Categorie: kapitalisme

Geplaatst op

Goede bedoelingen en geblaat in de wind

MO*

Tine Hens

#BeterNaCorona over hoe het leven centraal moet staan in economie

‘We hebben een economie van de zorg nodig. Zorg voor mens en planeet’

De coronacrisis, maar ook de klimaatcrisis, zijn crisissen van het leven. Om daar uit te breken, hebben we een levensondersteunende economie nodig, menen Jonas Van der Slycken en Benedikte Zitouni. ‘Het is mogelijk groei los te laten en in te zetten op welzijn, sociale rechtvaardigheid en ecologische duurzaamheid.

Kijk, van zoveel mooi’s word ik triestig. Ik ben het met alles eens, zowel met de doelstellingen als met de voorgestelde maatregelen. Maar er wringt iets. De basis ontbreekt.

Als je dit leest lijkt het er op dat het voldoende is om te beslissen dat we geen groei-economie weer willen, en dan de maatregelen te nemen die de auteurs hier voorstellen. De bal ligt dan in het kamp van de politiekers, want zij zijn het die moeten beslissen. Natuurlijk zullen die politiekers dat niet beslissen als er niet voldoende draagvlak voor is. De nieuwe initiatieven vergroten dat draagvlak, en daaruit putten de alternatieve denkers hoop.

Maar mijn linkse vrienden vergeten één ding: je kan beslissen om die maatregelen te nemen, maar het zal niet lang duren of je moet die terugschroeven, want het systeem waarin je die maatregelen wil toepassen verdraagt ze niet.

Nu wordt Nieuw-Zeeland als voorbeeld gesteld. Dat een vrouw er premier is brengt de feministen tot lyrisme. Maar ik voorspel je dat het niet lang zal duren of er ontstaat in Nieuw-Zeeland verzet tegen de politiek van Jacinda Ardem en het land zal een tegenbeweging richting liberalisme maken. We hebben het al elders gezien, vooral in Zuid- en Midden Amerika; in Argentinië, Colombia, Chili, Brazilië… Natuurlijk hebben daar de VS een schandalige rol gespeeld in de ruk naar rechts door hun misdadige steun aan de rijken. Op dit ogenblik is het volop bezig in Venezuela. Dikwijls krijgen de rijken dan zelfs nog de steun van de bevolking. Die bevolking is natuurlijk gemanipuleerd, maar er is het niet te ontkennen feit dat het linkse bewind in een eerste fase wel verbetering heeft gebracht, maar ondertussen tot nieuwe armoede heeft geleid. Ook die verarming is gedeeltelijk het resultaat van de Amerikaanse politiek. Maar er is meer dan het Amerikaanse gekonkel. Ook daarzonder zou de terugkeer naar rechts hebben plaats gevonden. Lees verder “Goede bedoelingen en geblaat in de wind”

Geplaatst op

Over kleinschaligheid en het matteüseffect

De Groene Amsterdammer

Floor Milikowski

Een klein land met verre uithoeken

De platte polder is niet zo plat meer

Kapitaal, kennis en welvaart concentreren zich steeds meer in enkele steden en regio’s. Nederland heeft behoefte aan een nieuw verhaal voor de toekomst, waarin iedereen weer het gevoel heeft serieus genomen te worden

Een groene Àmsterdammer is natuurlijk vooral bezig met problemen in Nederland. Maar eigenlijk doet het er niet toe, want de Nederlandse toestand is vergelijkbaar met de belgische.

Ik wil het hier hebben over twee thema’s: schaalgrootte en subsidiepolitiek.

Laat het alvast duidelijk zijn: het subsidiariteitsprincipe is voor mij heilig: wat op een lager niveau kan gedaan worden, moet niet op een hoger niveau gebeuren. En alles moet gebeuren op zo  klein mogelijke schaal. Dat geldt voor bedrijven, net zoals voor bestuursniveau’s.

In dat verband moeten we eens goed gaan nadenken over de massaproductie. Voor een aantal producten is massaproductie noodzakelijk omdat er een massa van die producten nodig is, of omdat bij kleinschalige productie de maakprijs te hoog wordt.

Maar er zijn zeker een aantal producten waar dit niet voor geldt, en die toch in massa geproduceerd worden. Getrouw aan het principe geef ik een voorbeeld dat kort bij ons bed ligt: de bakker. Op dit ogenblik vind je bijna geen warme bakker meer die zelf zijn brood bakt. Bakkerijen zijn broodwinkels geworden. Het brood wordt elders industrieel in massa gebakken en dan verdeeld over een aantal winkels. Dat drukt de maakprijs van het brood. Maar het maakt een brood daarom niet goedkoper, want de betere maakprijs gaat niet naar de consument, maar naar de industriële bakker. Ja, ik weet het: handwerk is onbetaalbaar geworden. Maar waarom ? Omdat het te duur is ? Neen, omdat de mensen te weinig verdienen. De mensen verdienen te weinig omdat de industriële bakker meer winst wil maken, en dus zijn personeel zo weinig mogelijk betaalt. Dat is het kapitalisme. Lees verder “Over kleinschaligheid en het matteüseffect”

Geplaatst op

Inderdaad: recepten uit het verleden zullen de economische crisis niet oplossen.

Doorbraak

David Geens

Bart Van Craeynest: ‘Geen recepten uit het verleden nodig’

We komen stilaan voorzichtig uit de lockdown van onze economie. Daar komen heel wat steunmaatregelen bij kijken. Bart Van Craeynest, hoofdeconoom bij VOKA, ziet uiteraard een verbetering nu bedrijven terug opstarten. Tegelijk waarschuwt hij dat we zeker nog niet lang van deze crisis af zullen zijn. ‘We zien dat sectoren in kleine stapjes heropstarten. Veel erger is het feit dat we structurele schade zien.’ Veel bedrijven stellen hun investeringen uit, wat logisch is gezien de onzekerheid die er nu heerst. De eerste ontslagrondes komen er nu nog maar aan. Dit zal een langere impact hebben op onze economie dan we nu inschatten

Geen recepten uit het verleden nodig ? Ik ben het eens met Van Craeynest. Maar hij maakt zich wel belachelijk, want al de recepten die hij aanbrengt, zijn recepten uit het verleden.

We moeten mensen omscholen en zo snel mogelijk aan een andere job helpen ? Daar zijn we al jaren mee bezig.

Meer arbeidsflexibiliteit ? Onze arbeidsmarkt is vergeven van flexibele jobs.

Meer overheidsinvesteringen ? Keynes pleitte daar al voor en in de crisis van de jaren dertig werd zijn theorie door Roosevelt toegepast.

En dan is Van Craeynest uitgepraat over recepten.

Als je zijn gedaas in het kader van de verhouding arbeid-kapitaal plaatst valt het op dat alle oplossingen van de arbeid of van het werkvolk moeten komen. De arbeiders moeten zich omscholen en bereid zijn tot flexibiliteit, en de overheidsinvesteringen worden door diezelfde arbeiders betaald. Ja, zo kan ik het ook. 

Als Van Craynest dan ook nog het fatsoen zou hebben om te pleiten voor een rijkentaks om de overheidsinvesteringen (mee) te betalen… Niet dus. Lees verder “Inderdaad: recepten uit het verleden zullen de economische crisis niet oplossen.”

Geplaatst op

Neen, ik hou niét van racisten

Gisteren heb ik gereageerd op het antiracisme waar we op dit ogenblik mee te maken krijgen. En daarbij heb ik vele vragen en opmerkingen en vraag ik begrip voor de zwakkeren in onze samenleving voor wie racisme een vlucht is.

Maar er is een ander, veel fundamenteler racisme. En ik verwijt de huidige actievoerders dat ze daar niet mee bezig zijn. 

Laat ons het eens hebben over de kolonies.

Je kan er niet buiten, bijvoorbeeld onze paters hebben er niet enkel de missionarishouding beoefend, maar ook veel goeds gedaan op gebied van onderwijs en gezondheidszorg. Betekent dat niets ? Jawel, maar het gebeurde in een context van uitbuiting. Nu mag ik niet de fout maken om enkel naar die context te kijken en dan te besluiten dat de acties van die paters eigenlijk hypocriet waren en dat ze feitelijk meewerkten aan de uitbuiting. Zeker persoonlijk wil ik die paters niet aanvallen. Iemand die in een werkkamp uit menslievendheid mensen probeert in leven te houden, werkt mee aan het onrecht want hij speelt in de kaart van de leiders van dat kamp die gebaat zijn bij werkers. Maar je kan hem toch niet zomaar als medeplichtige wegzetten ? Dat die paters ook zieltjes wilden winnen, speelt even niet mee. Zieltjes winnen is misschien paternalistisch, maar paternalisme is nog geen uitbuiting. Lees verder “Neen, ik hou niét van racisten”

Geplaatst op

Het belgische grootkapitaal en Congolese kinderen

MO*

Candice Domingo

Het bedrijf schendt al meerdere jaren de mensenrechten

Grootbanken pompen 9 miljard euro in mijnbouwbedrijf Glencore, waar kinderen werken voor een hongerloon

Volgens een rapport van Fairfin investeren BNP Paribas, ING, Deutsche Bank en KBC 9 miljard euro in Glencore. De mijnbouwmultinational wordt ervan beschuldigd milieuregels en mensenrechten niet na te leven. Dit eiste het leven van Congolese kinderen, die in erbarmelijke omstandigheden in mijnen werken

In eerdere blogs heb ik het al gehad over de schandalige toestanden in de Congolese mijnindustrie in Oost-Congo, het vroegere Katanga.

Toch even er aan herinneren dat bij de onafhankelijkheid van Congo, de nieuwbakken eerste minister van dat land, Lumumba, een marxistische koers wilde varen. Daarbij was hij natuurlijk een bedreiging voor de financiële belangen van het belgische koningshuis en het belgische grootkapitaal. Op dat ogenblik was de ei zo na heilig verklaarde Boudewijn koning der belgen. De voornaamste maatschappij van het belgische grootkapitaal was de Société Génerale. Het is niet verwonderlijk dat BN Paribas Fortis betrokken is bij Glencore, want BNP is een afsplitsing van die Société Génerale. Een recente naam in de geschiedenis van de Société Générale is Maurice Lippens. Lippens was ook betrokken bij de Rothschildsgroep – ja de Rothschilds die de stichting van belgië op hun geweten hebben. Die Lippens is ook schuldig aan de instorting van Fortis, het vroegere ASLK. Als je Lippens noemt, dan verschijnt ook Etienne Davignon. Kortom het hele Brusselse establishment is er bij betrokken, met tentakels in de loge, de administratie, zelfs de top van de vakbonden. En natuurlijk ook in de politiek met daarbij in een hoofdrol de liberalen. Denk daarbij aan De Gucht, De Croo, Michel. Maar ook de socialist Willy Claes was niet vies van een vakantie aan de Côte d’ Azur in de villa van Albert Frère. Lees verder “Het belgische grootkapitaal en Congolese kinderen”

Geplaatst op

De coronacrisis sluit aan bij de armoede- en de klimaatcrisis.

Grenzeloos

Tristan Colette

Een externe schok? De coronacrisis en marxistische economie

Het coronavirus heeft over de hele wereld gezorgd voor enorme maatschappelijke ontwrichting. De volksgezondheidscrisis loopt inmiddels over in een ongekend zware economische crisis. Volgens mainstream-economen komen de economische problemen uitsluitend door externe factoren. Op welke manier kunnen marxistische economische theorieën de huidige crisis helpen begrijpen

Marxisten hebben de neiging om alle problemen toe te schrijven aan het kapitalisme. Dus ook de coronacrisis.

Al ben ik antikapitalist, toch wil ik mezelf zeker geen marxist noemen. Het marxisme is een nodig element in het denken over deze wereld. Je kan onze wereld niet begrijpen zonder enige kennis van de marxistische analyse. Maar alle denken vraagt om voortzetting. Plato heeft een groot aandeel gehad in ons denken. Maar ons denken is niet gestopt bij Plato. Zo mag ons denken ook niet stoppen bij Marx.

Een van de verdiensten van Marx bestaat er in dat hij de factor economie heeft binnengebracht als essentieel element om de maatschappij te verstaan. Ik lees voortdurend analyses van toestanden en problemen waarin de fout wordt gemaakt om enkel, bijvoorbeeld, de menselijke psyche in rekening te brengen, en waarbij de factor economie wordt veronachtzaamd. Ik zal altijd op zoek gaan naar die factor economie. Dikwijls zal die als verklaring voldoende zijn. Maar niet altijd. Lees verder “De coronacrisis sluit aan bij de armoede- en de klimaatcrisis.”

Geplaatst op

Is na corona een sociaal economisch herstel mogelijk ?

VRTNWS

Gie Goris en Karl van den Broeck

De ondraaglijke eenzijdigheid van “economisch herstel”

Hoe moet de wereld “na corona” eruitzien? Het debat is volop bezig in panels, relancecomités en task forces. Deze opiniemakers vinden het jammer dat vooral stemmen weerklinken die zo snel mogelijk naar ‘business as usual’ willen overgaan. Dat zou een kapitale fout zijn, zeggen Gie Goris (Hoofdredacteur MO*) en Karl van den Broeck (hoofdredacteur Apache)

Natuurlijk ben ik het eens met de basisstelling van dit artikel. De economie moet inderdaad in dienst van de mens staan. Nu is dat het omgekeerde: de mens staat in dienst van de economie – zeg maar: de winst van weinigen. Als het goed is, krijgt de werker nog een verloning voor zijn arbeid waarmee hij fatsoenlijk kan leven. Maar op het overgrote deel van deze planeet is het niet goed en leven de werkers in armoede. Dat moet dus anders.

Of de economie ook in dienst moet staan van de planeet, durf ik niet zo maar zeggen. Voor de nep linkse politiek correcten die dit soort artikels schrijven is dat een evidentie en wordt ik nu al direct in het hoekje van de reactionairen gezet. Maar dat de mens met respect moet omgaan met onze planeet is zelfs voor mij duidelijk.

Wat we geweldig stoort in dit artikel is de naïviteit die telkens opnieuw opduikt bij deze linkse activisten. Ze lijken te geloven dat Apache of MO* echt invloed hebben op politieke beslissingen. Misschien hebben ze dat geloof nodig om zichzelf te blijven motiveren. Het kan natuurlijk ook domme overmoed zijn.

Neem nu de bewering dat de New Green Deal van Ursula von der Weyen er gekomen is door de mobilisatie van tientallen miljoenen jongeren in Europa. Dat is toch om te huilen van belachelijkheid ? Eerst en vooral moet je je de vraag stellen wié die jongeren eigenlijk gemobiliseerd heeft. In belgië was Colruyt een van de grote sponsors van Anuna. Colruyt heeft grote belangen in windmolens op zee. De mobilisatie van die jongeren is op zijn minst gecorrumpeerd door dezelfde economische belangen als die aan de grondslag van de New Green Deal. Als die mobilisatie al een rol heeft gespeeld, dan heeft ze niet geleid tot de New Green Daal, want die was al in de maak, maar heeft ze enkel bijgedragen om die Deal verkocht te krijgen aan de domme massa. Want die zal die Deal moeten betalen. Colruyt en consoorten zullen de winsten opstrijken. Die jongeren hebben een naam: het zijn nuttige idioten: ze zijn gebruikt geweest. Lees verder “Is na corona een sociaal economisch herstel mogelijk ?”

Geplaatst op

Asielzoekers bewaken is winstgevend !

De Groene Amsterdammer

Lise Witteman

Beveiligingsmultinational G4S en de asielindustrie

Te losse handjes

Privatiseringen hebben het lot van migranten in handen van commerciële bedrijven gelegd. Een spoor van schandalen is het gevolg. Nu trekt beveiligingsfirma G4S zich terug

Als je dit leest, moet je je toch afvragen: waar zijn we mee bezig ?

Voor mij wordt er in dit artikel te veel aandacht besteed aan wat er misgelopen is bij de uitvoering van die beveiligings-en bewakingsopdrachten. Het feit alleen al die opdrachten in handen komen van privé-ondernemingen die er winst uit slaan is beangstigend.

Ik heb het hier eerder al gehad over de doorgeslagen kapitaalaccumulatie die er in bestaat dat er eigenlijk zoveel geld beschikbaar is dat de investeerders geen projecten meer vinden om in te investeren. Om dat probleem op te lossen gaat het kapitaal dus op zoek naar nieuwe terreinen om in te investeren. Daarbij komen dan terreinen in het vizier die tot nu toe door de overheid werden bezet. Die terreinen zijn dan te vinden in de gezondheidszorg (privéziekenhuizen), ouderenzorg (rusthuizen), pensioenen (bedrijfspensioenen/pensioensparen), kortom alle taken die tot nu toe door de overheid werden opgenomen en nu worden uitbesteed. Tel daar ook maar de spoorwegen bij. In Engeland is het spoor al geprivatiseerd. Ook bij ons zitten de liberalen op vinkenslag om bij de eerste gelegenheid van de NMBS een winstgevend bedrijf te maken. Winstgevend, niet voor de overheid – zeg maar voor ons – maar voor kapitalisten. Lees verder “Asielzoekers bewaken is winstgevend !”

Geplaatst op

Terechte kritiek op de film Planet of the Humans. En toch !

Trouw (Nederland)

Jan Rotmans

En toch heeft Michael Moore een punt

Op de film Planet of the Humans van Michael Moore is inderdaad van alles aan te merken. Maar de  film bevat terechte kritiek op de samenleving, vindt Jan Rotmans, hoogleraar transitie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam

In mijn blog van 28 april besprak ik de film van Michael Moore. Ik kreeg daarop verschillende reacties van milieu-geëngageerde mensen die zich afvroegen waar ze mee bezig waren. 

Nu vind ik dat we veel te weinig bezig zijn met deze vraag. Maar als ik eerlijk wil zijn, moet ik jullie ook terechte kritiek op deze film voorstellen. Die kritiek kan voor sommigen een geruststelling zijn. Voor mij is hij dat niet. Daarover ben ik het eens met Jan Rotmans.

Natuurlijk is het ontluisterend dat Moore, zeker bewust, misleidende informatie heeft gegeven. Maar mijn slecht karakter zegt dat die misleiding niet erger is dan de misleiding waar de klimaat-en milieu-activisten door gedreven worden. Deze goedmenenden hebben er altijd de nadruk op gelegd dat de klimaatsceptici gesponsord waren door de fossiele brandstoffenlobby. Als ik dan opmerkte dat dat wel waar zou zijn, maar dat het verwonderlijk zou zijn dat de klimaat-activisten géén sponsors zouden hebben, werd dat hooghartig afgewezen. Deze film bewijst dat er van bij de aanvang commerciële belangen gemoeid zijn geweest bij het klimaat- en milieuactivisme. Je kan er niet buiten: Anuna en Greta zijn opgevoerd om ons te manipuleren. Of die manipulatie nu van slechten of van goeden komt is van weinig belang: manipulatie is altijd onvrijheid en het doel heiligt niet de middelen. Lees verder “Terechte kritiek op de film Planet of the Humans. En toch !”

Geplaatst op

Maakt corona iets duidelijk over het kapitalisme ?

De Tijd (Nederland)

Ilja Leonard Pfeijffer

Vanuit het perspectief van onze planeet zijn wij het coronavirus

Vanuit zijn woonplaats in het Italiaanse Genua beschouwt Ilja Leonard Pfeijffer wekelijks een onderwerp dat het Nederlandse nieuws beheerst. Deze week: in het meest gunstige scenario maakt het coronavirus zichzelf onschadelijk. Ook de mens moet muteren in een onschadelijke variant om zich te verzekeren van een lang en gelukkig leven op deze planeet. “Wij nemen exponentieel in aantal toe en doden onze gastheer als we niet uitkijken.”

Eigenlijk is commentaar bij dit artikel overbodig. Het staat vol evidenties waarvan het onbegrijpelijk is dat niet iedereen ze evident vindt.

Ilja geeft het klassieke voorbeeld van de koek die moet verdeeld worden. Alhoewel: er struinen te veel misdadigers rond op deze wereld die vinden dat de koek eigenlijk niét moet verdeeld worden, en die bereid zijn over lijken te stappen om een zo groot mogelijk deel te veroveren. De Shell Company doet dat in Nigeria. Ter gelegenheid van de onheuglijke verjaardag van de koninklijke lapzwans in Holland: zijn familie (hij ! ) is de hoofdaandeelhouder van die Shell Company. Het moet niet altijd over onze koninklijke hark gaan.

Die lijkentrappers hebben de pech dat wat geproduceerd wordt ook moet geconsumeerd worden. Een product dat niet verkocht geraakt is verlies. En dus moeten er toch wat kruimels van de rijk gedekte tafels van de rijken vallen, om die consumptie in stand te houden. Economen in dienst van die misdadigers berekenen hoeveel kruimels dat moeten zijn.

En dan komt de VN met triomfantelijke rapporten over de daling van de kindersterfte en armoede in de wereld. Er zijn vandaag minder mensen die moeten rond komen met één dollar per dag, dan tien jaar geleden. Kijk toch eens wat een goed werk onze VN gezondheidsorganisatie heeft gedaan, en hoe het groei-kapitalisme de armoede oplost. En dan moet ik kotsen. Lees verder “Maakt corona iets duidelijk over het kapitalisme ?”