Knack
De mythe van de groene consument: een beter milieu begint niet bij jezelf
Zolang we ons blindstaren op individuele gedragsverandering blijven de structurele oorzaken van de ecologische crisis buiten beeld en de ware schuldigen buiten schot, aldus de Nederlandse journalist Jaap Tielbeke. Hij doorprikt de mythes die het huidige klimaatdebat in de greep houden.
Vwala, met dit artikel is een gedeelte van het groene gedwaas op zijn plaats gezet. Merk op dat ik vriendelijk ben. Ik laat de mogelijkheid open dat er ook verstandig groen is. Ik ben het nog niet tegengekomen, maar Popper heeft me geleerd dat het misschien toch zou kunnen dat er zwarte zwanen ronddobberen. Maar ze krijgen geen kans om te dobberen omdat de witte zwanen ze onder water houden. Neen, ik ben geen racist omdat ik de witte zwanen van onderdrukkende praktijken beschuldig. Ik doe gewoon aan wetenschapsfilosofie.
Ik trek me van het klimaat niets aan. Maar ik durf wel beweren dat als vele groenen zouden leven zoals ik, het niet nodig zou zijn dat we ons iets van het klimaat aantrekken. Ja, ik weet het dit is een kromme redenering, maar ik vind ze plezant. Ik schrijf het zo omdat ik natuurlijk ook wel voel dat er iets bezig is met dat klimaat. En toch trek ik me er niets van aan omdat ik echt niet zie hoe we het kunnen veranderen.
Groenen geloven dat we het kunnen oplossen. Maar ze vergeten één factor: de mens. Neem nu dat individuele gedragsverandering toch iets zou uithalen. Welnu, zolang er geen dadelijke zeer ernstige dreiging is, zoals de coronacrisis zal de mens zijn gedrag niet veranderen. Het klimaat is een veel te ver van mijn bed gewriemel. Daarbij blijkt nu ook dat die gedragsverandering niet lang duurt. Zeker als de onmiddellijke dreiging weg valt, al is het maar ogenschijnlijk, vervalt de mens terug in zijn vroegere decadentie. Ik zie niet veel groens in het vrolijke gedrag van de lockdownpartygangsters en voetbalsupporters.
De groenen zijn natuurlijk wel een elite. Ze stijgen boven de domme massa uit. Ik heb er geen enkel probleem mee om dat toe te geven en zelfs toe te juichen: de mensheid heeft elite nodig. Maar vele groenen zijn elitair omdat ze de domme massa benaderen met het opgeheven vingertje. Zo van: luister nu even goed… als je nog vlees eet, zal de aarde opwarmen… en als je nog vliegt, zal Vlaanderen onder water lopen… En als de domme massa dan toch nog vlees blijft eten (vliegen kan voorlopig nog niet), wordt ze door de groenen bekeken als een domme massa. Greta vindt de mensen die haar boodschap niet willen horen zelfs misdadigers. Lees verder “Als iedereen voor zijn eigen deur keert, ligt het vuil op het einde van de straat.”