Categorie: politieke filosofie

Sampol

Floris Baeke

Student filosofie en pol&soc aan de KULeuven

Portret van de moderne, Vlaamse xenofoob

Wat Sartre ons kan leren over Dries Van Langenhove

Iemand als Dries Van Langenhove is volgens Sartre uiteindelijk bang ‘voor zichzelf, voor zijn bewustzijn, zijn vrijheid, zijn instincten en verantwoordelijkheden, voor de eenzaamheid, voor veranderingen’. En een blind geloof in zijn Vlaamse identiteit neutraliseert die angst

Sartre is niet mijn favoriete filosoof. Hij heeft natuurlijk interessante ideeën ontwikkeld. Maar hij is een doordraver, en dikwijls is zijn filosofie meer literatuur dan filosofie. Daarbij had hij aanleg voor cognitieve dissonantie: hij past de werkelijkheid aan, aan zijn overtuiging. Een mooi voorbeeld daarvan is zijn enthousiasme over de Sovjet Unie van Stalin.

In wat Baeke schrijft over Sartre vind je die verstikkende literatuur terug, maar ook die cognitieve dissonantie: zijn beeld van de antisemiet berust niet enkel meer op ervaring en analyse, maar wordt aangepast aan zijn overtuiging.

Toch kan ik in grote mate meegaan met de beschrijving van Van Langenhove.

Maar Sartre gaat zwaar in de fout – en Baeke schijnt hem daarin te volgen – als hij xenofobie gelijk stelt met het “denken” van een triestige, maar tegelijkertijd ook gevaarlijke figuur als Vanlangenhove. Lees verder “Als filosofen over xenofobie beginnen…”

Knack

Hendrik Vuye & Veerle Wouters

‘Als er al iemand verslaafd is aan subsidies in dit land, dan zijn het wel de politieke partijen’

De Vlaamse politieke partijen geven van alle partijen in Europa, het meeste uit aan advertenties op Facebook en Instagram. ‘Dit heeft ook gevolgen voor de werking van ons politiek bestel’, schrijven Veerle Wouters en Hendrik Vuye

Wouters en Vuye (ik heul mee met de feministen) hebben gelijk. Politieke partijen zijn geen dragers meer van een doordachte visie, maar propagandamachines, eigenlijk zelfs niet meer geleid door partijvoorzitters, maar door spindoctors die de voorzitters vertellen wàt ze moet zeggen, en waar en wanneer.

Natuurlijk zijn er nog wel wat inhoudelijke verschillen: linksen willen meer belastingen en liberalen willen er minder. Linksen willen wat meer sociale saus, liberalen wat minder. Maar het zijn slechts cosmetische verschillen. Beiden weten dat het uitdraait op een compromis. En beiden kunnen leven met dat compromis. Meer nog: op wat details na willen beiden eigenlijk hetzelfde. In de politiek heet dat dat iedereen opschuift naar het centrum. 

Op dit ogenblik heb je de discussie over de pensioenhervorming

De PS minister van pensioenen, Lalieux, komt met een aantrekkelijk sociaal voorstel. De liberaal Lachaert schiet dat dadelijk af en komt met een veel strenger. Het rare aan het verhaal is dat Lalieux met haar voorstel in de voet schiet van haar partijgenoot Dermagne die de opdracht heeft om meer mensen aan het werk te krijgen. Als het voorstel van Lalieux zou worden aangenomen, staat Dermagne voor een onmogelijke opdracht. Denk je nu écht dat Lalieux niet met Dermagne gesproken heeft ? Lalieux wil helemaal niet dat haar partijgenoot Dermagne mislukt. Ze weet heel goed dat ze bij de onderhandelingen water in de wijn zal doen en daarmee collega Dermagne zal plezieren. Eigenlijk streeft ze er zelfs niet naar om haar eigen voorstel er door te krijgen. Ze streeft naar het compromis. Lachaert doet precies hetzelfde: beiden willen eigenlijk hetzelfde. Het verschil is slechts schijn en de hele discussie in het openbaar slechts een schertsvertoning en volksverlakkerij. Lees verder “Weg met de politieke partijen”

Solidariteit vraagt om gemeenschap. Iedereen is vrij om al dan niet toe te treden tot een gemeenschap. Iemand die van geen enkele gemeenschap deel wil uitmaken, heeft dus geen recht op hulp. Niet op liefdadigheid. Daar heeft niemand ooit recht op. Maar dus ook niet op solidariteit. Dat is een probleem. Daar moet ik op terugkomen.

Menselijke gemeenschappen vormen zich rond gemeenschappelijkheden. Die kunnen veelsoortig zijn.

Als mensen vinden dat ze gemeenschap kunnen vormen omdat ze een taal gemeenschappelijk hebben, is dat hun recht. Mensen die vinden dat het feit dat ze allemaal op Vlaams grondgebied wonen voldoende is voor gemeenschapsvorming, kunnen een Vlaamse gemeenschap vormen. Alleen kunnen ze natuurlijk niet iedereen die op Vlaams grondgebied woont verplichten tot hun gemeenschap toe te treden. Als mensen absoluut de belachelijkheid ten top willen drijven en solidariteit bouwen op hun gezamenlijk leven op belgisch grondgebied: ze doen maar. Maar ze mogen mij niet verplichten om aan die belachelijkheid deel te nemen.

Vroeger had je de zuilen: de katholieke zuil naast de socialistische. Die zuilen waren gemeenschappen met eigen voetbalclubs, turnverenigingen… ziekenkassen. Dat die zuilen verdwenen zijn is een verarming. Lees verder “Ontwikkelingssamenwerking ( 2 )”

MO*

Gie Goris

Wanneer komt er écht een einde aan koloniale machtsverhoudingen?

Ontwikkelingssamenwerking is dood. Leve de Internationale Solidariteit?

Iedereen lijkt af te willen van ontwikkelingssamenwerking. Het is immers de hoogste tijd om internationale solidariteit te dekoloniseren. Maar de begrippendiscussie spant de kar voor het paard, en dat is niet onschuldig, argumenteert MO*medewerker

Inleidende begrippen.

Gie Goris stelt dat nieuwe woorden op zich niets oplossen. Hij heeft gelijk. Een nieuwe term die mooier klinkt kan pure schoonspraak zijn, bedoeld om mensen af te brengen van nadenken over de zaak.

In belgië hebben we een ministerie van defensie terwijl het belgische leger sinds de val van de muur geen enkele defensieve opdracht heeft uitgevoerd, maar wel talloze offensieve opdrachten. George Orwell laat de grote leider in zijn boek 1985 nog verder gaan. Daar heet het: Ministerie van Vrede.

Anderzijds kan een nieuwe term ook aanzet zijn tot nadenken. 

Ik ondervind dat nogal wat mensen het onderscheid niet kennen tussen liefdadigheid en solidariteit. Toch is het van belang.

Zijn de vrijwilligers die hulp gaan bieden in Wallonië solidair ? Het feit dat ze vrijwilliger zijn duidt er al op dat het niet over solidariteit gaat, maar over liefdadigheid. Al dan niet vrijwillig is een kenmerkend verschil tussen beide. 

Liefdadigheid is altijd vrijwillig. Ik ben vrij om al dan niet te helpen en ik beslis zelf wie ik wil helpen en wie niet.

Solidariteit is een vorm van contract: we engageren ons om mekaar te steunen als iemand het nodig heeft. Als iemand in nood is, zijn de anderen verplicht van te helpen. Wederkerigheid is essentieel. Lees verder “Ontwikkelingssamenwerking. ( 1 )”