en je laat de kleine groep rijken, die zich hierop verrijken gerust, dan is er iets grondig mis. Lees verder “Eigendomsrecht kan crapuleus zijn”

Belastingontwijking, wie kan daar tegen zijn ?

Trouw (Nl)

Redactie Trouw

‘Nederland is nog steeds een van de grootste belastingparadijzen’

Nederland is nog altijd een van de belangrijkste landen wereldwijd voor het ontwijken van belasting. Dat stelt de organisatie Tax Justice Network in haar tweejaarlijkse ranglijst van belastingparadijzen.

Ter info: belgië staat op de zestiende plaats.

Belastingontwijking is het verlagen van de belastingdruk door belastingplichtigen, waarbij binnen de grenzen van de wet gebleven wordt. … Ontwijking is in principe iets anders dan belastingontduiking, waarbij de wet wordt overtreden. In de praktijk bestaat er echter een grijs gebied tussen ontwijken en ontduiken. Wikipedia

Het gaat hier dus om wetgeving die toelaat dat er weinig of geen, in ieder geval ethisch gezien, te weinig belasting wordt betaald. Of ook: om de achterpoortjes van de wet.

Je moet daarbij ook nog het onderscheid maken tussen belastingontwijking door grote bedrijven en door particulieren. Ook daar is er natuurlijk een grijze zone. 

Ik wil het hier vooral hebben over belastingontwijking door bedrijven.

Daarbij zijn er enerzijds fiscale voordelen voor bedrijven om hun productie te vestigen, en anderzijds wetgevingen die geen productie doch enkel kapitalen aantrekken die dan gemakkelijk worden doorgesluisd naar voordeliger oorden. Lees verder “Belastingontwijking, wie kan daar tegen zijn ?”

Van Siciliaanse tomaten naar laptops en wafels

MO*

Tine Danckaers

Economische uitbuiting op Sicilië en in België

Auteur Sien Volders: ‘Onze economie profiteert van arbeidsmigranten’

‘De economische uitbuiting van Europeanen in de Siciliaanse tomatenpluk toont dat die sociale strijd toch nog niet helemaal is gevoerd in ons Europa.’

Ik hoop voor jullie dat jullie nu net zo kwaad zijn als ik. Anders is er iets mis met jullie.

Het erge aan het verhaal ligt er in dat het zich hier in Europa afspeelt. Ja, we weten dat het elders in de wereld gewone kost is.  Laat het ons maar over de miljarden mensen hebben die leven in mensonterende omstandigheden. Zelfs de grootste USA-ofiel weet ondertussen dat de armoede daar immens is. Maar hier bij ons ? In het qua beschaving superieure Europa ? Met onze sociale zekerheid ?

Heb je ooit “Het leven en de dood in de ast” (1926) van Stijn Streuvels gelezen ? Doen ! Het verhaal speelt zich bijna honderd jaar geleden af. We hebben ondertussen een wereldoorlog gekend, onze sociale zekerheid opgebouwd, en kunnen ons deze toestanden niet meer voorstellen. Maar ze bestaan nog. En erger: ze komen meer en meer terug.

De lezers van mijn blog komen niet uit die groep van uitgebuite mensen. Ze horen tot de betere middenklasse. Die klasse heeft de luxe van een zekere stabiliteit. Bij een tegenslag heeft ze wat reserve. Ze is hoog opgeleid, wat garanties biedt op werk. Ze heeft doorheen die opleiding bewezen een zekere mentale veerkracht te hebben. En ze vindt dat allemaal normaal. Lees verder “Van Siciliaanse tomaten naar laptops en wafels”

Vaccins en het kapitalisme

De Wereld Morgen

Vicenç Navarro

Neoliberale dogma’s verhinderen de oplossing van de coronapandemie

Spaans hoogleraar economie Vicenç Navarro ziet twee redenen waarom de westerse landen de pandemie niet opgelost krijgen. Zij weigeren de dogma’s van ‘privé-bezit’ en ‘de markt’ opzij te zetten en de farma-industrie te verplichten massaal vaccins te produceren, die ze nochtans alleen met openbare subsidies konden ontwikkelen. De bewegingsvrijheid van de gewone mens wordt (terecht) ingeperkt, maar aan de ongebreidelde winsthonger van de farma wordt niet geraakt

Navarro heeft gelijk. Ik kijk met verbijstering naar het schouwspel van machtige regeringen van rijke landen die geen oplossing vinden voor het tekort aan vaccins, terwijl die oplossing simpel is: produceer ze zelf.

In Wallonië is het Waalse gewest eigenaar van een grote wapenfabriek. Waarom is het geen eigenaar van een grote vaccinfabriek ? Wallonië het voorbeeld voor links Vlaanderen ?

De liberalen – waartoe bij ons ook de socialisten behoren –  pakken er graag mee uit dat de vaccins er zo snel zijn gekomen door het kapitalistische systeem van de concurrentie. Welnu, de Russen waren sneller en – oh wonder – het werd ontwikkeld in een staatsinstelling. Dus los van de markt-concurrentie.  Daarbij is het Russische vaccin zelfs kwalitatief beter dan de beste Westerse vaccins. Het kan bewaard worden tussen de 2 en 8 graden Celsius en kost minder dan 10 dollar per dosis. Er zijn twee dosissen nodig met een tussenpauze van drie weken. Een van de sterkten zou er in bestaan dat – anders dan bij de Westerse vaccins – de tweede dosis is geconstrueerd op basis van een ander virus dan de eerste. Het zou daardoor zijn dat het een bescherming van 91,8% haalt bij ouderen. Lees verder “Vaccins en het kapitalisme”

Nog even geduld en het kapitalisme lost het wel op

VRTNWS

Mucomedicijnen voor baby Remi zijn onbetaalbaar, mama getuigt: “Zijn leven zou zoveel beter kunnen zijn”

België is een van de weinige landen in Europa waar  levensnoodzakelijke medicijnen voor de erfelijke ziekte mucoviscidose niet worden terugbetaald. In “Terzake” getuigen enkele ouders van kinderen die de medicijnen erg nodig hebben. “We zijn naar Nederland verhuisd omdat mijn zoon daar wél een behandeling kon krijgen”, vertelt een van hen. De medicijnen kunnen het leven van een zieke drastisch verbeteren, maar zijn momenteel onbetaalbaar voor patiënten in ons land

Word jij hier ook zo kwaad van ?

Je kan hier allerlei bedenkingen bij formuleren. Bijvoorbeeld de vraag: willen jij en ik meer belastingen betalen om de terugbetaling van dit medicijn mogelijk te maken ? Of ben je na deze vraag plots wat minder kwaad ?

Je kan ook de vraag stellen hoe het komt dat dit medicijn zo duur is ? Zitten er speciale ingrediënten in  die het duur maken ? Heeft het onderzoek zoveel gekost ? En ook: hoe komt het dat wij niet weten waarom dit zo duur is ?

In het artikel is er een zinnetje dat weinig aandacht trekt omdat we het allemaal zo normaal vinden: 

“In 2016 is het medicijn Orkambi op de markt gekomen…” Wil iemand me eens uitleggen waarom medicijnen op de markt moeten komen ? En wat is dat voor een markt als het essentieel is dat de onderhandelingen geheim zijn ? We hebben dat ook gehoord bij de coronavaccins. Dat gedoe over de markt maakt mijn eerste vraag overbodig: neen, het zijn niet de speciale ingrediënten of het dure onderzoek. Op de markt gaat het niet om de productieprijs, maar gewoon over onderhandelingen. Je moet als zieke mens dan maar de pech hebben dat voor jou medicijn jouw onderhandelaar even een slechte dag heeft… Lees verder “Nog even geduld en het kapitalisme lost het wel op”

Vlerick boys, slimme jongens !

Knack

Marc Buelens

Luidt corona de doodsklokken voor het kapitalisme?

Het yankee-kapitalisme komt meer en meer onder druk, zegt Marc Buelens, professor-emeritus aan de Vlerick Business School.

Is het vooringenomenheid ? Als ik Vlerick Business School lees, word ik argwanig. Het zal dan wel een pleidooi zijn voor het (rauwe) kapitalisme zeker  ?

Marc Buelens neemt hier afstand van wat hij het yankee-kapitalisme noemt. Dat vind ik al veel. Maar is het ook genoeg ?

Vooreerst toch dit: in dit artikel brengt hij uitdrukkelijk Trump in verband met dat yankee-kapitalisme en geeft daardoor de indruk dat Biden géén yankee-kapitalist zou zijn. Biden is dat natuurlijk wél, evenzeer als Trump. Het verschil ligt hem in de stijl: de leugens van Biden zullen minder doorzichtig zijn dan die van Trump. Daar is natuurlijk meer over te zeggen, maar dat is hier niet echt terzake. Lees verder “Vlerick boys, slimme jongens !”

Wat is er aan de hand met het sociale Europa ?

MO*

Hans Wetzels

Uitbuiting in Berlijn, maar strijd tegen sociale fraude komt maar pas op gang

De bouwsector kan niet zonder het goedkope werk van buitenlandse arbeiders’

Laaggeschoolde, buitenlandse arbeiders inzetten op de bouwwerf: dat is de strategie die veel Europese bouwbedrijven al jarenlang gebruiken. Ook en zeker in Berlijn. Bouwbedrijven geven er liever geld uit aan advocaten dan aan achterstallig loon voor de arbeiders. ‘Op die manier kunnen ze een enorm winstgevend uitbuitingssysteem in stand houden.’

Je kan het niet anders noemen: het is moderne slavernij. Die is nog erger dan de vroegere slavernij. Daarin was de slaaf nog eigendom en de eigenaar had er belang bij om zijn eigendom toch wat in relatief goede staat te houden. Als hij nieuwe slaven wilde, moest hij er voor betalen… Precies omdat in de nieuwe slavernij de uitbuiter geen eigenaar meer is, heeft hij ook geen enkele verantwoordelijkheid of belang bij de goede staat van zijn bezit. Kortom: het is veel gemakkelijker om een slaaf te dumpen. Dat is precies wat hier beschreven wordt. Zo zie je maar dat kapitalisten nog altijd vooruitgang maken bij hun methodes van uitbuiting.

En dan vraag je ja af: hoe is dat mogelijk ? In Duitsland ? In Europa dat toch de pretentie heeft om de wereld de les te spellen als het gaat over mensenrechten ? Ik begin te geloven dat het voor de moderne kapitalist beter uitkomt om op te komen voor de gelijkwaardigheid van transgenders dan voor werkvolk.

Maar waar maak ik me zorgen om ? Europa gaat er toch iets aan doen ? Er gaan toch wetten komen die dit soort wantoestanden onmogelijk maken. Oh ja ? Lees verder “Wat is er aan de hand met het sociale Europa ?”